Kompensata państwowa to świadczenie pieniężne, o które mogą ubiegać się ofiary oraz najbliżsi ofiar, które w wyniku przestępstw poniosły śmierć. Jej maksymalna wysokość wynosi obecnie 12 tys. zł.

Co pokrywa kompensata?

Według obowiązującej Ustawy o państwowej kompensacie, przysługującej ofiarom niektórych przestępstw z dnia 7 lipca 2005 r., przyznaje się ją w kwocie, która pokrywa:

• Utracone zarobki lub inne środki utrzymania,
• Koszty związane z leczeniem i rehabilitacją,
• Koszty pogrzebu.

Kiedy przyznaje się kompensatę?

Kompensata może zostać przyznana jedynie wówczas i w takiej wysokości, w jakiej osoba uprawniona nie może uzyskać pokrycia utraconych zarobków, innych środków utrzymania od sprawcy lub sprawców przestępstwa, z tytułu ubezpieczenia, ze środków pomocy społecznej albo z innego źródła lub tytułu, niezależnie od tego, czy sprawca lub sprawcy przestępstwa zostali wykryci, oskarżeni lub skazani.

Na podstawie obowiązujących przepisów, kompensata nie może przekroczyć kwoty 12 000 zł. Planowane zmiany zakładają jej zwiększenie do nawet 25 tys. zł. Nowością ma być również wprowadzenia zaliczek oraz wydłużenie terminu ubiegania się o odszkodowania dla ofiar

Skarb Państwa kompensatę wypłaca wtedy, gdy organom ścigania nie udało się znaleźć winnych przestępstwa bądź w sytuacji, gdy nie istnieje możliwość wyegzekwowania odszkodowania. Osoba uprawnionymi do jej przyznania są ofiary lub osoby dla niej najbliższe.

Osoba najbliższa – małżonek lub osoba pozostającą z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępnego, zstępnego, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia, jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa, o którym mowa wyżej, osoby te pozostawały na utrzymaniu ofiary, która poniosła śmierć na skutek przestępstwa

Warunkiem przyznania kompensaty jest fakt, aby ofiara na skutek przestępstwa poniosła śmierć (odszkodowanie otrzyma osoba najbliższa) albo doznała naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia. Chodzi tu o ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała. Kompensatę przyznaje się również sytuacji naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia innego niż wyżej opisane na czas powyżej 7 dni.

Kompensatę przyznaje się zawsze na wniosek osoby uprawnionej lub prokuratora, a decyzję o jej przydzieleniu wydaje sąd rejonowy miejsca zamieszkania osoby uprawnionej

Wnioski o kompensatę można składać w terminie 2 lat od popełnienia przestępstwa.

Co powinien zawierać wniosek o kompensatę?
• imię, nazwisko, obywatelstwo i adres osoby uprawnionej;
• informację o stanie rodzinnym osoby uprawnionej;
• wskazanie daty i miejsca popełnienia przestępstwa stanowiącego podstawę ubiegania się o kompensatę i jego zwięzły opis, z podaniem skutków;
• informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów oraz utraconych zarobków lub innych środków utrzymania;
• uprzedzenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia z innych źródeł lub tytułów;
• oświadczenie osoby uprawnionej, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia z innych źródeł lub tytułów;
• oświadczenie osoby uprawnionej o znajomości obowiązków wynikających z przepisów.