Służebność: Urządzenia przesyłowe ograniczają własność nieruchomości

Przedsiębiorcy przesyłowi, zamierzający po różnego rodzaju klęskach żywiołowych przywrócić urządzenia do stanu poprzedniego, mogą napotkać na problemy ze strony właścicieli nieruchomości, na których urządzenia te się znajdują. Te kwestie powinny być szczegółowo uregulowane w ramach umowy służebności przesyłu. Jeśli tak jest, wystarczy zastosować się do tych regulacji. Jednak realne problemy mogą wystąpić także w innych przypadkach. Wówczas znajdzie zastosowanie ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.).

Ważny art. 124b

W analizowanym kontekście powołać należy przede wszystkim art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z nim starosta może zobowiązać w drodze decyzji administracyjnej właściciela czy użytkownika wieczystego nieruchomości (lub osobę, której przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości) do jej udostępnienia. Uzasadnieniem tego są czynności związane z konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń (nienależących do części składowych nieruchomości) służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej. Obejmuje to również inne podziemne czy nadziemne urządzenia i obiekty niezbędne do korzystania z ww. urządzeń przesyłowych, a także usuwanie wszystkich wyżej wymienionych urządzeń z gruntu. Ustawodawca precyzuje, że przedmiotowa decyzja administracyjna może również dotyczyć wyłącznie zapewnienia dojazdu umożliwiającego wykonanie tych czynności. Stosowanie art. 124b ustawy o gospodarce nieruchomościami jest uwarunkowane zamierzeniem realizacji (najczęściej przez przedsiębiorcę przesyłowego) prac mieszczących się pojęciach konserwacji, remontu czy usuwania awarii ciągów, przewodów i urządzeń. Jednak nie chodzi o ścisłe rozumienie tych pojęć, w tym ścisłe rozumienie remontu w świetle art. 3 ust. 8 prawa budowlanego. Przez konserwację i remonty należy rozumieć działania dotyczące ciągów, przewodów i urządzeń już istniejących i eksploatowanych, które nie zmieniają ich zasadniczych parametrów, a zarazem służą realizacji zadań określonych w prawie energetycznym, takich jak zagwarantowanie zaopatrzenia odbiorców w paliwa lub energię w sposób ciągły i niezawodny, przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 6 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Po 697/17, Legalis).