Do sądów wpływa coraz mniej wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, umożliwiającej złapanie drugiego oddechu osobom, które wpadły w spiralę długów. Od wejścia w życie przepisów 31 marca 2009 r. do końca 2012 r. na 2161 zgłoszonych wniosków sądy ogłosiły tylko 60 bankructw osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W zeszłym roku było niewiele lepiej. Powód? Złe przepisy.
Ułatwić dostęp do upadłości konsumenckiej ma nowelizacja ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2012 r. poz. 1112). Powstały nawet dwa projekty zmian: poselski (PO) i rządowy, stanowiący część dużej ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Wczoraj w komisji sprawiedliwości i praw człowieka odbyło się pierwsze czytanie tego pierwszego. Dalsze prace nad nim będą prowadzone w specjalnej podkomisji pod przewodnictwem poseł Lidii Krajewskiej.
– Przygotowywana nowela znosi największe bariery w dostępie do oddłużenia, np. dotyczące kosztów postępowania, bo dziś, gdy dłużnik nie posiada majątku na pokrycie kosztów procesu, umarza się postępowanie lub oddala wniosek – przypomina poseł Lidia Krajewska.
Nie można też dłużej ograniczać ogłaszania upadłości tylko do dłużników, których niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności, czy też obligatoryjnie umarzać postępowanie w razie wyszczególnionych w ustawie uchybień dłużnika, i to niezależnie od tego, jak są istotne i w jakim stopniu doprowadziły do pokrzywdzenia wierzyciela – przekonuje parlamentarzystka.
Poselski projekt przewiduje m.in. uproszczenie procedury, możliwość zatrzymania mieszkania przez dłużnika wówczas, gdy zgodzą się na to wierzyciele w układzie, oraz inne niż do tej pory kryteria ustalania planu spłaty.
Do projektu zostały już zgłoszone pierwsze uwagi. Prokuratoria Generalna ma wątpliwości, czy uzasadnione jest oddłużanie osób, które wzięły kolejny kredyt poza sektorem bankowym, wówczas gdy bank wcześniej uznał, że nie mają zdolności kredytowej.
Najistotniejsze rozwiązania przewidziane w projekcie poselskim pokrywają się z propozycjami projektu prawa restrukturyzacyjnego.
– Sąd będzie mógł oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, gdy stan niewypłacalności konsumenta powstał umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Kryterium badania moralności płatniczej konsumenta nawiązuje, w uproszczeniu do wzorca modelowego, racjonalnego obywatela, który nie dokonuje umyślnie lub pochopnie błędnych decyzji finansowych – tłumaczy Maciej Geromin, ekspert w wydziale prawa gospodarczego departamentu prawa cywilnego Ministerstwa Sprawiedliwości.
– Projekt umożliwia również przedstawienie wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości propozycji układowych, w których sam konsument będzie mógł zaproponować np. wcześniej uzgodniony z wierzycielami plan spłat i zakres ewentualnego umorzenia wierzytelności – dodaje ekspert.
Etap legislacyjny
Prace w podkomisji