Adopcja jest długotrwałym procesem, w trakcie którego konieczne jest spełnienie odpowiednich warunków kwalifikujących rodziców jako zdolnych do przysposobienia dziecka. Prawo co prawda nie stawia w tej kwestii surowych wymogów, lecz podczas oceny wydawanej przez ośrodki adopcyjne i sądy opiekuńcze pod uwagę brane są kwalifikacje moralne, psychologiczne oraz materialne, mające na celu zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do rozwoju.

Kto może adoptować?

Niezbędnym warunkiem do rozpoczęcia procedury adopcyjnej jest posiadanie przez osobę przysposabiającą pełnej zdolności do czynności prawnych. Oznacza to, że adopcji dokonać może osoba pełnoletnia, która nie została ubezwłasnowolniona.

Czy rodzice mogą być natomiast za starzy na adopcję? Prawo w tej kwestii milczy. W orzecznictwie przyjęto jedynie, że maksymalna różnica wieku pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym nie powinna przekraczać 40 lat.

Istotne w procesie adopcji są kwalifikacje osobiste przysposabiającego, które weryfikowane są przez ośrodek adopcyjny w trakcie zapoznania się z profilem kandydata na rodzica. W szczególności, zgodnie z art. 9 Europejskiej Konwencji o Przysposobieniu Dzieci, zwracana jest uwaga na:

• osobowość,
• stan zdrowia psychicznego i fizycznego,
• zdolność do wychowania dziecka,
• sytuację rodzinną,
• motywy wystąpienia o przysposobienie,
• przyczyny, dla których o przysposobienie ubiega się tylko jedno z małżonków, a nie oboje wspólnie,
• przekonania religijne zarówno kandydata jak i dziecka.





Osoby żyjące w związku partnerskim nie mają prawa do adopcji

Pierwsze kroki

W celu przysposobienia dziecka należy w pierwszej kolejności zgłosić się do Ośrodka Adopcyjnego. Pierwsza rozmowa z pracownikiem ma charakter typowo informacyjny. W trakcie jej przebiegu przedstawione zostaną wymogi formalne adopcji oraz zebrane zostaną informacje o samych rodzicach.

Rodzice, którzy zdecydują się na przystąpienie do procedury adopcyjnej oraz złożą wszystkie wymagane dokumenty, muszą poddać się diagnozie psychologicznej i pedagogicznej. Po uzyskaniu pozytywnej oceny wydanej przez Komisję Kwalifikacyjną Ośrodka Adopcyjnego, przystępują do indywidualnego szkolenia uzupełnionego spotkaniami grupowymi. W trakcie tego etapu uzupełniana jest diagnoza wstępna oraz następuje wydanie opinii o udzieleniu kandydatom do przysposobienia dziecka kwalifikacji na rodzinę adopcyjną (bądź jej odmowie).

Dokumenty niezbędne do przeprowadzenia procedury adopcyjnej

• Życiorys
• Odpis aktu małżeństwa (aktualny) - w razie wcześniejszego rozwodu - akt rozwodowy
• Odpis aktu urodzenia – rodzice nie pozostający w związku małżeńskim
• Potwierdzenie stałego zameldowania
• Zaświadczenia o zatrudnieniu i dochodach
• Zaświadczenia z poradni uzależnień
• Zaświadczenia lekarskie o ogólnym stanie zdrowia z adnotacją, że wymienione osoby mogą opiekować się dzieckiem oraz badania dodatkowe
• Zaświadczenia lekarskie z poradni zdrowia psychicznego
• Opinie z miejsc pracy







Oczekiwanie

Pozytywna opinia pociąga za sobą skutek w postaci oczekiwania na propozycję dziecka przedstawianą przez Ośrodek Adopcyjny. Rodzice na tym etapie zobowiązani są do uaktualniania swoich danych, niezbędnych w procedurze adopcyjnej.

W momencie, gdy dziecko zostanie wybrane, Ośrodek zobowiązany jest przekazać rodzicom wszystkie posiadane dane o dziecku.

Spotkanie

Pierwszy kontakt z rodzicami z wybranym przez Ośrodek dzieckiem następuje w miejscu jego pobytu i monitorowany jest przez pracowników Ośrodka.

Rodzicom umożliwia się kontakt z dzieckiem oraz udostępnia o nim informacje wyłącznie po ukończeniu szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka i otrzymaniu pozytywnej opinii kwalifikacyjnej oraz zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia, chyba że przysposobienie następuje między członkami rodziny

Sąd

Rodzice, którzy zdecydują się na adopcję przedstawionego przez ośrodek dziecka, muszą złożyć dokumenty adopcyjne do właściwego sądu rodzinnego. Gdy sąd wyrazi zgodę na zmianę miejsca pobytu dziecka następuje tzw. okres preadopcji.

Okres preadopcji

Podczas niniejszego etapu następuje powierzenie pieczy i opieka nad dzieckiem w miejscu zamieszkania kandydatów. Pracownicy Ośrodka zobowiązani są nadzorować przebieg styczności z dzieckiem i przeprowadzają wywiad w miejscu pobytu kandydatów i dziecka. Kontrolę nad przyszłymi opiekunami sprawuje także kurator.
Okres ten trwa do momentu zebrania odpowiedniej ilości materiału przez pracowników ośrodka i kuratora, na podstawie których sporządzana jest opinia dla sądu, który zadecydować ma o przysposobieniu.

Rozprawa

W rozprawie o przysposobienie uczestniczą rodzice i dotychczasowy opiekun prawny dziecka. Gdy sąd wyrazi zgodę na adopcję, należy poczekać na uprawomocnienie się orzeczenia, a następnie udać się do urzędu stanu cywilnego w miejscu urodzenia dziecka.

W przypadku adopcji pełnej sporządzany jest nowy odpis aktu urodzenia dziecka, a w rubryce „rodzice” aktualizowane jest nazwisko przysposabiających.

Będzie adopcja ze wskazaniem. Rodzice wybiorą dziecku nową rodzinę >>