Kryzys konstytucyjny, ochrona niezależności wymiaru sprawiedliwości, zagwarantowanie wolności mediów i wypowiedzi, a także ochrona osób LGBT przed przemocą i dyskryminacją – na te zagadnienia zwrócili uwagę członkowie Powszechnego Przeglądu Okresowego Praw Człowieka na temat Polski.

Dyskusja w ramach Powszechnego Przeglądu Okresowego skupiła się także wokół przeciwdziałaniu przestępstwom z nienawiści. Kraje postulowały między innymi o przywrócenie rozwiązanej w kwietniu 2016 r. Rady ds. Przeciwdziałania Rasizmowi, Ksenofobii i związanej z nimi Nietolerancji lub utworzenie podobnego organu. Co więcej, wezwano Polskę do poprawienia funkcjonowania sytemu wsparcia kobiet doświadczających przemocy domowej i lepszego wypełniania postanowień Konwencji Stambulskiej (tzw. konwencja antyprzemocowa).

Kolejnym zagadnieniem wymagającym poprawy, na który zwrócili uwagę przedstawiciele innych krajów był problem niskiej ochrony osób LGBT. Jak donosi Helsińska Fundacja Prawa Człowieka, aż trzynaście państw wydało Polsce zalecenia dotyczące tej kwestii. Przedstawione na Przeglądzie rekomendacje dotyczyły między innymi „uznania orientacji seksualnej i tożsamości płciowej jako przesłanek chronionych w przepisach o mowie nienawiści i przestępstwach motywowanych uprzedzeniami, poprawy dostępu do wsparcia dla osób pokrzywdzonych oraz podjęcia działań w celu podniesienia poziomu zawiadamiania o przestępstwach z nienawiści.”

Małgorzata Szuleka, prawniczka z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, zwraca uwagę na fakt, iż w Polsce obecnie zmagamy się przede wszystkim z dwoma rodzajami wyzwań dla ochrony praw człowieka.

- Pierwszy z nich dotyczy kwestii dostępu do wymiaru sprawiedliwości i zapewnieniu gwarancji sprawiedliwego procesu, ochrony przed dyskryminacją, wolnością słowa i zagwarantowaniem praw cudzoziemców i uchodźców. W każdej w tych sfer od lat wskazujemy na szereg problemów, które wymagają większego zaangażowania ze strony państwa – tłumaczy.

Druga kategoria aktualnych problemów związana jest z trwającym od 2015 r. kryzysem konstytucyjnym.

- Naszym zdaniem, podważanie niezależności wymiaru sprawiedliwości nie tylko nie zwiększy dostępu do niego, ale stanowi poważne zagrożenie dla całego systemu ochrony praw człowieka i zasady praworządności – wyjaśnia Szuleka.

Polskiej delegacji na Powszechny Przeglądzie Okresowym Praw Człowieka przewodniczyła wiceminister w ministerstwie spraw zagranicznych Renata Szczęch. Grupa składała się z przedstawicieli także innych ministerstw m.in. sprawiedliwości, zdrowia i spraw wewnętrznych.

Reprezentujący nasz kraj podziękowali za dialog z innymi państwami oraz za przedstawione pytania i rekomendacje. Renata Szczęch zapewniła, że wszystkie rekomendacje zostaną przeanalizowane i polska delegacja odniesie się do każdej z nich.

Powszechny Okresowy Przegląd Rady Praw Człowieka ONZ służy kontroli przestrzegania praw człowieka w poszczególnych krajach. Mechanizmowi temu podlegają wszystkie państwa członkowskie ONZ. Kraje poddane są przeglądowi raz na cztery lata. Polska przechodziła powszechny przegląd po raz pierwszy w 2008 r., a następnie w 2012 r. Ostatni przegląd miał miejsce 9 maja 2017 r.