Kiedy trzeba ustalić składniki majątku upadłego przedsiębiorcy działającego w różnych państwach UE, możliwa jest jurysdykcja przemienna sądów: prowadzącego postępowanie główne i tego, przed którym toczy się postępowanie wtórne – orzekł Trybunał Sprawiedliwości.

Chodziło o grupę Nortel (NNL). Koncern miał siedzibę w Kanadzie i większość należących do niego praw własności intelektualnej była zarejestrowana w Ameryce Północnej. Niemniej liczne spółki zależne NNL, działające w Europie, miały zagwarantowane w umowach wyłączne, nieodpłatne licencje na korzystanie z rozwiązań technicznych dla sieci telekomunikacyjnych.
Główne postępowania upadłościowe wobec koncernu rozpoczęły się jednocześnie w Kanadzie, USA i w Zjednoczonym Królestwie (dla spółek zależnych mających siedziby na terytorium Unii). Dlatego na wniosek francuskiej NNSA, również należącej do koncernu, sąd w Wersalu wszczął postępowanie wtórne. Celem takiej procedury jest ochrona lokalnych interesów. W tym wypadku chodziło w szczególności o zapłatę odpraw należnych pracownikom. Okazało się jednak, że zgodnie z porozumieniem między spółką matką a spółkami córkami te ostatnie miały zrzec się swoich praw własności przemysłowej. Wpływy ze sprzedaży tych aktywów miały być ulokowane w USA, ale nie mogły być podzielone dopóty, dopóki wszystkie zainteresowane strony nie zawrą porozumienia. Mimo zdeponowania stosownych kwot żadnej umowy w sprawie ich podziału nie wynegocjowano. Pracownicy francuskiej NNSA wnieśli więc do sądu w Wersalu także pozew o ustalenie, że w postępowaniu wtórnym przysługuje im wyłączne prawo do dysponowania przypadającym na ich firmę udziałem w całkowitej kwocie uzyskanej ze zbycia aktywów grupy Nortel. Wersalski sąd zapytał TS, czy ma jurysdykcję pozwalającą tylko jemu określić składniki majątku dłużnika objęte postępowaniem wtórnym, czy też dopuszczalna jest w takich sytuacjach jurysdykcja przemienna – wraz z sądem, przed którym toczy się postępowanie główne (wtedy mógłby to uczynić albo jeden sąd, albo drugi).
TS orzekł, że rozporządzenie 1346/ 2000 w sprawie postępowania upadłościowego w sposób dorozumiany przyznaje w powiązanych postępowaniach wtórnych pełną jurysdykcję sądom, przed którymi się one toczą. W rozpatrywanym przypadku jednak europejscy sędziowie skłonili się ku regule pozwalającej orzekać w sprawie ustalenia składników majątku objętego postępowaniem wtórnym sądowi, przed którym wszczęta została procedura główna.

ORZECZNICTWO

Wyrok z 11 czerwca 2015 r. w sprawie C-649/13.