W przypadku uszkodzenia opony samolotu przez śrubę znajdującą się na pasie startowym przewoźnik lotniczy co do zasady będzie zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania za opóźnienie. Wyjątek od reguły zaistnieje jedynie wówczas, gdy przedsiębiorca nie zastosuje wszystkich środków, którymi dysponuje, w celu ograniczenia opóźnienia lotu. To kluczowy wniosek wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE. I zarazem kolejna sprawa dotycząca tego, kiedy pasażerom linii lotniczych należą się pieniądze, a kiedy nie.
Tym razem wątpliwości, jak należy interpretować stosowane wprost unijne rozporządzenie nr 261/2004, powziął sąd niemiecki. Prawa pasażerów są chronione na podobnych zasadach w całej UE. Unijny prawodawca postanowił jednak zwolnić przewoźników z odpowiedzialności, gdy okoliczności, które doprowadziły do opóźnienia lub odwołania lotu, były nadzwyczajne. „Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika” – stwierdzono w motywie 14 do rozporządzenia.
Regularnie więc przed TSUE trafiają sprawy, gdy sądy krajowe pytają, czy dane zdarzenie kwalifikuje się jako okoliczność nadzwyczajna. Tym razem chodziło o opóźnienie lotu spowodowane uszkodzeniem opony samolotu przez śrubę znajdującą się na pasie startowym.
Sędziowie orzekli, że nawet jeżeli przewoźnicy lotniczy są regularnie konfrontowani z uszkodzeniami opon w samolotach, nie można uznać, że wadliwość opon wynikająca wyłącznie ze zderzenia z ciałem obcym na pasie lotniska jest ściśle związana z normalnym wykonywaniem działalności przewoźnika. A zatem co do zasady nie ponosi on odpowiedzialności. Musi jednak, w celu uwolnienia się od niej, wykazać, że użył wszelkich zasobów ludzkich lub materiałowych oraz środków finansowych, jakimi dysponował, w celu uniknięcia niepożądanej sytuacji. Przykładowo, jak wskazał TSUE, przewoźnicy lotniczy mogą dysponować na wszystkich lotniskach, które obsługują, umowami o wymianę opon, które zapewniają im pierwszeństwo w tym zakresie.
To kolejne niekorzystne dla pasażerów orzeczenie TS UE. W maju 2017 r. sędziowie stwierdzili bowiem, że zderzenie samolotu z ptakiem również stanowi nadzwyczajną okoliczność, która może zwolnić przewoźnika lotniczego z ciążącego na nim obowiązku wypłaty odszkodowania (sygn. akt C-315/15).

orzecznictwo

Wyrok TSUE z 4 kwietnia 2019 r., sygn. akt C-501/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia