Brak możliwości wniesienia jakiegokolwiek środka odwoławczego od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego odrzucającego skargę o wznowienie postępowania przed tym sądem jest zgodny z ustawą zasadniczą – uznał wczoraj Trybunał Konstytucyjny.
Sprawa dotyczyła spółki, która wniosła o wznowienie zakończonego prawomocnym wyrokiem NSA postępowania. W skardze podnosiła, że nie była należycie reprezentowana. W wydanym na posiedzeniu niejawnym postanowieniu NSA nie zgodził się na wznowienie postępowania. Dlatego skarżąca wniosła skargę kasacyjną także na to orzeczenie. NSA ją również odrzucił. W uzasadnieniu postanowienia wskazał, iż skarga kasacyjna przysługuje od orzeczeń ściśle wskazanych w art. 173 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 60), tj. wydanych przez wojewódzkie sądy administracyjne. Nie ma natomiast możliwości zaskarżenia orzeczeń NSA, gdyż są one prawomocne od chwili ogłoszenia. Nie przysługuje zatem od nich żaden środek odwoławczy. Z tych względów skarga kasacyjna wniesiona od orzeczenia NSA jest niedopuszczalna i musi zostać odrzucona.
Spółka zdecydowała się skierować do TK skargę, kwestionując zgodność z ustawą zasadniczą art. 173 par. l ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 60). Przepis ten nie przewiduje możliwości zaskarżenia skargą kasacyjną postanowienia NSA odrzucającego skargę o wznowienie postępowania przed tym sądem (nawet gdy sąd ten orzekał po raz pierwszy w sprawie skargi o wznowienie postępowania). Zdaniem spółki narusza to wynikające z konstytucji prawo do sprawiedliwego jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
W ocenie spółki art. 173 par. 1 narusza konstytucyjne prawo do równego traktowania przez władzę sądowniczą. Ustawodawca różnicuje bowiem sytuację prawną podmiotów wnoszących skargę o wznowienie postępowania w zależności od tego, czy kwestionuje się postępowanie prowadzone przed wojewódzkim sądem administracyjnym czy też przed NSA.
Trybunał Konstytucyjny uznał kwestionowany artykuł za zgodny z konstytucją.
– Zasada stabilności prawomocnych orzeczeń przeważa na korzyść obecnego brzmienia zaskarżonego przepisu – uzasadniał sędzia sprawozdawca Stanisław Rymar.
Dodał, że szczególna pozycja NSA w systemie sądów administracyjnych dodatkowo wzmacnia przekonanie o racjonalności zawartego w kwestionowanym artykule rozwiązania. Podkreślił, że NSA, rozpoznając po raz pierwszy skargę o wznowienie postępowania, działa jako sąd drugiej instancji, a nie pierwszej.

orzecznictwo

Wyrok TK z 15 maja 2019 r., sygn. akt SK 26/17.