Mowa o powtarzanym przy wielu rozwodach scenariuszu, gdy skonfliktowani rodzice w swój spór wciągają dzieci – często blokując drugiemu małżonkowi kontakt.
„Świadome bądź nieświadome zachowania alienacyjne doprowadzają do zaburzeń osobowościowych, emocjonalnych, społecznych i rozwojowych dziecka. Wciąganie w konflikt okołorozwodowy, manipulacja, sterowanie lękami dziecka, szantaż emocjonalny są niestety działaniami powszechnymi” – wskazuje Marek Michalak w wystąpieniu do ministrów: sprawiedliwości oraz rodziny, pracy i polityki społecznej.
W jego ocenie, choć w obowiązującym prawie znalazły się instrumenty mające dyscyplinować krnąbrnych rodziców, są one niewystarczające. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 59815 kodeksu postępowania cywilnego, za każde naruszenie obowiązku w zakresie kontaktów sąd może nałożyć na rodzica sankcję finansową. Pieniądze te orzekane są na rzecz drugiego z rodziców. Zanim jednak sąd to zrobi, najpierw ostrzega o groźbie uderzenia po kieszeni. W praktyce okazuje się, że sprawy o ukaranie trwają za długo, a zasądzane kary pieniężne nie odstraszają. Potwierdził to niedawny raport Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości.
Dlatego też, zdaniem RPD, istnieje potrzeba „rozbudowania przyjętych rozwiązań prawnych, w szczególności w zakresie skuteczniejszej realizacji postanowień sądowych oraz wzbogacenia mechanizmów pojednawczego rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami”.
W wystąpieniu do ministrów Elżbiety Rafalskiej oraz Zbigniewa Ziobry Michalak przedstawia wiele pomysłów mających zabezpieczyć interes dzieci w postępowaniach sądowych. W jego ocenie można to uczynić m.in. poprzez prawne określenie roli kuratorów sądowych w postępowaniach wykonawczych czy też poprzez częstsze sięganie po takie instrumentarium, jak terapia rodzinna.
W biurze RPD pojawił się też pomysł szerszego wykorzystania koncyliacyjnych metod rozwiązywania sporów rodzinnych poprzez mediację przedsądową. Zdaniem Michalaka nad interesem małoletnich w procesie powinien czuwać nie tylko sąd. Stąd również idea, aby wprowadzić instytucję adwokata dla dziecka.