W miasteczku ma codziennie nocować około 20 osób. Codziennie będą się w nim także odbywać dyskusje, pokazy filmów i panele z ekspertami. Pracownicy zdecydowali się na taką formę protestu, ponieważ zgodnie z prawem nie mogą oni strajkować. - Dlatego zostawiliśmy w domach nasze rodziny i wykorzystując swój urlop przyjechaliśmy tutaj - wyjaśnia Edyta Odyjas, przewodnicząca "Solidarności" Pracowników Sądownictwa.
Kulisy pracy w sądzie opisywaliśmy w tym artykule >>>>
Związki zawodowe zdecydowały się na taką formę protestu, ponieważ poprzednie akcje nie przyniosły konkretnych rezultatów. - Dialog z ministerstwem sprawiedliwości się toczy, ale brakuje konkretnych, ostateczny decyzji i rozwiązań - mówi Edyta Odyjas.
Pracownicy wymiaru sprawiedliwości domagają się podwyżek od wielu lat. W marcu tego roku protesty przybrały na sile - pracownicy sądów i prokuratur z całej Polski zjechali do Warszawy i przeszli ulicami pod Kancelarię Premiera. Tam złożyli petycję ze swoimi postulatami, na którą - jak mówi Edyta Odyjas - nie otrzymali konkretnej odpowiedzi.
"Miasteczko ma na celu przede wszystkim zwrócenie uwagi nie tylko na problemy wynagrodzeń, jak również na problemy z którymi się borykamy w pracy na co dzień: mobbingiem, ze złymi warunkami pracy, z brakiem właściwych biurowych artykułów, z 30 różnymi systemami informatycznymi, które nie są ze sobą kompatybilne i ciągle zmieniające się przepisy, ale przede wszystkim chodzi nam o to wspólnie, żeby jeszcze w tym roku uzyskać wzrost wynagrodzenia" - mówiła podczas briefingu prasowego Edyta Odyjas.
- Chcemy, aby Ministerstwo Sprawiedliwości sfinalizowało i nadało bieg ustawie o pracownikach wymiaru sprawiedliwości, nad którym wspólnie pracowaliśmy - dodaje Edyta Odyjas.
Sytuacja pracowników jest zła
"Blisko 80 proc. osób pracujących w sądach powszechnych nie jest sędziami. 66 proc. pracowników to rzesza ponad 35 tys. urzędników, asystentów sędziów i innych pracowników, których wynagrodzenia nie zależą od ustalanej w budżecie kwoty bazowej. Jest to kadra, od której będzie zależało wdrożenie zapowiadanych przez resort sprawiedliwości znaczących reform. Ta ogromna większość pracowników zarabia bardzo mało. Ich wynagrodzenia netto w stosunku do wynagrodzeń netto sędziów są wyjątkowo niskie, gdyż nie korzystają z przywileju nieodprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne" - czytamy w raporcie płacowym opracowanych przez NSZZ Pracowników Sądownictwa.
Do grupy pracowników sądów zalicza się:
- asystentów sędziów – wykwalifikowanych prawników, którzy mają służyć wsparciem sędziom przy przygotowywaniu projektów orzeczeń sądowych
- urzędników – którzy stanowią kadrę pracowników administracyjnych wspomagających pion orzeczniczy
- innych pracowników tzw. obsługi.
Z omawianego raportu wynika, że 75 proc. wszystkich pracowników sądów zarabia do 4000 zł brutto (2854 zł netto), 20 proc. zarabia do 2500 zł brutto (1808 zł netto), a 5 proc. powyżej 4000 zł brutto (2854 zł netto).
Przyglądając się poszczególnym grupom, sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana. I tak:
- 95 proc. asystentów sędziów zarabia pomiędzy 2501 zł a 4000 zł brutto, tj. pomiędzy 1808,88 zł a 2853,96 zł netto
- 14 proc. urzędników sądowych pobiera wynagrodzenie zasadnicze nie przekraczające kwoty 2500 zł brutto (1808,10 zł netto)
- 80 proc. grupa urzędników nie przekracza kwoty 4000 zł brutto (2853,96 zł netto)
- 90 proc. pozostałych pracowników zarabia nie więcej niż 2500 zł brutto (1808,10 zł netto).
Podobnie sytuacja wygląda w prokuraturach. W 2018 roku pracowało w nich 7300 pracowników w tzw. pionie obsługi. 307 z nich otrzymywało wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej (2100 zł brutto). Wśród nich znajdowały się nie tylko osobo z rocznym stażem pracy, ale także i takie, które miały już pięcio- a nawet sześcioletnie doświadczenie zawodowe. 100 zł brutto więcej zarabiało kolejny 597 osób, a 200 zł brutto więcej – 675. 300 i 400 zł brutto więcej (czyli maksymalnie 2500 zł brutto) zarabiało kolejno 534 i 455 osób więcej. Oznacza to, że co trzeci pracownik prokuratury zarabia nie więcej niż 2500 zł brutto W całej prokuraturze, jak informowała wcześniej Barbara Chrobak, zarabia się średnio 1870 zł netto miesięcznie.
W efekcie wymiar sprawiedliwości opuszcza coraz więcej pracowników. W ciągu czterech ostatnich lat z sądów odeszło ponad 20 tys. wykwalifikowanych pracowników, a w prokuraturach w ciągu ostatnich 10 lat wymieniono prawie cały korpus pracowników. Oznacza to, że ze służby odeszło 7 tys. pracowników, z czego ponad 3,3 tys. rozwiązując umowę o pracę z własnej inicjatywy.
Dr Stefan Płażek, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, adwokat, spec. prawa pracy: