Prezydent podpisał nowelę ws. zakresu rejestru spadkowego. Co się zmieni?

Kancelaria Prezydenta poinformowała w piątek, że ustawa została podpisana dzień wcześniej.

Sejm uchwalił nowelę kilku ustaw 22 lipca; w sierpniu bez poprawek przyjął ją Senat.

Rejestr spadkowy, czyli publiczny rejestr prowadzony przez Krajową Radę Notarialną, ma gromadzić informacje o sądowych postanowieniach stwierdzających nabycie spadku i wydawanych przez notariuszy aktach poświadczeniach dziedziczenia potwierdzających prawa do spadku. Uchwalone latem zeszłego roku przepisy wprowadzające ten prowadzony w systemie teleinformatycznym rejestr mają wejść w życie 8 września.

Rejestr spadkowy będzie kolejnym etapem informatyzacji kwestii spadkowych. Od 2009 r. w formie elektronicznej działa już rejestr aktów poświadczenia dziedziczenia, który zawiera informacje o miejscu przechowywania sporządzonych notarialnych aktów poświadczenia dziedziczenia.

Tymczasem na mocy nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 17 sierpnia zeszłego roku, m.in. dostosowano polskie prawo do unijnego rozporządzenia o Europejskim Poświadczeniu Spadkowym (EPS). EPS potwierdza dla spadkobiercy, czy np. wykonawcy testamentu, tytuł prawny do spadku, uznawany i wykonywany na jednolitych zasadach we wszystkich krajach członkowskich UE. Dokument ten pozwala w związku z tym na szybkie i skuteczne załatwienie transgranicznej sprawy spadkowej, gdyż jest on przeznaczony przede wszystkim na potrzeby wykazywania prawa do spadku za granicą.

W praktyce oznacza to, że wszystkie kwestie dotyczące spadku po osobie mającej majątek lub krewnych w różnych państwach UE są rozstrzygane przez jeden sąd, według zasad prawnych tylko jednego z państw. Wcześniej zdarzało się, że prowadzono w poszczególnych państwach oddzielne postępowania, co mogło prowadzić do sporów prawnych i kłopotów w wykonaniu takich orzeczeń.

Tym samym EPS stał się kolejnym - obok postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku i wydawanego przez notariuszy aktu poświadczenia dziedziczenia - dokumentem służącym wykazywaniu praw do spadku.

W związku z tym - jak wskazano w uzasadnieniu nowelizacji - również EPS powinien być objęty rejestrem spadkowym, gdyż zwiększy to skuteczność poświadczeń wydawanych przez polskie sądy i polskich notariuszy. Wpisania EPS do rejestru dokona z urzędu sąd albo notariusz wydający to poświadczenie.

Planowany termin wejścia w życie nowelizacji - czyli 8 września - został skorelowany z datą wejścia w życie zmian wprowadzających rejestr spadkowy.

W 2014 r. - jak wynika z danych MS - do wydziałów cywilnych sądów rejonowych wpłynęło około 155 tys. spraw o stwierdzenie nabycia spadku, zaś do wydziałów cywilnych sądów okręgowych wpłynęło około 1,2 tys. takich spraw. Z kolei notariusze w 2014 r. wydali 76 tys. 524 akty poświadczenia dziedziczenia.