Subskrybuj nas na Youtube
Nowelizacja przyznaje pracownikom urzędów stanu cywilnego (USC) uprawnienia do przenoszenia do rejestru stanu cywilnego aktów sporządzonych w papierowych księgach - do tej pory każdy taki akt musiał podpisać kierownik USC lub jego zastępca - oraz wprowadzenie administracyjnego trybu unieważniania błędnie sporządzonych aktów.
Wprowadzone w marcu 2015 r. nowe Prawo o aktach stanu cywilnego daje obywatelom możliwość załatwienia spraw w dowolnym USC. Według MSWiA zmiany z obecnej nowelizacji będą szczególnie korzystne dla urzędów w dużych aglomeracjach, do których najczęściej zgłaszają się obywatele. Do USC w Warszawie wpływa miesięcznie ok. 18,5 tys. wniosków o wydanie odpisu aktu stanu cywilnego, w Krakowie - ok. 5,8 tys., we Wrocławiu - ok. 5,3 tys., w Łodzi - ok. 4,5 tys., a w Poznaniu - ok. 3,7 tys.
Celem zmian jest skrócenie procedur. Nowe przepisy mają pozwolić największym urzędom stanu cywilnego nadrobić zaległości.
Dotychczas w przypadku złożenia wniosku o wydanie odpisu aktu stanu cywilnego lub o wydanie zaświadczenia, kierownik USC osobiście przenosił ten akt z papierowej księgi do elektronicznego rejestru. Obecnie kierownik będzie miał możliwość upoważniania do wykonywania tej czynności pracowników urzędu.
Ponadto kierownicy USC będą mogli jeszcze przez pięć lat wydawać odpisy aktów stanu cywilnego - bez konieczności wydłużającego cały proces przenoszenia do centralnego rejestru - na podstawie danych zgromadzonych w "lokalnych" aplikacjach. Chodzi o programy komputerowe, które były zainstalowane w poszczególnych urzędach, zanim wprowadzono nowe Prawo o aktach stanu cywilnego oraz aplikację Źródło, która obsługuje System Rejestrów Państwowych - jego częścią jest centralny rejestr stanu cywilnego.
Zmianą - która ma pomóc nowożeńcom - będzie określenie liczby wydawanych zaświadczeń stwierdzających brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz formularzy takich zaświadczeń, które wypełnia duchowny w przypadku ślubu kościelnego wywołującego skutki cywilnoprawne. O taki przepis upominała się Konferencja Episkopatu Polski.
Nowela rozszerza uprawnienia do unieważniania w trybie administracyjnym błędnych aktów stanu cywilnego oraz błędnie dołączonych do nich wzmianek dodatkowych (wpływają one na treść lub ważność tych dokumentów). Rozwiązanie to ma umożliwić szybkie wycofywanie z obrotu błędnych aktów stanu cywilnego. Regulacja ta ma być stosowana również do aktów stanu cywilnego sporządzonych po 1 marca 2015 r. oraz wzmianek do nich dołączonych, bo to właśnie od tego momentu, czyli w początkowym okresie funkcjonowania centralnego rejestru, było najwięcej nieprawidłowości.
Dotychczas nie było podstawy prawnej do unieważnienia takich wpisów w rejestrze stanu cywilnego, a w największych USC mogło powstać po kilkadziesiąt błędnie sporządzonych aktów lub wzmianek dodatkowych. Każdy, kto wcześniej otrzymał odpis unieważnionego aktu lub też odpis aktu z unieważnioną wzmianką, zostanie powiadomiony o unieważnieniu oraz otrzyma nieodpłatnie odpis prawidłowego aktu stanu cywilnego.
Ponadto zobowiązano kierowników urzędów stanu cywilnego do przeniesienia do centralnego rejestru - w ciągu pięciu lat od daty wejścia ustawy w życie - aktów stanu cywilnego sporządzonych na papierze od 1 marca do 31 sierpnia 2015 r., które nie zostały przeniesione do końca 2015 r.
"Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, za wyjątkiem przepisów wprowadzających zmiany w zakresie administracyjnego unieważniania aktów stanu cywilnego oraz wzmianek dodatkowych, których data wejścia w życie jest przewidziana na 1 października 2016 r." - poinformowała Kancelaria Prezydenta.