Jestem z żoną w separacji. Czy jeśli kupię mieszkanie, będzie ono tylko moją własnością? – zastanawia się pan Andrzej.
Separacja powoduje zawieszenie małżeństwa, zaś rozwód jego koniec, ale w sferze stosunków majątkowych prowadzi niemal do takich samych skutków jak rozwód. Po orzeczeniu rozwodu dochodzi do ustania wspólności majątkowej, z chwilą orzeczenia separacji przez sąd między małżonkami powstaje przymusowa rozdzielność majątkowa.
Zatem od tej chwili wszystko, czego dorobi się każdy z nich, stanowi jego majątek osobisty. Mieszkanie kupione przez pana Andrzeja po orzeczeniu separacji będzie więc jego wyłączną własnością. Dlatego przy sporządzaniu aktu sprzedaży notariusz będzie wymagał przedstawienia odpisu wyroku orzekającego separację i zapyta, czy nie została zniesiona. Okoliczności te znajdą odzwierciedlenie w treści aktu notarialnego.
Żaden z małżonków nie odpowiada również za długi drugiego zaciągnięte po orzeczeniu separacji, natomiast majątek sprzed separacji jest wspólny, ale może zostać podzielony między nich w drodze umowy lub sądownie. Sąd dokona jednak podziału w wyroku orzekającym separację tylko wtedy, gdy jego przeprowadzenie nie spowoduje nadmiernej zwłoki. Jeżeli odmówi, każdy z małżonków może wnieść wniosek o podział majątku wspólnego do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce jego położenia.
Jeśli na zgodne żądanie małżonków sąd orzeknie o zniesieniu separacji, ustaną jej skutki, a więc powróci ustawowa wspólność majątkowa. Jednak na zgodny wniosek sąd może orzec o utrzymaniu między nimi rozdzielności majątkowej.
Warto też pamiętać o innych skutkach separacji. Żaden z małżonków nie może zawrzeć nowego małżeństwa ani wrócić do swojego nazwiska. Po orzeczeniu separacji małżonkowie nie dziedziczą po sobie z ustawy. Spadek w całości przypada dzieciom, a gdy ich nie ma – dalszym krewnym. Małżonkowie pozostający w separacji mają też obowiązek wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności.
Podstawa prawna
Art. 54 par. 1, art. 611–616 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 788).
Art. 9351 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).
