Subskrybuj nas na Youtube
Założyłem firmę, tymczasem bank dochodzi starych długów sprzed lat (około 200 tys. zł), w tym częściowo przedawnionych odsetek. Komornik planuje licytację mieszkania, w którym prowadzę działalność, bo innego majątku nie mam. Wiem, że art. 798 kodeksu postępowania cywilnego mówi, że dłużnik ma wybór między świadczeniami do egzekucji. Chciałbym sam sprzedać lokal albo spłacać w ratach, więc zamierzam złożyć skargę na czynności komornika. Czy będzie uzasadniona?
/>
Nie. Przede wszystkim zgodnie z art. 804 kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) komornik jako organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. W praktyce oznacza to tyle, że ewentualna skarga na jego czynności wniesiona do sądu (np. na wyznaczenie licytacji mieszkania) nie odniesie pożądanego skutku w postaci jej uchylenia.
Czytelnik jednak, podnosząc fakt przedawnienia części wierzytelności (odsetek), mógłby skorzystać z innego mechanizmu. Mianowicie zastosować tryb powództwa z art. 840 k.p.c. - powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Zgodnie z tym przepisem dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, m.in. gdy po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło.
Podobnie orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z 21 kwietnia 2016 r. (sygn. akt III C 1382/15): „Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (opozycyjne) służy merytorycznej obronie dłużnika przed egzekucją prowadzoną zgodnie z przepisami postępowania egzekucyjnego jako konsekwencja zasady, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym”. Zaakcentowano w nim również, że: „Podlega rozpoznaniu w procesie, a wyrok uwzględniający powództwo (choćby w części) stanowi podstawę do skutecznego żądania umorzenia postępowania egzekucyjnego (w całości bądź w części)”.
Jednakże w opisanej sytuacji skarga czytelnika i tak może okazać się bezskuteczna. Odnosząc się do możliwości wyboru sposobu egzekucji świadczenia objętego tytułem wykonawczym, który umożliwia wspomniany przez czytelnika art. 798 k.p.c., warto przytoczyć jego treść. Stanowi on, że: jeżeli dłużnikowi przysługuje wybór między świadczeniami, które ma spełnić, a wyboru jeszcze nie dokonał, komornik, wszczynając egzekucję celem spełnienia tych świadczeń, wyznaczy na wniosek wierzyciela dłużnikowi odpowiedni termin do dokonania wyboru. Po bezskutecznym upływie tego terminu wierzyciel wybierze świadczenie, które ma być spełnione.
Niestety ten przepis nie odnosi się do opisanej sytuacji. Jak bowiem podkreślił Sąd Okręgowy w Częstochowie w postanowieniu z 17 listopada 2016 r. (sygn. akt VI Cz 1477/16), dotyczy on „egzekucji, w której przedmiotem są świadczenia wynikające z zobowiązania przemiennego, a uprawnionym do wyboru świadczenia jest dłużnik”.
Jednocześnie sąd zaakcentował, że jego zastosowanie jest możliwe jedynie wtedy, gdy dłużnik jest zobowiązany do spełnienia świadczenia przemiennego. Zdaniem sądu występuje ono wówczas, gdy dłużnikowi przysługuje prawo wyboru świadczenia (art. 365 kodeksu cywilnego). Wówczas w pozwach wskazywane są dwa świadczenia z żądaniem ich zasądzenia, np. o wydanie określonej rzeczy albo zapłatę określonej kwoty pieniężnej. Jednak w tym przypadku egzekucja jest prowadzona w związku ze stricte pieniężnym zadłużeniem wobec banku, więc zapewne dotyczy wierzytelności kredytowej bądź pożyczkowej. Tym samym skarga na czynności komornika okaże się bezskuteczna.
Podstawa prawna
Art. 798, 804 i 840 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.).
Art. 365 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.).
