Z inicjatywą przeprowadzenia referendum w sprawie utworzenia nowej gminy może wystąpić grupa co najmniej 15 obywateli.
Od dzisiaj obowiązują nowe przepisy, które pozwalają obywatelom na inicjowanie referendów w sprawie utworzenia, połączenia czy podziału gmin, w których mieszkają. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum lokalnego w tej sprawie może wystąpić grupa co najmniej 15 pełnoletnich obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy. W trakcie głosowania członkowie wspólnoty samorządowej odpowiedzą na pytania związane z proponowanymi zmianami w podziale terytorialnym. Jeżeli pomysł uzyska ich aprobatę, rada gminy będzie miała obowiązek wystąpienia do Rady Ministrów z wnioskiem o wydanie rozporządzenia, które wdroży proponowane zmiany.
Zainteresowani skorzystaniem z nowych uprawnień mieszkańcy muszą wiedzieć jednak o pewnych ograniczeniach. Referendum nie może się odbyć, gdy z analiz przeprowadzonych przez wojewodę będzie wynikało, że po zmianie granic gmina będzie osiągała zbyt niskie dochody podatkowe. Do głosowania nie dojdzie także wtedy, gdy gmina w zmienionych granicach będzie zajmowała zbyt mały obszar.
Obowiązujące do tej pory przepisy nie przewidywały trybu wprowadzania zmian w podziale terytorialnym kraju z inicjatywy mieszkańców. Granice gmin były zmieniane jedynie na mocy rządowych rozporządzeń i na wniosek zainteresowanej tym rady gminy.