Dziś Sejm będzie głosował nad ostatecznym zatwierdzeniem nowelizacji kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego i wielu innych ustaw. Ustawa, dzięki której ma nastąpić dalsza informatyzacja cywilnych postępowań sądowych i ograniczenie kognicji sądów, liberalizuje też przepisy dotyczące form czynności prawnych oraz wprowadza nową definicję dokumentu.
Obok formy pisemnej pojawi się więc forma dokumentowa i elektroniczna.
– Forma dokumentowa ma stanowić formę równoważną pisemnej, ale mniej rygorystyczną. Jest to reakcja na coraz częściej występujący w praktyce sposób składania oświadczeń woli i zawierania umów za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, takich jak e-mail czy SMS – tłumaczy Anna Adamek, radca prawny z kancelarii Głowacki i Wspólnicy.
– Nowe przepisy mają tworzyć ramy prawne dla formy, która już rozpowszechniła się w obrocie prawnym wraz z rozwojem nowych technologii – mówi.
Do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarczy złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Przy czym pod pojęciem dokumentu, w myśl nowej regulacji, należy rozumieć każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.
– W tym przypadku nie jest wymagane złożenie własnoręcznego podpisu ani bezpiecznego podpisu elektronicznego. Treść dokumentu może zostać ujawniona w dowolny sposób, przepisy nie wskazują żadnej określonej technologii – zaznacza mec. Adamek.
Jak jednak podkreśla, z uwagi na funkcję dowodową dokumentu w razie ewentualnego sporu istotne jest, aby informacja została utrwalona w sposób umożliwiający jej zachowanie i odtworzenie.
– Samą ideę tej zmiany należy oceniać pozytywnie, choć praktyka radziła sobie dotychczas z jej brakiem. Należy jednak zakładać, że forma dokumentowa znajdzie szerokie zastosowanie w praktyce, tym bardziej że ustawodawca przewiduje możliwość umownego zastrzeżenia rygoru nieważności w przypadku jej niedochowania – uważa Mateusz Kierok z kancelarii Jedynak Rogowska.
Eksperci wskazują też na szczególnie ważną dla obrotu gospodarczego zmianę art. 77 par. 2. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu rozwiązywanie umów (wypowiedzenie, odstąpienie) zawartych m.in. w formie pisemnej będzie mogło następować przy zastosowaniu formy dokumentowej – chyba że ustawa lub umowa zastrzegają inną formę.
– Dzięki temu w przypadku chęci zakończenia współpracy stron umowy będzie można zdecydowanie przyspieszyć tę czynność – tłumaczy Mateusz Kierok
Przepisy tworzą ramy prawne dla formy, która już się rozpowszechniła
Etap legislacyjny
Ustawa przed głosowaniem poprawek Senatu