Subskrybuj nas na Youtube
Nie brak wiedzy, ale przeszkody proceduralne i techniczne zamykają wielu niepełnosprawnym drzwi do kariery prawniczej – uważa rzecznik praw obywatelskich. I apeluje o zmiany.
RPO, który już po raz kolejny w ostatnim czasie pochyla się nad prawami osób niepełnosprawnych, wskazuje, że obecnie obowiązujące zasady wyrównywania szans – choć wartościowe – są niewystarczające. Niepełnosprawni przystępujący do egzaminów adwokackiego, radcowskiego czy notarialnego mają wydłużony czas na rozwiązanie zadań w stosunku do pozostałych kandydatów.
W ocenie rzecznika prawo wciąż nie rozwiązuje z kolei wielu innych problemów, z jakimi spotykają się niepełnosprawni, którzy – choć merytorycznie dobrze przygotowani – nie mogą właściwie udokumentować swojej wiedzy. Przykładowo nieuregulowana pozostaje kwestia tego, co zrobić, gdy podczas egzaminu dojdzie do awarii sprzętu komputerowego. Osoby pełnosprawne mogą wówczas kontynuować pracę, pisząc odręcznie. Może to być problematyczne dla zdających z niepełnosprawnością wzrokową. Tymczasem nie przewidziano dla nich specjalnej deski ratunkowej.
Prawo nie gwarantuje również możliwości podyktowania przez zdającego z niepełnosprawnością manualną odpowiedzi na pytania osobie wyznaczonej przez komisję egzaminacyjną. Taki kandydat sam musi poradzić sobie z wprowadzaniem danych do komputera, co – jak zaznacza rzecznik – niejednokrotnie okazuje się ogromnym wysiłkiem, który niekorzystnie wpływa na koncentrację.
Jeszcze inny problem RPO dostrzega w przypadku cukrzyków. Co prawda mogą oni poprosić o przerwę w egzaminie, by chociażby skontrolować poziom cukru, ale podczas trwania pauzy nie zatrzymuje się dla nich czasu przeznaczonego na rozwiązanie zadań. Podobny mechanizm występuje w odniesieniu do matek, które muszą nakarmić dziecko piersią.
RPO proponuje więc dokonanie przeglądu aktów regulujących tryb przebiegu egzaminów wstępnych na aplikację oraz prawniczych egzaminów zawodowych i wprowadzenie do nich ułatwień, przede wszystkim proceduralnych i technologicznych, poprawiających komfort pracy kandydatom z niepełnosprawnością. „Brak wskazanych (...) rozwiązań może moim zdaniem prowadzić do naruszenia, wyrażonej w art. 32 konstytucji, zasady równości, a także wynikającej z art. 65 konstytucji zasady wolności wyboru i wykonywania zawodu” – ostrzega RPO.
