Subskrybuj nas na Youtube
Poszukiwanie zabytków przy użyciu wykrywacza metalu bez odpowiedniego zezwolenia jest wykroczeniem.
Mój narzeczony dostał na urodziny wykrywacz metalu – pisze pani Justyna. – Po pierwszych sukcesach na działce, odkryciu kilku gwoździ i fragmentów narzędzi stwierdził, że chciałby rozszerzyć obszar poszukiwań. Sama też się w to wciągnęłam, zastanawiam się jednak, czy możemy szukać na terenach publicznych, na polach i w lasach, czy potrzebne są specjalne zezwolenia – pyta czytelniczka.
Najbezpieczniej szukać na własnym terenie – tu nikt nie powinien mieć żadnych zastrzeżeń. Inaczej wygląda sytuacja na polach. Jeśli poszukiwacz zna rolników, właścicieli danego terenu, może zapytać ich o zgodę. Jeśli pole jest zaorane i nic na nim nie rośnie, właściciel raczej nie będzie miał nic przeciwko temu. Jest to jednak jego teren i to on podejmie decyzję.
Sprawa się skomplikuje, jeśli narzeczony pani Justyny zechce prowadzić poszukiwania na państwowych terenach. Tu poszukiwanie zabytków przy użyciu wykrywacza metalu bez odpowiedniego zezwolenia jest wykroczeniem. Aby prowadzić takie poszukiwania, trzeba uzyskać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wyklucza ono m.in. możliwość poszukiwania na terenach zabytków archeologicznych. Do wniosku o wydanie pozwolenia należy dołączyć zgodę właściciela terenu. Żeby prowadzić poszukiwania np. na terenie podmiejskich nieużytków, należy uzyskać zgodę urzędu gminy. Zazwyczaj należy się zobowiązać, że po zakończeniu działań teren pozostawimy w niezmienionym stanie. Podobnie wygląda sytuacja z poszukiwaniami na terenie Lasów Państwowych. I tu należy mieć zgodę zarządcy, zwłaszcza że zabronione jest w nich kopanie dołów i naruszanie darni. Bez uprzedniej zgody należy liczyć się z zatrzymaniem wykrywacza metalu przez służby leśne, które mogą również wystawić mandat. Parki krajobrazowe, rezerwaty, miejsca historyczne są zazwyczaj zarezerwowane dla archeologów i odpowiednich służb, które również muszą w takiej sytuacji móc przedstawić zgody odpowiednich organów.
Wniosek o zgodę na prowadzenie poszukiwań należy uzasadnić. Trzeba też podać dokładny adres prowadzonych prac, ewentualnie numer księgi wieczystej nieruchomości. Do wniosku należy załączyć program poszukiwań, oświadczenia o znajomości przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o broni i amunicji, oświadczenie o umiejętności rozpoznania zabytku archeologicznego i niezwłocznym informowaniu o wszystkich znaleziskach archeologicznych. Dobrze jest też dołączyć specyfikację sprzętu, która zawiera informację o stosowanym wykrywaczu metalu.
Dobrym pomysłem jest nawiązanie współpracy z muzeum, które przyjmie odnalezione zabytki. Można uzyskać deklarację współpracy, która również ułatwi prowadzenie poszukiwań.
Podstawa prawna
Art. 36 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1446 ze zm.). Art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23). Par. 9 rozporządzenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 14 października 2015 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. poz. 1789).