Kierowca, który w okresie od 15 stycznia 2004 r. do 28 marca 2007 r. przegrał w sądzie sprawę dotyczącą mandatu za przekroczenie prędkości, a oskarżycielem była straż miejska, może żądać wznowienia postępowania i domagać się odszkodowania.
Czytelnik w 2005 roku w terenie zabudowanym przekroczył dozwoloną prędkość.
– Odmówiłem przyjęcia mandatu strażnikom miejskim, a sprawa trafiła do sądu, który ukarał mnie mandatem. Czy mogę ubiegać się o zwrot pieniędzy – pyta pan Włodzimierz z Warszawy.
Tak. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 22 marca 2007 r. (sygn. akt U 1/07) straż miejska nie mogła używać fotoradarów, gdyż uprawnienia takiego nie przyznawały strażnikom ustawowe przepisy. Potwierdził to również Sąd Najwyższy w wyroku z 28 maja 2009 r. (sygn. akt II KK 334/2008). Zdaniem sądu, skoro brak jest normy ustawowej, na podstawie której strażnicy gminni (miejscy) byliby upoważnieni do sprawowania kontroli drogowej w zakresie stwierdzania przekraczania przez kierujących pojazdami dozwolonej prędkości, to nie posiadają też oni, wynikającego z treści art. 17 par. 3 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie (k.p.w.), uprawnienia oskarżyciela publicznego.
Zgodnie z art. 17 par. 3 k.p.w. strażom gminnym (miejskim) uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniły wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie. W praktyce oznacza to, że kierowcy ukarani przed sądem w okresie od 15 stycznia 2004 r. do 28 marca 2007 r. za przekroczenie prędkości mogą żądać wznowienia postępowania.
Będzie to możliwe, w przypadku gdy kierowca odmówił przyjęcia mandatu wystawionego przez straż miejską, a następnie w postępowaniu przed sądem straż miejska pełniła funkcję oskarżyciela publicznego. Dodatkowo mogą żądać uchylenia grzywny i odszkodowania. Na podstawie procedury wykroczeniowej do wznowienia postępowania prawomocnie zakończonego stosuje się przepisy kodeksu postępowania karnego. Do wniosku o wznowienie postępowania strona niebędąca prokuratorem dołącza dowód wniesienia opłaty sądowej, która to podlega zwrotowi w razie uwzględnienia wniosku.
W kwestii wznowienia orzeka na posiedzeniu jednoosobowo sąd okręgowy, a w sprawie zakończonej orzeczeniem tego sądu – jednoosobowo sąd apelacyjny. Wynikiem wznowienia postępowania powinno być umorzenie z uwagi na przedawnienie karalności. Dodatkowo obwinionemu kierowcy, który w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania został uniewinniony albo wobec którego umorzono postępowanie wskutek okoliczności nieuwzględnionych we wcześniejszym postępowaniu, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłą z wykonania względem niego w całości lub części kary lub środka karnego, których nie powinien był ponieść.
Podstawa prawna
Ustawa z 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 133, poz. 848).