Zapadają sprzeczne wyroki co do możliwości przyznania zasiłku dla opiekuna, jeżeli członek jego rodziny otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne na innego krewnego.

Dwie sprawy dotyczące takiej sytuacji były ostatnio rozpatrywane przez Wojewódzkie Sądy Administracyjne (WSA) w Kielcach i Białymstoku. W pierwszej z nich o zasiłek dla opiekuna, czyli pomoc przysługującą osobom, które od 1 lipca 2013 r. były bezprawnie pozbawione świadczenia pielęgnacyjnego, ubiegał się dorosły syn mający niepełnosprawną matkę.
Gmina odmówiła jednak jego przyznania, ponieważ w okresie, który upłynął od utraty pomocy, świadczenie pielęgnacyjne uzyskała jego żona na córkę z dysfunkcją zdrowotną.
W drugiej ze spraw wniosek o zasiłek także dotyczył opieki nad niepełnosprawną matką. W tym przypadku samorząd również wydał negatywną decyzję i było to uzasadniane tym, że małżonka skarżącego pobiera świadczenie pielęgnacyjne z powodu opieki nad synem z uszczerbkiem na zdrowiu.
W obu przypadkach gminy odmówiły wsparcia, powołując się na to, że jednym z warunków uzyskania zasiłku dla opiekuna jest to, aby osoba składająca o niego wniosek spełniała przesłanki do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1456 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym 31 grudnia 2012 r.
Samorządy powoływały się przy tym na art. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy, który wskazuje, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, o ile ktoś w rodzinie ma je już ustalone na tego samego lub innego krewnego. W związku z tym, że w przywołanych sprawach ta forma wsparcia została przyznana na niepełnosprawne dzieci, zamknęło to drogę do uzyskiwania przez dorosłego syna lub córkę zasiłku na swojego rodzica.
WSA w Kielcach, rozpatrując 30 października 2014 r. pierwszą ze spraw, postanowił skargę oddalić (sygn. akt II SA/Ke 807/14). Podkreślił, że mimo iż decyzja przyznająca świadczenie pielęgnacyjne osobie, która teraz ubiega się o zasiłek dla opiekuna, wygasła z mocy prawa (nastąpiło to 1 lipca 2013 r.), to gmina prawidłowo uznała, że w tej sytuacji pomoc im nie przysługuje. Sąd dodał, że do chwili obecnej obowiązują przepisy, zgodnie z którymi tylko jedna osoba w rodzinie może pobierać świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna.
Inną interpretację art. 17 ust. 5 pkt 4 przyjął natomiast WSA w Białymstoku, który w wyroku wydanym 28 października 2014 r. (sygn. akt II SA/Bk 762/14) uchylił zaskarżoną decyzję. Sąd uznał, że wspomniany przepis dotyczy sytuacji, gdy opiekun wnioskuje o świadczenie pielęgnacyjne na osobę, na którą zostało już ustalone prawo do niego lub gdy ubiegający się ma przyznaną tę formę pomocy na rzecz innego członka rodziny.
WSA wskazał, że żaden z takich przypadków nie miał miejsca w rozpatrywanej sprawie. A zatem to, że w rodzinie skarżącego małżonka jako pierwsza otrzymała świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawnego syna, nie mogło stanowić przeszkody do przyznania mu zasiłku dla opiekuna w związku z zajmowaniem się ojcem.

520 zł miesięcznie wynosi zasiłek dla opiekuna