Czy w 2016 r., gdy upłynie sześcioletnia kadencja Andrzeja Seremeta, prokuratorem generalnym będzie mógł zostać adwokat lub radca prawny? Niewykluczone. Ale najnowszy pomysł ministra sprawiedliwości Cezarego Grabarczyka już zdążył wywołać burzę w środowisku prokuratorów. Suchej nitki nie zostawiła na nim Krajowa Rada Prokuratury. Na trwającym posiedzeniu wydała w tej sprawie specjalną uchwałę. Apeluje do ministra, aby odstąpił od propozycji, która byłaby szkodliwa dla wszystkich korporacji prawniczych, a jednocześnie zagrażała niezależności i apolityczności prokuratury.

Rada nie ma wątpliwości, że umożliwienie zgłaszania kandydatów na PG Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz Krajowej Radzie Radców Prawnych (dziś mogą to robić tylko Krajowa Rada Sądownictwa i Krajowa Rada Prokuratury) nie znajduje żadnego uzasadnienia merytorycznego. Jest za to wiele argumentów przeciwko temu pomysłowi.
Szef prokuratury – jak przypomina KRP – nie jest reprezentantem żadnej korporacji, lecz stoi na czele instytucji państwowej. „Standardem oczekiwanym przez społeczeństwo w państwie prawa jest funkcjonowanie takiego wymiaru sprawiedliwości, w którym obowiązki sędziów i prokuratorów wykonują osoby nieuwikłane w konflikt interesów” – wskazuje rada. Dlatego prokurator i sędzia nie mogą angażować się w działalność polityczną. Takie ograniczenie nie dotyczy zaś adwokatów i radców prawnych, którzy są często aktywnymi uczestnikami życia politycznego i partyjnego. Co więcej, dla adwokata najważniejszym obowiązkiem jest lojalność wobec klienta, prokurator jest zaś rzecznikiem interesu publicznego.
KRP przypomina, że prokurator generalny ma ogromną władzę, np. nieograniczony dostęp do akt każdej sprawy. W jego rękach spoczywa też możliwość podejmowania ważnych decyzji procesowych (np. kasacja w sprawach karnych).
„Pełnienie tej funkcji przez adwokata nieuchronnie wywoływać będzie pytania opinii publicznej o konflikt interesów, chociażby w przypadkach wnoszenia kasacji czy uchylania prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania przygotowawczego w trybie art. 328 k.p.k. w sprawach swoich byłych klientów” – podkreśla KRP.
Rada przypomina, że kompetencje prokuratora generalnego obejmują nominacje prokuratorskie. I trudno będzie o zachowanie obiektywizmu w tej sferze w przypadkach prokuratorów, którzy mogli wydawać w przeszłości decyzje procesowe niekorzystne dla klientów byłego adwokata, pełniącego funkcję PG.
Ważne
Obecnie prokuratorem generalnym może zostać prokurator lub sędzia, który ma 10 lat doświadczenia w sprawach karnych