Wielu rodziców nie musi dołączać do wniosku informacji o wysokości dochodu. Jego kwotę gmina sprawdzi samodzielnie w bazie danych fiskusa.
Czy liczy się termin złożenia wniosku
Czytelniczka, która samotnie wychowuje dziecko, będzie składać wniosek o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego (FA). Czy dla przyznania wsparcia ważne jest, aby matka zrobiła to jeszcze w tym miesiącu?
TAK
Wnioski o przyznanie świadczeń z funduszu na kolejny okres świadczeniowy, który rozpoczyna się 1 października br. i potrwa do 30 września 2017 r., można składać od 1 sierpnia. Są one przyjmowane przez organ gminy, który jest odpowiedzialny za rozpatrywanie formularzy i wydawanie decyzji w tych sprawach – najczęściej jest to ośrodek pomocy społecznej. Przepisy przewidują, że gdy wniosek o świadczenie zostanie złożony do końca sierpnia, to ustalenie prawa do pomocy finansowej na nadchodzący okres świadczeniowy i wypłata pieniędzy za październik nastąpią w tym właśnie miesiącu. Natomiast jeżeli rodzic zgłosi się do gminy między 1 września a 31 października, to jego sprawa może być dłużej rozpatrywana, a wypłata należnej kwoty za październik może nastąpić dopiero w listopadzie (wsparcie będzie wtedy podwójne, bo obejmujące dwa miesiące). Natomiast ogólna zasada ubiegania się o świadczenia FA, poza początkiem okresu świadczeniowego, zakłada, że są one przyznawane od miesiąca złożenia wniosku.
Podstawa prawna
Art. 20 ust. 3–5 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 169 ze zm.).
Czy wniosek można złożyć za pośrednictwem banku
Pani Iwona otrzymuje świadczenia z FA na dwójkę dzieci. Ostatnio składała wniosek o przyznanie środków z programu „Rodzina 500 plus” i wysłała go elektronicznie za pośrednictwem banku, w którym ma konto. Czy również w ten sposób będzie mogła ubiegać się o wsparcie z funduszu na nadchodzący okres?
NIE
Co do zasady od początku tego roku istnieje możliwość składania wniosków o świadczenia z FA w formie tradycyjnej, czyli papierowej, oraz dodatkowo elektronicznej. Jednak o ile w przypadku świadczenia 500 zł na dziecko formularz może być przekazany przez internet na kilka sposobów, np. poprzez bank lub portal ZUS, to przy ubieganiu się o wsparcie z funduszu można to zrobić tylko za pośrednictwem portalu informacyjno-usługowego Emp@tia. Taki wniosek wymaga posiadania profilu zaufanego ePUAP lub kwalifikowanego certyfikatu, zgodnie z przepisami o bezpiecznym podpisie elektronicznym.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 3b ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 169 ze zm.).
Czy urzędnik sam ustali dochód
Samotna matka będzie składać wniosek o pieniądze z FA na nowy okres świadczeniowy. Dowiedziała się, że nie musi już dołączać do niego zaświadczenia lub oświadczenia o wysokości swojego dochodu za 2015 r. Czy jego kwotę gmina sprawdzi samodzielnie?
TAK
W związku z tym, że jednym z warunków otrzymywania wsparcia z funduszu jest spełnianie kryterium dochodowego (725 zł na osobę w rodzinie), potrzebne są dokumenty wskazujące na wysokość dochodu. W tej kwestii wprowadzone zostało ułatwienie, bo obecnie gminy, ustalając uprawnienia do świadczeń z FA, a także zasiłku rodzinnego czy świadczeń z programu „Rodzina 500 plus” (na pierwsze dziecko), mają obowiązek samodzielnie ustalać wysokość dochodu osiągniętego przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy. Dotyczy to jednak sytuacji, gdy osoby wchodzące w skład rodziny miały dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. To też oznacza, że tylko oni są zwolnieni z obowiązku dołączania dokumentów w sprawie jego wysokości. Jeżeli zaś członkowie rodziny uzyskali dochód, od którego odprowadzany jest zryczałtowany podatek, np. z działalności gospodarczej, lub taki, który w ogóle nie podlega opodatkowaniu, to tak jak do tej pory muszą złożyć oświadczenie na odpowiednim druku (otrzymają go w gminie). Również rolnicy na dotychczasowych zasadach muszą przedstawić dokument, np. oświadczenie wskazujące na liczbę posiadanych hektarów przeliczeniowych. Ponadto zgodnie z przepisami gminy mają obowiązek samodzielnie sprawdzać również inne dane potrzebne do przyznania świadczeń. W odpowiednich rejestrach potwierdzają imiona i nazwiska, datę urodzenia, stan cywilny, obywatelstwo osób uprawnionych do wsparcia z funduszu oraz członków ich rodzin. W związku z tym nie trzeba do wniosku dołączać np. odpisów aktów urodzenia. Kolejnymi informacjami ustalanymi bezpośrednio przez gminę w ZUS jest zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych oraz wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne, a w przypadku osób o znacznym stopniu niepełnosprawności weryfikowane jest to, czy legitymują się odpowiednim orzeczeniem, kiedy i na jaki okres zostało wydane oraz data powstania uszczerbku na zdrowiu. Co istotne, gdyby doszło do awarii systemów teleinformatycznych, za pośrednictwem których samorząd może uzyskać wymagane przepisami dane, to on sam, a nie rodzic, zwraca się do odpowiedniej instytucji o ich przekazanie na piśmie w ciągu siedmiu dni.
Podstawa prawna
Art. 15a ust. 1 i 4 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 169 ze zm.).
Czy trzeba potwierdzić bezskuteczną egzekucję
Pan Kamil zamierza w przyszłym tygodniu złożyć wniosek o świadczenia z FA na córkę. Czy przepisy nadal wymagają, aby dołączył do niego dokument wskazujący, że podjęta przez komornika egzekucja alimentów okazała się bezskuteczna?
TAK
Mimo wprowadzenia ułatwień powodujących, że rodzice są zwolnieni z dostarczania wraz z wnioskiem wielu dokumentów służących ustaleniu prawa do świadczeń, to nie obejmuje to wszystkich kwestii. Cały czas należy do wniosku dołączyć oświadczenia o dochodach podlegających przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz zaświadczenia lub oświadczenia o dochodach w ogóle nieopodatkowanych. W dalszym ciągu niezbędne jest też przedstawienie oświadczenia stwierdzającego bezskuteczność egzekucji za ostatnie dwa miesiące lub oświadczenia wskazującego na ten fakt. Przepisy wskazują również na konieczność dołączenia odpisu sądowego wyroku zasądzającego alimenty, odpisu postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpisu protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub zawartej przed mediatorem. Rodzic musi też przedstawić oświadczenie lub zaświadczenie o uczęszczaniu dziecka do szkoły lub szkoły wyższej – jeżeli skończyło 18 lat, a jeśli jest opiekunem prawnym – orzeczenie sądu rodzinnego. Wreszcie, gdy dłużnik alimentacyjny przebywa za granicą, do wniosku należy dodać informację sądu lub właściwej instytucji o podjęciu czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego poza Polską, lub o ich niepodjęciu ze względu na brak podstawy prawnej do tego, albo o braku możliwości wskazania jego aktualnego miejsca zamieszkania. Dodatkowo, w zależności od indywidualnej sprawy, rodzic może zostać zobowiązany do przedstawienia innych dokumentów, o ile bez nich nie można ustalić, czy spełnione są warunki do otrzymywania świadczeń lub jaka ma być ich wysokość. Na przykład jeżeli członek rodziny jest zobligowany do płacenia alimentów na rzecz osoby spoza jej składu, to potrzebne będą przekazy lub przelewy dokumentujące ich wysokość.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 4 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 169 ze zm.).
Czy wniosku nie można poprawiać
Pani Magdalena nie otrzymuje należnych alimentów na dzieci i zamiast nich ma wypłacane świadczenia z FA. Matka będzie składać wniosek o ich przyznanie na kolejny okres świadczeniowy. Czy jeżeli nieprawidłowo go wypełni, będzie musiała złożyć nowy formularz?
NIE
Gdy rodzic złoży niewłaściwie wypełniony wniosek, gmina wezwie go na piśmie do jego poprawienia lub uzupełnienia. Przepisy wskazują, że zainteresowany ma na to 14 dni, które liczy się od momentu otrzymania pisma z samorządu. Również gdyby okazało się, że do wniosku nie zostaną dołączone wymagane dokumenty, zostanie on przez gminę przyjęty. Jednocześnie wezwie ona rodzica do dostarczenia brakujących zaświadczeń lub oświadczeń, wyznaczając termin na ich skompletowanie nie krótszy niż 14 dni, ale też nie dłuższy niż 30 dni. Jeśli w obydwu sytuacjach rodzic postąpi zgodnie z wezwaniem, będzie miał przyznane świadczenia od miesiąca wpłynięcia wniosku. Natomiast gdy nie zastosuje się do wezwania, gmina wyda decyzję o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. W konsekwencji rodzic będzie musiał złożyć go po raz kolejny.
Podstawa prawna
Par. 5 rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 8 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosków, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego (Dz.U. poz. 2229).