Właściciel mieszkania może nim dowolnie władać. Przysługujące mu uprawnienia ograniczają prawa lokatorów. Posiadanie dachu nad głową jest na tyle istotne, że przepisy wprowadzają ograniczenia w dysponowaniu własnością.

Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowych zasobach gminy i zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150 z zm.) wskazuje warunki, jakie muszą zostać spełnione przy rozwiązywaniu umowy o użytkowanie lokalu. Zarówno strona umowy, jak i właściciel lokalu sąsiedniego, a także współlokator mogą ubiegać się o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu oraz nakazanie jego opróżnienia.

Eksmisja czyli przymusowe opróżnienie lokalu może zostać przeprowadzona jedynie na podstawie wyroku sądowego. Do wydania orzeczenia nie jest konieczne, by eksmitowany miał zapewnione inne lokum. „W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy”.

Wyjątki od tej zasady zostały zapisane w artykule 14 ustęp 4. Ustawodawca wskazał w nim grupę podmiotów szczególnie uprawnionych, względem których sąd nie może orzec eksmisji jeżeli nie przysługuje im prawo do otrzymania lokalu socjalnego. Do kategorii tej należą:
• kobiety w ciąży
• małoletni niepełnosprawni w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.)
• ubezwłasnowolnieni oraz sprawujący nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkujący
• obłożnie chorzy
• emeryci i renciści, spełniający kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej
• osoby posiadające status bezrobotnego
• osoby spełniające przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały.






Chyba, że wskazane osoby mogą zamieszkać w innym lokalu.

Z uwagi na istotę posiadania lokalu mieszkalnego, szczególnie w sezonie zimowym w artykule 16 ustawy wprowadzono zasadę, iż „wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie”.