Niezłożenie przez adwokata z urzędu oświadczenia, że opłata za jego pracę nie została zapłacona - nie stanowi braku formalnego pisma, lecz brak uzasadnienia wniosku. Nie da się go uzupełnić na wezwanie sądu, a skutkiem jest utrata prawa do wynagrodzenia – stwierdził WSA w Krakowie.

Sprawa dotyczyła niekorzystnej decyzji, którą otrzymało pewne małżeństwo od wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Kartograficznego, w zakresie ewidencji gruntów. Małżonkowie poskarżyli się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ale nie byli w stanie pokryć kosztów sądowych, ani nie stać ich było na adwokata. Referendarz zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej o adwokata z urzędu, a organ im go wyznaczył.

WSA skargę jednak oddalił i przyznał przy tym wyznaczonemu pełnomocnikowi kwotę 240 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej z urzędu. Adwokat następnie sporządził opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej przy czym złożył wniosek - o przyznanie mu wynagrodzenia za sporządzenie opinii prawnej zgodnie z normami przepisanymi.

Sąd jednak 7 listopada 2018 roku odmówił adwokatowi wynagrodzenia.

Wyjaśnił, że zgodnie z art. 250 § 1 ustawy z sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wyznaczony adwokat otrzymuje wynagrodzenie według zasad określonych w przepisach o opłatach za czynności adwokatów. A szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Sąd stwierdził, że stosownie do § 3 rozporządzenia wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej zawiera oświadczenie, że opłata nie została zapłacona w całości lub w części. Z tego wynika jednoznacznie, że aby Skarb Państwa mógł wypłacić wynagrodzenie pełnomocnikowi z urzędu, konieczne jest złożenie przez niego oświadczenia o wskazanej treści. To dopiero pozwala określić zakres, w jakim wynagrodzenie musi zostać przez Skarb Państwa pokryte. Natomiast zawarty w piśmie procesowym wniosek adwokata o przyznanie wynagrodzenia za sporządzenie opinii prawnej takiego oświadczenia nie zawierał.

Tu należy podkreślić, że brak w tej sytuacji dla sądu, podstaw do wezwania adwokata do uzupełnienia wniosku w trybie art. 49 § 1 p.p.s.a. – przepis ten odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy pismo obarczone jest brakami formalnymi.
Natomiast zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w uzasadnieniu postanowienia z 14 października 1998 roku o sygn. akt II CKN 687/98 - niezłożenie przez pełnomocnika wskazanego oświadczenia nie stanowi braku formalnego pisma, lecz brak w zakresie uzasadnienia wniosku.

WSA skonkludował na koniec, że brak oświadczenia, iż opłaty nie zostały uiszczone w całości lub w części, wywołuje skutki materialnoprawne, polegające na utracie prawa do wynagrodzenia. To nie uchybienie formalne, które można uzupełnić na wezwanie sądu. Oświadczenie, że opłaty z tytułu udzielenia pomocy prawnej nie zostały wypłacone w całości lub w części, jest nieodzownym elementem uzasadnienia wniosku o przyznanie kosztów, stanowiącym przesłankę do przyjęcia, że praca pełnomocnika nie została wynagrodzona.

Postanowienie WSA w Krakowie III SA/Kr 1421/17