Polska bez urbanistów. Senacka komisja niewzruszona

Ustawa otwierająca drugą transzę deregulacji w wersji przyjętej przez Sejm 4 kwietnia 2013 r. nie tylko pozbawia specjalistów zajmujących się ładem przestrzennym statusu zawodu zaufania publicznego, ale również całkowicie usuwa z systemu prawnego pojęcie „urbanisty” i „zawodu urbanisty”. Oznacza to, że jeśli ustawa w obecnej formie wejdzie w życie, umorzone zostaną postępowania dotyczące wpisu na listę członków samorządu urbanistów oraz postępowania dyscyplinarne toczące się w ramach jego struktur.

- Sytuacja, w której likwiduje się zawód urbanisty oznacza, że zawód ten będzie mogła wykonywać każda osoba, która ukończy studia architektoniczne. Kraje europejskie, na których się wzorujemy w jakiś sposób go certyfikują. Przeważnie jest to wpis na państwową listę w momencie spełnienia wymagań dotyczących najczęściej praktyki zawodowej – mówił na posiedzeniu Komisji senator Janusz Sepioł. Zaproponowana przez Sepioła poprawka zakładająca prowadzenie w systemie teleinformatycznym przez właściwego ministra listy urbanistów, którzy po studiach zdobyli co najmniej dwuletnią praktykę pod kierunkiem uprawnionego urbanisty, została jednak odrzucona przez Komisję.

Zaakceptowano natomiast zapis, który podkreśla wyraźną odrębność samorządu zawodowego architektów od samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Przyjęta bowiem przez Sejm ustawa posługiwała się niejednoznacznym sformułowaniem: „izba architektów oraz inżynierów budownictwa”.

Od momentu rozpoczęcia prac legislacyjnych zapisy w ustawie deregulacyjnej dotyczące zawodu urbanisty budziły sporo kontrowersji. Celem ustawy deregulacyjnej jest bowiem ułatwienie dostępu do wykonywania zawodu. Tymczasem - zdaniem Jacka Sztechmana, Prezesa Krajowej Rady Polskiej Izby Urbanistów - samorząd nigdy nie wprowadzał barier w dostępie do zawodu urbanisty i prowadził jedynie weryfikację umiejętności kandydatów. Sztechman twierdzi również, że likwidacja Izby nie zwiększy liczby miejsc pracy. Będzie wręcz przeciwnie – 30-40 osób pracujących w każdej z okręgowych izb pracę straci.

- Zabieracie nam stanowiska pracy, nie dajecie nic w zamian, nie pozwalacie na to, żeby praktykanci zdobywali wiedzę od fachowców. Dlaczego izba ma zostać zlikwidowana, skoro to nie jest likwidacja bariery? – pytała na posiedzeniu Komisji Agnieszka Bąk, Kierownik Biura Okręgowej Izby Urbanistów w Warszawie.
PIU wsparły też inne samorządy zawodowe. Tomasz Janik, Prezes Krajowej Rady Notarialnej, postulował o usunięcie z ustawy deregulacyjnej art. 5, 29 oraz 30, co wiązałoby się pozostawieniem Izby w istniejącej formie.

Wniosek poprawki uwzględniającej niniejszą propozycję nie został jednak zgłoszony przez żadnego z senatorów.

Etap legislacyjny

Ustawa przyjęta przez komisję senacką