Subskrybuj nas na Youtube
Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika ze zmian, które w zeszłym roku wprowadzono do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, stanowiącej podstawę do wydania tego rozporządzenia.
Projektowane rozporządzenie zawiera dwa załączniki. Pierwszy określa wzór kwestionariusza wywiadu adopcyjnego, który jest przeprowadzany z kandydatami do przysposobienia dziecka. Tak jak dotychczas, będą w nim zbierane informacje na temat kandydatów na rodziców adopcyjnych, ich warunków materialno-bytowych, stanu zdrowia oraz karalności.
Zmiany dotyczą drugiego załącznika, określającego wzór sporządzanej przez ośrodek adopcyjny karty dziecka, które ma być przysposobione. Jej integralną częścią ma być metryka prowadzenia sprawy - przed wejściem w życie nowelizacji przepisy nie przewidywały takiej metryki.
W zeszłorocznej nowelizacji dodano artykuł, który szczegółowo określa, jakie elementy powinna zawierać karta dziecka. Są to m.in. dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka, szczegółowy opis przebiegu pobytu dziecka w pieczy zastępczej, stosunek dziecka do przysposobienia, a także dane jego rodziców biologicznych - dotyczące ich stanu zdrowia oraz inne informacje mające wpływ na zdrowie dziecka, informacje na temat utrzymywania przez rodzinę biologiczną kontaktów z dzieckiem, ich numery PESEL.
W karcie znaleźć się mają również dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu rodzeństwa dziecka, a także informacje, czy rodzeństwo zostało zgłoszone do przysposobienia.
Jak podkreślają autorzy rozporządzenia, umieszczenie w karcie tych danych ma ułatwić łączenia rodzeństw. Numery PESEL rodziców biologicznych dziecka znacznie ułatwią identyfikację dzieci mających tę samą matkę lub ojca. Dotychczas - jak czytamy w uzasadnieniu projektu - ośrodki adopcyjne nie zawsze były w stanie dokonać takiej identyfikacji, a nie dysponując wiedzą o rodzeństwie, które np. zostało wcześniej przysposobione przez daną rodzinę, ośrodek nie był w stanie realizować zasady łączenia rodzeństw.
Tymczasem ustawa o pieczy zastępczej stanowi, że o możliwości przysposobienia dziecka, którego brat albo siostra zostali wcześniej adoptowani, należy bezzwłocznie poinformować rodzinę adopcyjną. Jeśli zgłosi ona chęć przysposobienia, ma pierwszeństwo i nie jest wszczynane poszukiwanie innych kandydatów na rodziców.
W ustawie jest również zapis, że rodzeństwo powinno być umieszczane w jednej rodzinie przysposabiającej, chyba że ośrodek adopcyjny uzna, że nie leży to w najlepszym interesie dziecka.
Projektowane rozporządzenie ma także uszczegółowić i uporządkować dane zawarte w karcie dziecka, tak aby ujednolicić sposób zawierania informacji w tym dokumencie przez różne ośrodki adopcyjne, co pozwoli uniknąć konieczności wysyłania zapytań o dane zbyt ogólne lub niejednoznaczne.
W metryce prowadzenia sprawy potwierdzane będą terminy dokonywania poszczególnych czynności w trakcie procesu kwalifikowania dziecka do przysposobienia oraz poszukiwania kandydatów do przysposobienia dziecka. Ma to się przyczynić do większej przejrzystości procedury postępowania przedsądowego, a także umożliwić bieżącą weryfikację prawidłowości postępowania, jeśli chodzi o terminowość podejmowanych działań.
Ustawa szczegółowo określa terminy, w jakich powinny być prowadzone poszczególne etapy postępowania (np. przekazywanie dokumentacji dziecka przez ośrodki poszukujące dla niego rodziny), aby dziecko jak najkrócej czekało na adopcję. W ustawie zapisano m.in., że ośrodek adopcyjny powinien dokonać kwalifikacji dziecka do przysposobienia krajowego i rozpocząć poszukiwanie kandydatów na rodziców w terminie 30 dni od sporządzenia karty dziecka.
W przypadku nieznalezienia kandydatów w województwie, gdzie działą dany ośrodek adopcyjny, rozpoczyna się szukanie rodziny przysposabiającej w pozostałych województwach. W tym celu ośrodek odpowiedzialny za kwalifikację dziecka do adopcji przekazuje jego dokumenty do właściwego dla siebie miejscowo ośrodka adopcyjnego prowadzącego wojewódzki bank danych.
Jeśli nie uda się znaleźć rodziny w ciągu 55 dni, dane dziecka przekazywane są ośrodkowi adopcyjnemu prowadzącemu centralny bank danych, który z kolei dokonuje kwalifikacji dziecka do przysposobienia międzynarodowego.