"Podstawowym celem wskazanych regulacji jest umożliwienie stronom postępowania sądowo-administracyjnego komunikacji elektronicznej z sądem" - podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej w związku z nowymi przepisami.
Zmiany są skutkiem wchodzących w życie 31 maja br. regulacji zawartych w dwóch nowelizacjach: jednego z artykułów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne z 2014 r. oraz uchwalonej w kwietniu br. zmiany Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
"Powołane przepisy przewidują, że pisma procesowe będą mogły być wnoszone do sądu administracyjnego nie tylko w postaci papierowej, jak to ma miejsce dotychczas, ale również w formie dokumentu elektronicznego. Skargę w formie dokumentu elektronicznego będzie można składać do elektronicznej skrzynki podawczej organu, natomiast pozostałe pisma procesowe do elektronicznej skrzynki podawczej sądu" - poinformował NSA. Jak dodał, "opisany warunek nie zostanie spełniony w przypadku wysłania pisma do sądu na jego adres elektroniczny, czyli adres e-mail".
"Ponadto należy zauważyć, że wszystkie pisma procesowe w formie dokumentu elektronicznego, oprócz wymogów formalnych pisma w postaci papierowej, będą musiały zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym" - zaznaczono.
Korespondencja sądowa ma być doręczana stronom postępowania albo w sposób tradycyjny, albo drogą elektroniczną. "Doręczenie pism przez sąd będzie następowało za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona wniesie pismo w formie dokumentu elektronicznego albo wystąpi do sądu o takie doręczanie i wskaże sądowi adres elektroniczny albo wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą tych środków i wskaże sądowi adres elektroniczny" - sprecyzowano.
Natomiast stronie, która zrezygnuje z doręczania pism drogą elektroniczną, korespondencja będzie doręczana w sposób tradycyjny. "Oświadczenie o rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej będzie mogło być złożone jedynie w formie dokumentu elektronicznego" - wskazano.
Jak zapowiadało w marcu Centrum Informacyjne Rządu, system teleinformatyczny "umożliwi stronom i uczestnikom postępowania m.in. korzystanie z elektronicznej komunikacji z sądem w ich sprawach, sądom zaś zapewni możliwość prowadzenia akt w postaci elektronicznej, a przede wszystkim pozwoli na optymalizację efektywności pracy sędziów i pracowników sądów administracyjnych".
Nowe przepisy wprowadzają także określone wymagania dla pism w postępowaniu sądowo-administracyjnym. "W celu zapewnienia jednoznacznego określenia stron postępowania oraz ich przedstawicieli wprowadzony zostaje obowiązek wskazywania w pierwszym piśmie procesowym numeru odpowiedniego identyfikatora, czyli numeru PESEL w przypadku osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej numeru KRS, REGON lub NIP" - przekazał NSA.
Pojawi się też możliwość prowadzenia akt sądowych sprawy w postaci elektronicznej oraz ich udostępniania stronom w systemie teleinformatycznym po uprzednim uwierzytelnieniu strony za pomocą profilu zaufanego albo danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego.
Do postępowań niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowych regulacji zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe, ale w postępowaniach tych strona będzie mogła dokonać wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego oraz ich doręczania przez sąd drogą elektroniczną.
Zmiana jest jednym z kolejnych etapów wprowadzanej od kilku lat informatyzacji postępowań sądowych. Jeszcze w 2016 r. w życie weszła nowelizacja kodeksów: cywilnego oraz postępowania cywilnego, która wprowadziła informatyzację spraw cywilnych i przewidziała m.in. możliwość wnoszenia drogą elektroniczną pism procesowych w takich sprawach.