Trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego w wielu przypadkach kończy się w jeden sposób - rozwodem. Decyzja niejednokrotnie jest trudna do podjęcia, a jej zwieńczeniem jest złożenie pozwu rozwodowego. To jednak dopiero początek drogi, która czasami bywa bardzo długa i wyboista. Aby nadać sprawie bieg, dokumenty muszą zostać złożone prawidłowo.
Warto pamiętać o tym, że rozwód co do zasady nie może być zasądzony, jeżeli pozew zostanie złożony przez małżonka, który zawinił rozkładu pożycia. Jest to jednak dopuszczalne, gdy druga osoba wyrazi zgodę lub gdy odmowa byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Poza tym sąd może nie zgodzić się na rozwiązanie związku małżeńskiego, jeśli z tego powodu ucierpiałyby małoletnie dzieci lub gdy takie orzeczenie godziłoby w zasady współżycia społecznego.
Do jakiego sądu złożyć pozew rozwodowy?
Sprawy rozwodowe są rozstrzygane przez sądy okręgowe i to właśnie tam należy złożyć pozew. Problem może jednak pojawić się w przypadku wyboru określonej instytucji. Właściwość miejscowa sądu jest ustalana na podstawie ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, o ile choć jedna ze stron nadal przebywa pod tym adresem. Mówi o tym art. 41 kodeksu postępowania cywilnego.
Jeśli żaden z małżonków nie mieszka już w dawnym wspólnym domu lub mieszkaniu, należy wybrać sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego lub w przypadku braku tej podstawy, sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania powoda. Jeżeli małżonkowie mieszkają w innych miastach, sprawa nieco się komplikuje, bowiem konieczne będą dojazdy na rozprawy, czasami na drugi koniec Polski.
Gdzie złożyć pozew, jeśli małżonek przebywa za granicą?
Bywa i tak, że w wyniku rozkładu pożycia małżeńskiego jedna ze stron wyprowadzi się do innego kraju. Na szczęście nie oznacza to, że w takiej sytuacji trzeba składać pozew w zagranicznym sądzie. Rozwiązanie jest zawarte we wspomnianym już art. 41 kodeksu postępowania cywilnego. Jeśli nie ma podstawy do ustalenia właściwości sądu na podstawie miejsca zamieszkania pozwanego, bo przebywa on za granicą, należy złożyć pozew do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania powoda.
Jakie informacje muszą znaleźć się w dokumencie?
W pozwie rozwodowym trzeba oznaczyć strony postępowania, podając ich dane osobowe, adres zamieszkania oraz numery PESEL. Dokumenty można złożyć w biurze podawczym sądu lub wysłać je pocztą. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, o rozwód można ubiegać się wyłącznie wtedy, gdy doszło do trwałego i całkowitego rozkładu pożycia małżeńskiego. W pozwie musi znaleźć się informacja o tym, kto ponosi winę za rozpad związku. Art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dopuszcza wskazanie winy jednej ze stron lub zaniechanie złożenia orzeczenia o winie. W drugim przypadku jest tak, jakby żaden z małżonków nie był odpowiedzialny za rozpad małżeństwa.
Jeśli powód lub powódka dąży do rozwodu z orzeczeniem o winie, w pozwie muszą zostać przedstawione odpowiednie wnioski dowodowe, potwierdzające winę małżonka lub małżonki. Dowodem są np. zeznania świadków, dokumentacja oraz potwierdzenia w postaci SMS-ów. Konieczne jest też przedstawienie przyczyn rozpadu związku oraz wykazanie, że strona nie spełniała swoich obowiązków małżeńskich. Konieczne jest podanie informacji o zarobkach oraz miejscu zatrudnienia w celu ustalenia alimentów. Orzeczenie o winie ma bezpośredni wpływ na długość procesu oraz na roszczenia alimentacyjne. Może się jednak zdarzyć, że w toku postępowania, sąd orzeknie winę obu małżonków.
O czym jeszcze trzeba pamiętać pisząc pozew rozwodowy?
W pozwie rozwodowym należy też zawrzeć informację o tym, że powód nie jest zainteresowany mediacjami lub ugodą, o ile nie widzi możliwości na pozasądowe rozwiązanie sporu. Jeśli małżonkowie mają dzieci, konieczne jest wskazanie, jakiego rozwiązania oczekuje się w kwestii przyznania władzy rodzicielskiej, alimentów oraz kontaktów. Poza tym, powód może wnosić o podział wspólnego majątku.
Opłata sądowa za pozew wynosi 600 zł. Dowód uiszczenia opłaty musi zostać dołączony do dokumentów. Sprawy rozwodowe w pierwszej instancji są rozpatrywane przez jednego sędziego i dwóch ławników.