TEZA: W przypadku postępowania upadłościowego dotyczącego firmy mającej spółki zależne w różnych krajach Unii, państwa, w których wszczęto postępowanie główne, mają jurysdykcję przemienną z państwem, w którym wszczęto postępowanie wtórne. Jednak postępowanie wtórne może dotyczyć tylko majątku, który znajduje się na terenie danego państwa.
Sprawa C-649/13 Comité d’entreprise de Nortel Networks SA przeciwko Cosme Rogeau, WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ z 11 czerwca 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Trybunał badał sprawę upadłości kanadyjskiej grupy Nortel (Nortel Network Limited) – dostawcy rozwiązań technicznych dla sieci telekomunikacyjnych, która miała spółki zależne w innych państwach, w tym spółkę NNSA we Francji.
Niemal wszystkie prawa własności intelektualnej pochodzące z działalności badawczej i rozwojowej wyspecjalizowanych spółek zależnych grupy Nortel Network Limited zostały zarejestrowane w Ameryce Północnej na rzecz spółki NNL, która udzielała spółkom nieodpłatnych licencji na korzystanie z tych praw.
Kilka lat temu grupa Nortel zdecydowała o wszczęciu postępowań upadłościowych w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i w Unii Europejskiej. Postępowanie dla wszystkich spółek zależnych grupy Nortel z terenu Unii Europejskiej wszczął Sąd Okręgowy dla Anglii i Walii. .
W 2009 r. zawarto porozumienie kończące spór zbiorowy we francuskiej spółce NNSA, zgodnie z którym przewidziano natychmiastową zapłatę pierwszej części odprawy, a pozostałej części – po zakończeniu sprzedaży aktywów. Aktywa miały być sprzedawane całościowo, według działów prowadzonej działalności. Wpływy miały zostać ulokowane na rachunkach depozytowych lockbox w instytucjach kredytowych w Stanach Zjednoczonych.
W listopadzie 2010 r. sprawozdanie sporządzone przez syndyka w ramach postępowania wtórnego wykazało, że na rachunkach bankowych przypadających na spółkę NNSA znajdowało się ok. 39 mln euro. Pozwalało to na wypłatę drugiej transzy odprawy, jednak syndyk wykazał, że przy uwzględnieniu żądań innych syndyków – brakuje 6 mln.
Byli pracownicy skierowali sprawę do francuskiego sądu. Domagali się uznania, że w postępowaniu wtórnym przysługuje im wyłączne i bezpośrednie prawo do dysponowania kwotą przypadającą na spółkę NNSA, pochodzącą ze zbycia aktywów grupy Nortel. Domagali się też zapłaty drugiej transzy odprawy.
Francuski sąd postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się z pytaniem, czy ma jurysdykcję w tej sprawie; a jeżeli tak to czy jest ona wyłączna czy przemienna? Pytał też czy skutki postępowania wtórnego mogą obejmować składniki majątku znajdujące się poza Unią.
UZASADNIENIE
W ocenie trybunału sposób rozstrzygnięcia sporów w postępowaniu głównym jest uzależniony od podziału wpływów ze sprzedaży aktywów spółki NNSA między postępowanie główne a postępowanie wtórne. Rozporządzenie Rady (WE) 1346/2000 z 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.Urz. UE z 2000 r. L 160, s.1) przyznaje sądom państwa Unii, na którego terytorium wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe, jurysdykcję rozpoznania spraw w takim zakresie, w jakim dotyczą one składników majątku dłużnika znajdujących się na terytorium tego państwa.
Jeżeli niektóre składniki majątku dłużnika są objęte zakresem skutków wtórnego postępowania upadłościowego, to powództwo to ma wpływ na postępowanie główne. Zatem sądy państwa UE, w którym wszczęto postępowanie wtórne, mają jurysdykcję przemienną z sądami państwa, gdzie wszczęto postępowanie główne, by określić zakres majątku dłużnika, jaki ma zostać objęty postępowaniem wtórnym.
Zgodnie z rozporządzeniem nr 1346/2000 wtórne postępowanie upadłościowe może zostać wszczęte w tym państwie, na terenie którego znajduje się „przedmiot majątkowy”. W przypadku przedmiotów materialnych jest to państwo, na którego terytorium przedmiot się znajduje; w przypadku przedmiotów oraz praw wpisanych do publicznego rejestru – państwo, którego kompetencjom podlega prowadzenie tego rejestru; a w przypadku wierzytelności państwo, na którego terytorium osoba zobowiązana do świadczenia ma główny ośrodek działalności.
W tej sprawie francuski sąd powinien najpierw ustalić, czy składniki majątku znajdują się na terenie Francji lub czy osoba zobowiązana do świadczenia ma główny ośrodek swojej działalności na terenie tego kraju. Dopiero wówczas może zapaść decyzja o ewentualnym wtórnym postępowaniu upadłościowym.