Przepisy bankowe zabraniają zajęcia oszczędności dłużnika, jeżeli na rachunku bankowym jest ich mniej niż trzy przeciętne wypłaty. Wyjątek dotyczy jedynie egzekucji zaległych alimentów.
Komornik nie może zajmować całego majątku dłużnika i pozbawiać go ostatnich środków potrzebnych do życia.
Zajęciu nie podlegają przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne, miesięczne zapasy żywności i opału, narzędzia niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika, a także inne przedmioty wymienione w art. 829 kodeksu postępowania cywilnego.
To jednak nie wszystko, bo rozwiązania gwarantujące dłużnikowi minimum egzystencjalne zapewnia także prawo bankowe.

11 154,06 zł kwota na rachunku bankowym dłużnika, która jest dzisiaj zwolniona spod egzekucji

Zwalnia ono spod egzekucji komorniczej zgromadzoną na koncie bankowym pulę środków, która w przypadku niejednego dłużnika jest wyższa od jego rocznych zarobków.

Ograniczenia egzekucji

Ograniczenia w prowadzeniu egzekucji z rachunków bankowych wprowadza art. 54 prawa bankowego. Przewiduje on, że środki pieniężne znajdujące się na rachunkach typu oszczędnościowego są wolne od zajęcia do wysokości trzymiesięcznego przeciętnego wynagrodzenia.
Chodzi tutaj o wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (bez wypłat nagród z zysku), które są ogłaszane przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego. W kwietniu 2012 r. wynosiło ono 3718,02 zł.
Tak więc w razie uzyskania sądowego lub administracyjnego tytułu egzekucyjnego przez wierzyciela chroniona przed zajęciem komorniczym kwota równa się teraz 11 154,06 zł. Należy pamiętać, że tego rodzaju ograniczenia dotyczą wyłącznie środków zgromadzonych na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych oraz terminowych lokatch oszczędnościowych.
Komornik może więc zajmować pieniądze zgromadzone na rachunkach rozliczeniowych, rachunkach lokat terminowych czy rachunkach powierniczych.

Jednorazowy limit

Tego rodzaju przywileje w trakcie postępowania egzekucyjnego posiadają jedynie osoby fizyczne.
Zwolnienie nie obejmuje natomiast osób prawnych (np. spółek z o.o., spółdzielni, fundacji, czy Kościołów).
Poza tym limit dotyczy wyłącznie jednej osoby, niezależnie od liczby podpisanej przez nią umów o prowadzenie rachunków bankowych.
Jeżeli więc posiada ona kilka kont w różnych bankach, to nie może wypłacić z każdego z nich kwoty równej trzem przeciętnym pensjom.
Praktyczny problem może stwarzać wymiana informacji pomiędzy bankami. Nie mają one żadnych narzędzi pozwalających sprawdzić, czy przeciwko ich klientowi toczy się inna egzekucja i czy zdążył on skorzystać z przywileju przewidzianego w art. 54 prawa bankowego.
W przypadku rachunku typu oszczędnościowego prowadzonego dla kilku osób fizycznych zgromadzone na nim pieniądze są wolne od zajęcia do wysokości jednego limitu, niezależnie od liczby współposiadaczy takiego rachunku.
Jeżeli więc na przykład posiadaczami konta są małżonkowie, to suma wypłat dokonanych przez każdego ze współposiadaczy może być proporcjonalna do ich udziałów. W tym przypadku wynosi ona 1/2 kwoty równej trzem przeciętnym wynagrodzeniom.
Nie ma przy tym znaczenia, czy egzekucja jest prowadzona tylko w stosunku do jednego z małżonków czy obojga.

Obowiązki banku

Limit ustanowiony przez prawo bankowe zobowiązuje banki do przekazania komornikowi każdej przekraczającej go kwoty, która znalazła się na rachunku dłużnika. Co jednak, jeśli dokonywane wpłaty i wypłaty nigdy nie będą przekraczały narzuconego przez przepisy pułapu?
Zwolnienie spod egzekucji środków zgromadzonych na koncie ma charakter jednorazowy. Jeżeli dłużnik dokona wielu wpłat i wypłat, bank powinien ustalić, ile ze zgromadzonych środków zostało wypłaconych od daty zgłoszenia zajęcia.
Jeżeli sięgną one limitu, pozostałe środki muszą być przekazywane na konto komornika, pomimo, że saldo na koncie po dokonaniu wpłaty nigdy nie sięgnie trzech przeciętnych wynagrodzeń.
Zwolniona spod egzekucji kwota jest jednakowa niezależnie od liczby prowadzonych w stosunku do dłużnika egzekucji. Jeżeli pobrał on wolne od zajęcia środki, a w międzyczasie wszczęto wobec niego kolejne postępowanie komornicze, to nie może dwukrotnie skorzystać z przywileju.
Zwolnienie spod egzekucji określonej puli środków nie ma zastosowania w przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych.
Artykuł 1083 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że te wierzytelności podlegają egzekucji w pełnej wysokości.
Nie ma przy tym znaczenia, na czyją rzecz zostały zasądzone od dłużnika – na dzieci, byłą żonę albo pozostających w niedostatku rodziców.

Podstawa prawna
Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. nr 72 poz. 665 z późn. zm.). Ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).