Nowe zasady powoływania sędziów. Rząd przyjął projekt

Zmiany zaproponowane w projekcie nowelizacji Prawa o ustroju sądów powszechnych dotyczą procedury powoływania kandydatów na wolne stanowiska sędziowskie. Obecnie postępowania takie trwają długo, często okres od momentu obwieszczenia do podjęcia decyzji o obsadzie wydłuża się do około roku. Proponowane przepisy są również sposobem na zniwelowanie nierównomiernego obciążenia sędziów pracą orzeczniczą w tych sądach, gdzie wakujące stanowiska pozostają długo bez obsady.

Potrzebne konto

Zgodnie z propozycjami, kandydat do objęcia stanowiska sędziego będzie zobowiązany do założenia konta w systemie teleinformatycznym, obsługującym postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu tego stanowiska. Konto będzie swego rodzaju repozytorium, gdzie znajdą się wszystkie informacje i zdigitalizowane dokumenty niezbędne w toku postępowania nominacyjnego. Po zalogowaniu do systemu kandydat będzie mógł tworzyć i przesyłać wymagane dokumenty oraz odbierać kierowane do niego doręczenia elektroniczne. Postępowanie rozpocznie się z chwilą wypełnienia formularza karty zgłoszenia na wolne stanowisko. Za datę zgłoszenia kandydatury będzie przyjęta data i godzina wysłania swojej oferty. Zaproponowano, by w postępowaniu elektronicznym był wykorzystywany zwykły podpis elektroniczny, co nie oznacza, że nie będą honorowane zgłoszenia opatrzone podpisem weryfikowanego profilu zaufania.

Dokumenty, które będą dołączane do karty zgłoszenia, mające w oryginale postać papierową, powinny być tworzone w systemie teleinformatycznym. W uzasadnionych przypadkach prezes sądu będzie mógł zażądać, by kandydat dostarczył oryginały (w ciągu 3 dni).

Nowy tryb doręczeń i zawiadomień

Usprawnieniu procedury nominacyjnej ma służyć także zmieniony tryb doręczeń i zawiadomień, tryb ten obejmie również postępowania przed Krajową Radą Sądowniczą. Doręczenia i zawiadomienia będą dokonywane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego i kierowane na utworzone przez kandydata na sędziego konto. Minister sprawiedliwości w rozporządzeniu określi szczegółowo tryb zakładania konta, dostęp do konta, sposób korzystania z systemu informatycznego oraz inne, istotne w tej komunikacji warunki.

Do wyboru więcej stanowisk

Jedną z ważniejszych zmian jest ograniczenie możliwości równoczesnego zgłaszania swojej kandydatury na więcej niż jedno stanowisko sędziowskie do czasu zakończenia procedury związanej z pierwszym zgłoszeniem. Takie rozwiązanie ograniczy i ustabilizuje stosowaną obecnie praktykę jednoczesnego zgłaszania się na kilka wakujących stanowisk sędziowskich i zniweluje kłopoty związane z ww. praktyką.

Sprawna ocena

Ponadto wprowadza się przepis uściślający okres oceny kwalifikacji kandydata na sędziego – prezes sądu będzie miał na wydanie oceny nie więcej niż 7 dni. W kwestii kryteriów przeprowadzania oceny kwalifikacji zaproponowano zmniejszenie do 30 liczby spraw podlegających analizie (co najmniej 20 spraw ujętych w wykazie składanym przez kandydata oraz co najmniej 10 spraw spoza wykazu, wybranych przez sędziego dokonującego oceny).

W projekcie zaproponowano ponadto zmiany w ustawie Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz w ustawie Prawo o ustroju sądów administracyjnych. W obu projektach zawarto propozycje zmian wynikających z konieczności zharmonizowania treści ww. ustaw z niektórymi zmianami przewidzianymi w ustawie o ustroju sądów powszechnych. Wyraźnie zaznaczono, że postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu sędziego w sądzie wojskowym oraz sędziego w sądzie administracyjnym będzie się odbywać bez wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie dotyczące powołania sędziego sądu powszechnego.