Rząd poparł senacki projekt noweli o spółdzielniach mieszkaniowych. W komunikacie CIR po posiedzeniu rządu przypomniano, że potrzeba znowelizowania ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 czerwca 2013 r. Wtedy TK zakwestionował dotychczasowe przepisy.

Zdaniem Trybunału zasady zwrotu spadkobiercom wkładu mieszkaniowego z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie powinny być regulowane w statutach spółdzielni mieszkaniowych, bo te nie są aktami prawa powszechnie obowiązującymi. Ponadto – zdaniem TK - należy ustawowo określić takie same dla wszystkich zasady rozliczenia zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego, w tym również zasady jego waloryzacji.

Zmiany zaproponowane przez senatorów w praktyce oznaczają, że od dnia wejścia w życie proponowanej ustawy osoby uprawnione, w tym przede wszystkim spadkobiercy, będą mogły uzyskać, na zasadach w niej określonych, zwrot wkładu mieszkaniowego z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, w jego rynkowej wartości. Natomiast osoba zawierająca umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, do którego wygasło prawo przysługujące innej osobie, będzie wnosić wkład mieszkaniowy w wysokości wkładu wypłaconego przez spółdzielnię osobie uprawnionej.

Jeśli mieszkanie nie jest przeznaczone do sprzedaży w przetargu, to przejmują je małżonek lub spadkobiercy zmarłego. Osoby te nie dziedziczą spółdzielczego prawa lokatorskiego, bo zasadą jest, że jest ono niezbywalne i nie przechodzi na spadkobierców. Mogą natomiast zażądać zapłaty określonej sumy tytułem spłaty za wkład wniesiony przez zmarłą osobę, której przysługiwało spółdzielcze prawo lokatorskie.

Senat zmieni ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych?
Senat zmieni ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych?

Zobacz również

Dlatego senacki projekt reguluje sposób ustalania wysokości wkładu oraz zwracanej wartości wkładu w przypadku, gdy lokal mieszkalny nie podlega zbyciu w drodze przetargu, bo o prawo do lokalu wnioskuje np. inny członek spółdzielni (zbycie w drodze przetargu powoduje, że wkład mieszkaniowy jest zwracany spadkobiercom w wysokości rynkowej).

Gdy nowelizacja przejdzie cały proces legislacyjny i zacznie obowiązywać, kwestie te będą uregulowane ustawą, a nie jak obecnie w statutach spółdzielni. Jest to konieczne, gdyż zwrot wkładu mieszkaniowego dotyczy osób niebędących członkami spółdzielni, a statut spółdzielni jest tylko umową pomiędzy spółdzielnią, a jej członkami.

Wyjaśniając cel przygotowania projektu, senator Andrzej Matusiewicz (PiS) w rozmowie z PAP podkreślił, że zaproponowane rozwiązanie ma zapewnić spadkobiercom waloryzację wkładu mieszkaniowego po cenach rynkowych. "Wierzytelności te nie były przez lata waloryzowane i teraz są to śmieszne pieniądze. Zasady ich wypłacania są zapisane w statutach spółdzielni, a powinny być - jak wskazał TK - zapisane w ustawie. Wtedy spółdzielnie będą musiały waloryzować te kwoty i wypłacać je po potrąceniu kosztów zużycia mieszkania" - powiedział Matusiewicz PAP. Dodał, że obecnie wkłady mieszkaniowe są wyceniane "tak nisko, że pokrywa to zaledwie wolnorynkową cenę kilku metrów kwadratowych mieszkania, a problem może dotyczyć nawet miliona spadkobierców".

"Od dnia wejścia w życie proponowanej ustawy członkowie i spadkobiercy będą mogli liczyć na uzyskanie zwrotu wkładu z tytułu spółdzielczego lokatorskiego prawa, w jego rynkowej wartości. Rynkową wartość (nie niższą i nie wyższą) będzie płaciła też osoba przejmująca prawa do lokalu" - napisali senatorowie w uzasadnieniu do projektu nowelizacji.

Projekt trafił do Sejmu w sierpniu 2014 r. Wtedy też został skierowany do I czytania w komisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa spółdzielczego.