„W Ministerstwie Sprawiedliwości aktualnie prowadzone są prace legislacyjne o charakterze kompleksowym w odniesieniu do Kodeksu karnego. (...) Projektowana nowelizacja przewiduje zasadniczą modyfikację wielu instytucji kształtujących reakcję prawnokarną na przypisane sprawcy przestępstwo – zapowiedział dr Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości.
Deklaracja padła w odpowiedzi na interpelację poselską dotyczącą zaostrzenia odpowiedzialności za przestępstwa na tle seksualnym. To też jest planowane. W zakresie np. przestępstwa zgwałcenia rozważane jest wprowadzenie zmian uwzględniających m.in. analizę prawnoporównawczą.
„Np. we Francji przestępstwo to w typie podstawowym zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 15, zaś w typie kwalifikowanym przez enumeratywnie wymienione okoliczności szczególnego rodzaju do 20 lat. Jeżeli przestępstwo zgwałcenia było poprzedzone, towarzyszyły mu lub nastąpiły po nim tortury lub inne nieludzkie traktowanie, maksymalną karą jest dożywotnie pozbawienie wolności. W przypadku zgwałcenia, którego skutkiem była śmierć ofiary maksymalna kara to 30 lat pozbawienia wolności” – wskazał Warchoł.
W obowiązującym w Polsce systemie prawa górna granica kary za typ podstawowy przestępstwa zgwałcenia to 12 lat, a za typ kwalifikowany 15 lat. Nie istnieje za to typ kwalifikowany, gdzie okolicznością kwalifikującą byłoby spowodowanie śmierci ofiary.
Zmianę prawa karnego można będzie zaszeregować do trzech kategorii. W pierwszej znajdą się zmiany w zakresie wysokości sankcji karnych i konstrukcji poszczególnych typów czynów zabronionych. Mowa o zapowiadanej już ponad rok temu rezygnacji z osobnej kary 25 lat pozbawienia wolności oraz wprowadzenie górnej granicy w wymiarze 30 lat.
Druga kategoria zmian dotknie instytucji wymiaru kary określonych w części ogólnej k.k. oraz przedawnienia. „Projekt m.in. przewiduje zaostrzenie przesłanek skorzystania z dobrodziejstwa sankcji alternatywnej poprzez ograniczenie takiej możliwości wyłącznie do występków zagrożonych karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, zaostrzenie odpowiedzialności recydywistów specjalnych poprzez wprowadzenie obowiązku wymierzania kary pozbawienia wolności w granicach od podwójnej wysokości dolnego ustawowego zagrożenia (...)” – wyliczył Warchoł.
I wreszcie trzecie pole: projekt zakłada zastąpienie dyrektywy wymiaru kary w postaci „potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa” na cele w postaci „społecznego oddziaływania kary”.