Pan Michał otrzymał z Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego zdjęcie z fotoradaru dokumentujące przekroczenie prędkości wraz z żądaniem wskazania kierującego. Zdjęcie było niewyraźne, więc nasz czytelnik nie wskazał kierującego, zgadzając się jednocześnie na przyjęcie mandatu za niewskazanie.
Organ nie nałożył mandatu, bo stwierdził, że przekroczenie prędkości było znaczne i będzie prowadził postępowanie w kierunku ukarania z art. 92a kodeksu wykroczeń. Jednocześnie poinformował właściciela pojazdu, że dysponuje lepszej jakości zdjęciem niż widniejące na wydruku, które po porównaniu z fotografią z dowodu osobistego pozwala stwierdzić, iż to on był kierującym. W tej sytuacji organ skierował wniosek do sądu o ukaranie za przekroczenie prędkości.
Dlaczego GITD najpierw pyta, czy zgadzam się na przyjęcie mandatu, a potem moją zgodę ignoruje – pyta czytelnik.
Główny Inspektorat Transportu Drogowego wyjaśnia: Po zarejestrowaniu przez fotoradar obrazu naruszenia i zweryfikowaniu zdjęcia przez pracownika GITD do właściciela lub posiadacza pojazdu ustalonego wysłany zostaje raport z wezwaniem do wskazania, komu w określonym w tymże raporcie miejscu i czasie powierzył on pojazd. Do wezwania załączane jest oświadczenie, w którym (w zależności od danej sprawy) wzywany może wyrazić zgodę na przyjęcie mandatu za przekroczenie dopuszczalnej prędkości albo niestosowanie się do nadawanych sygnałów świetlnych, bądź też wskazać, komu pojazd powierzył.
W przypadku braku wskazania osoby, której pojazd powierzono, istnieje również możliwość wyrażenia zgody na przyjęcie mandatu za wykroczenie określone w art. 96 par. 3 k.w. Odmowa wskazania kierującego skutkuje nałożeniem kary grzywny, jednak w tym przypadku ukarany nie otrzymuje punktów karnych.
Warto podkreślić, iż do wysyłanej korespondencji załączane jest także zdjęcie zarejestrowanego naruszenia. Po odesłaniu oświadczenia woli pracownik GITD na podstawie całego zgromadzonego materiału podejmuje dalsze działania. Może to być nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego na podstawie przesłanego oświadczenia albo też podjęcie innych czynności. Należy podkreślić, że organ każdorazowo zmierza do ukarania kierującego pojazdem, który dopuścił się naruszenia. W tym celu może przykładowo wnioskować do innych organów o udostępnienie m.in. zdjęć z dokumentów celem porównania ich z wizerunkiem kierującego utrwalonym przez urządzenie rejestrujące, może także przesłuchiwać osoby na okoliczność popełnionego wykroczenia.
W sytuacji, kiedy właściciel pojazdu składa oświadczenie woli o przyjęciu mandatu za niewskazanie komu pojazd powierzył – a ze zgromadzonego materiału wynika, że to on kierował pojazdem w chwili zdarzenia – nałożenie grzywny z art. 96 par. 3 k.w. jest niezasadne. Wówczas pracownik GITD prowadzi czynności zmierzające do ukarania ujawnionego sprawcy poprzez nałożenie mandatu odpowiednio za przekroczenie dopuszczalnej prędkości albo niestosowanie się do sygnałów świetlnych lub też kieruje wniosek o ukaranie do sądu.
Reasumując, to do organu należy decyzja o sposobie zakończenia czynności wyjaśniających. Decyzja ta poprzedzona jest zgromadzeniem i przeanalizowaniem całego materiału dowodowego. Odmowa wskazania, czyli popełnienie wykroczenia określonego w art. 96 par. 3 k.w. i zgoda na przyjęcie mandatu za to wykroczenie, nie oznacza zatem w żadnym razie automatycznego zakończenia sprawy w ten sposób.
