Skazany niesłusznym wyrokiem karnym ma od 1 lipca br. tyle samo czasu na ubieganie się o odszkodowanie, co podsądny poszkodowany orzeczeniem sądu cywilnego lub administracyjnego. Weszła bowiem z początkiem miesiąca w życie tzw. duża nowelizacja kodeksu postępowania karnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1247 ze zm.), która wprowadziła trzyletni termin dochodzenia odszkodowań za niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie.
Nie ma więc już potrzeby badania art. 555 k.p.k., który w brzmieniu sprzed 1 lipca br. przewidywał jedynie rok na dochodzenie tego typu roszczeń. Do takich wniosków doszedł wczoraj Trybunał Konstytucyjny i umorzył postępowanie, które zainicjował rzecznik praw obywatelskich.
Podczas rozprawy Barbara Błońska, przedstawicielka RPO, starała się jednak przekonać sędziów, że mimo nowelizacji wydanie przez TK orzeczenia w tej sprawie jest niezbędne.
Sejm przyjął nowelizację o kierownikach zespołów kuratorskich

Zobacz również
– Gdyby trybunał stwierdził niekonstytucyjność art. 555 k.p.k. w brzmieniu sprzed 1 lipca br., pozwoliłoby to wznowić wszystkie te postępowania, w których stwierdzono upływ rocznego terminu, ale jednocześnie nie upłynęły jeszcze trzy lata od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania – podnosiła.
Innego zdania byli zarówno Stanisław Piotrowicz, reprezentant Sejmu, jak i Jerzy Łabuda, przedstawiciel prokuratora generalnego. Obydwaj stali na stanowisku, że nowelizacja przepisu stanowi przesłankę do umorzenia postępowania przed TK.
Prokurator Łabuda przypomniał, że w przepisach intertemporalnych noweli znalazły się zapisy, które nakazują w przypadku tych postępowań, które rozpoczęły się jeszcze pod rządami starego art. 555, a nie zostały zakończone prawomocnym wyrokiem, stosować regulacje nowe.
– A to oznacza, że sądy rozpatrując wnioski o odszkodowanie będą brały pod uwagę trzyletni, a nie roczny termin przedawnienia – tłumaczył prokurator.
TK podzielił te argumenty. Ponadto Sławomira Wronkowska–Jaśkiewicz, sędzia sprawozdawca przypomniała, że TK już raz oceniał termin przedawnienia określony w art. 555 k.p.k., w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. (sygn. akt SK 18/10).
– Trybunał orzekł wówczas, że roczny termin ma charakter proporcjonalny, nie jest nadmiernie uciążliwy dla poszkodowanych i nie narusza istoty prawa do odszkodowania – mówiła sędzia sprawozdawca.
ORZECZNICTWO
Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 16 lipca 2015 r., sygn. akt K 32/13.