Zmiana przygotowana przez sejmową komisję ustawodawczą jest dostosowaniem prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z połowy grudnia zeszłego roku. Krajowa Rada Kuratorów zaskarżyła wówczas kilkanaście przepisów z wydanego w 2013 r. rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie sposobu wykonywania obowiązków i uprawnień przez kuratorów sądowych w sprawach karnych wykonawczych. Część z nich TK uznał za niekonstytucyjne.

Za nowelizacją głosowało 414 posłów, przeciw było dwóch, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Chodziło m.in. o szczegółowe uprawnienia kierowników działających przy sądach zespołów kuratorskiej służby sądowej. Zdaniem Rady uprawnienia tych kierowników mają charakter wyłącznie administracyjny i żaden z przepisów ustawy o kuratorach "nie pozwala zasadnie domniemywać kompetencji merytorycznych kierownika zespołu do ingerencji w pracę poszczególnych kuratorów sądowych". Natomiast rozporządzenie - jak zaznaczyła KRK - umożliwiało kierownikowi ingerencję w wykonywanie obowiązków przez kuratora np. poprzez wydawanie zaleceń odnośnie częstotliwości kontaktów ze skazanym.

Trybunał ocenił, że "przepisy te wykraczają poza zakres podstawowych zadań kierownika określony w ustawie". TK odroczył wówczas utratę mocy przez te przepisy do 30 czerwca 2015 r. W związku z tym wyrokiem - jak wskazano w uzasadnieniu nowelizacji - celowe stało się uregulowanie części zagadnień przewidzianych w zakwestionowanym przez TK rozporządzeniu na poziomie ustawowym.

Dlatego nowelizacja wprowadza doprecyzowanie do ustawy i przewiduje, że do obowiązków kierownika będzie należało nadzorowanie pracy kuratorów z zespołu m.in. poprzez: analizę obciążenia pracą, wydawanie stosownych poleceń co do organizacji pracy kuratorów, bieżącą kontrolę akt spraw prowadzonych przez kuratorów, kontrolę terminowości, efektywności i prawidłowości realizowanych zadań i obowiązków oraz wydawanie poleceń co do sposobu prowadzenia spraw i realizowania zadań.

W czwartek Sejm przed uchwaleniem nowelizacji przyjął do niej dwie poprawki zaproponowane przez PiS. Poprawki te związane były z kwestią obsługi biurowej kuratorów. Zgodnie z nimi wszystkie zespoły kuratorskie mają mieć obligatoryjnie zapewnioną obsługę sekretariatów, które będą zajmować się sprawami biurowo-administracyjnymi.

W 2014 roku - jak informowano podczas prac nad nowelizacją - w kraju funkcjonowało 527 zespołów kuratorskiej służby sądowej utworzonych w sądach rejonowych, w tym 196 zespołów do spraw wykonywania orzeczeń karnych, 170 zespołów do spraw wykonywania orzeczeń rodzinnych i nieletnich oraz 161 zespołów połączonych, wykonujących orzeczenia w sprawach karnych i rodzinnych.