Ostatnio odebrałem telefon z firmy doradczej z propozycją zakupu oferowanych przez nią produktów finansowych. Problem polega na tym, że nigdy wcześniej nie byłem klientem tej firmy, a także nie udzielałem jej zgody na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych. Zdziwiony zapytałem pracownicę infolinii, skąd mają moje dane, w tym numer telefonu. Niestety, nie potrafiła udzielić odpowiedzi. Czy mogę w jakiś sposób wyegzekwować od firmy tę informację? – pyta pan Szymon.
Tak. Takie uprawnienie, z którego można skorzystać nie częściej niż raz na sześć miesięcy, gwarantują osobom fizycznym przepisy. Dzięki temu mogą się dowiedzieć, skąd dzwoniąca firma ma ich dane i zażądać zarówno od niej, jak i od podmiotu, który je udostępnił bez ich wiedzy, zaprzestania dalszego przetwarzania. W toku takiej kontroli można też sprawdzić, czy przekazanie danych przez jednego przedsiębiorcę drugiemu odbyło się zgodnie z prawem. Jeśli pan Szymon uzna, że coś jest nie tak, będzie mógł dochodzić swoich praw przed generalnym inspektorem ochrony danych osobowych (GIODO).
Chcąc skorzystać z uprawnienia, należy złożyć wniosek adresowany do firmy, od której chcemy pozyskać informację o posiadanych przez nią danych osobowych na nasz temat. Przepisy nie ustanawiają wzoru ani formy wniosku, ale najlepiej złożyć go na piśmie, którego treść redaguje się samemu. Uzasadnienie żądania nie jest konieczne. Należy za to podać swoje dane, czyli imię, nazwisko i adres – nie może to być pismo anonimowe. Dodatkowo warto poprosić przedsiębiorcę, by pokwitował swoim podpisem i ewentualnie pieczątką otrzymanie zapytania. Jeśli przekazujemy wniosek za pośrednictwem poczty, powinno się wybrać opcję przesyłki doręczanej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
We wniosku możemy zapytać o to, jakie dane o nas posiada firma, w jakim celu przechowuje je w swoich bazach i skąd pozyskała określone dane, czy je np. kupiła. Odpowiedź na to ostatnie pytanie jest ciekawa szczególnie w takich sytuacjach jak opisana przez czytelnika – gdy zainteresowany sam nie przekazał danych określonej firmie. We wniosku można też zażądać informacji, czy przedsiębiorca zamierza w przyszłości udostępniać dane innym podmiotom.
Osobom fizycznym przysługuje prawo żądania od firmy udzielenia odpowiedzi na wniosek na piśmie. Dla celów dowodowych warto właśnie o to poprosić. Firma ma 30 dni na przesłanie odpowiedzi na wskazany we wniosku adres. Za wykonanie tego zadania nie może pobrać opłaty. Przedsiębiorca jest zobowiązany udzielić informacji w sposób jasny, a więc zrozumiały dla przeciętnego człowieka, z pominięciem specjalistycznego języka.
Jeśli firma nie zareaguje na wniosek, to po upływie 30 dni od złożenia pisma można poskarżyć się na przedsiębiorcę do GIODO. Ten ostatni ma bowiem prawo kontrolować wszystkie podmioty, które przetwarzają dane osobowe, a w razie nieprawidłowości przymusić je do podjęcia działania zgodnego z prawem. W takiej sytuacji będzie to wydanie decyzji administracyjnej nakazującej, pod groźbą sankcji, udostępnienie przez firmę informacji na temat posiadanych przez nią danych osobowych dotyczących określonej osoby. Opłata za rozpatrzenie skargi wynosi tylko 10 zł. Wzór skargi znajdziemy na oficjalnej stronie urzędu: www.giodo.gov.pl
Wzór wniosku
Warszawa, 12 września 2014 r.
Jan Kowalski
ul. Kwiatowa 1
02-000 Warszawa
Tel. 123 456 768
FIRMA XYZ SP. Z O.O.
KRS 1234567890
NIP 123 456 78 90
ul. Bajkowa
02-000 Warszawa
Wniosek o udzielenie informacji o posiadanych danych osobowych
Na podstawie art. 33 w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1–5a i ust. 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1182) proszę o udzielenie mi wyczerpujących informacji o przetwarzanych przez Państwa danych osobowych dotyczących mojej osoby w następującym zakresie:
● jakie dane osobowe dotyczące mojej osoby są w Państwa posiadaniu (proszę wymienić),
● jaki jest cel przetwarzania moich danych osobowych znajdujących się w Państwa posiadaniu,
● od kiedy posiadają Państwo moje dane osobowe, z jakiego źródła je Państwo pozyskali (proszę o podanie nazwy i oznaczenia podmiotu, od którego pozyskali Państwo moje dane osobowe), komu udostępnili Państwo moje dane osobowe (proszę o podanie oznaczenia podmiotów).
Na podstawie art. 33 ust. 2 wyż. wym. ustawy odpowiedzi na mój wniosek proszę udzielić na piśmie na mój adres zamieszkania, tj. ul. Kwiatowa 1, 02-000 Warszawa.
Jednocześnie przypominam, że zgodnie z art. 33 ust. 1 wyż. wym. ustawy mają Państwo 30 dni od złożenia niniejszego wniosku na udzielenie odpowiedzi.
UZASADNIENIE
4 września 2014 r. telefonicznie skontaktowała się ze mną Państwa pracownica z propozycją inwestowania w obligacje korporacyjne. Ponieważ nigdy nie byłem (nie jestem) Państwa klientem, zapytałem, skąd posiadacie moje dane osobowe. Pracownica infolinii nie potrafiła udzielić dokładnej informacji. W związku z tym kieruję swoje zapytanie.
Z wyrazami szacunku
...............................................................
własnoręczny podpis
Podstawa prawna
Art. 32 ust. 1 i 5, art. 33 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1182).