Prawomocne postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku będą niezwłocznie wpisywane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do Rejestru Spadkowego prowadzonego przez Krajową Radę Notarialną (KRN). Uniemożliwi to kilkakrotne stwierdzanie spadku po tym samym zmarłym, ponieważ w rejestrze znajdą się też akty poświadczenia dziedziczenia sporządzane przez rejentów.
Poszerzenie funkcji rejestru o ujawnianie w nich postanowień sądu przewiduje projekt nowelizacji kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego oraz innych ustaw.
Teraz nie ma przepisów uniemożliwiających kilkakrotne stwierdzanie spadku przed sądem po tej samej osobie. Możliwość ustalenia, kto dziedziczy, nie przedawnia się, więc można stwierdzać nabycie spadku nawet po wielu latach. Pracownicy sądu po otrzymaniu wniosku w takiej sprawie najczęściej nie sprawdzają, czy orzeczenie nie zapadło już przed laty. W dodatku zmieniają się siedziby i okręgi sądów, więc nie można wykluczyć, że w sprawie orzekły zupełnie inaczej dwa różne sądy spadku, każdy z innej miejscowości, ale właściwy wówczas dla miejsca ostatniego pobytu zmarłego. Wpisanie postanowienia do rejestru sądowego uniemożliwi takie wielokrotne orzekanie w tej samej sprawie.
Legislatorzy zaproponowali również, aby o wydaniu orzeczenia uchylającego lub zmieniającego postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo uchylającego akt poświadczenia dziedziczenia sąd niezwłocznie informował KRN, a o uchyleniu aktu również rejenta, który go sporządził.
– Chodzi o to, aby co do tego samego spadku nie wydawano postanowienia o stwierdzenie jego nabycia i nie sporządzono aktu poświadczenia dziedziczenia. Postulowane zmiany zasługują na poparcie – tłumaczy Tomasz Janik, prezes Krajowej Rady Notarialnej.
Zmieniając ustawę z 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz.U. z 2014 r. poz. 164), nowela nakłada na rejentów nowe obowiązki. Niezwłocznie po poświadczeniu aktu dziedziczenia będą musieli wpisać do Rejestru Sądowego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego dane (m.in. datę i miejsce sporządzenia aktu, imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce zgonu oraz ostatnie miejsce zamieszkania) i opatrzyć wpis bezpiecznym podpisem elektronicznym. Notariusz zostanie zawiadomiony o rejestracji, a adnotację o tym zamieści na akcie poświadczenia dziedziczenia. Akt nie zostanie wpisany wówczas, gdy już wcześniej zostało zarejestrowane dziedziczenie dotyczące tego samego spadku. Dostęp do rejestru zapewni rejentowi, prezesowi sądu lub osobie wskazanej podpis elektroniczny.
Etap legislacyjny
Projekt przed akceptacją rządu