Subskrybuj nas na Youtube
W nowych przepisach wnoszący o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy albo o unieważnienie uznania ochrony międzynarodowego znaku towarowego nie musi się legitymować interesem prawnym.
Systematyka podstaw odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oraz uznania ochrony międzynarodowego znaku towarowego ma także znaczenie dla spraw o unieważnienie udzielonego prawa lub uznanej ochrony. Bezwzględne i względne przeszkody rejestracji znaków towarowych stanowią odpowiednio bezwzględne i względne podstawy unieważnienia. Nowelizacja uwzględnia to rozróżnienie przy konstrukcji legitymacji procesowej w postępowaniach dotyczących takich spraw.
Bez interesu prawnego
Dotychczasowe przepisy hołdowały zasadzie, że wniosek o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy i uznania ochrony międzynarodowego znaku towarowego może być złożony wyłącznie na wniosek osoby, która ma w tym interes prawny. Na przestrzeni wielu lat przesłanka ta była różnie interpretowana. W ostatnich kilkunastu latach orzecznictwo w tym zakresie uległo daleko idącej liberalizacji. W powszechnej opinii praktyków rzecz najczęściej sprowadzała się do powołania standardowych formuł i wyliczenia określonych przepisów, w tym konstytucyjnych.
Nieco groteskowe były sytuacje, kiedy przedsiębiorca (np. producent kawy) zmuszony był przed Urzędem Patentowym powoływać się na najbardziej fundamentalne zasady konstytucyjne, aby uznano jego legitymację do występowania o unieważnienie prawa na znak towarowy będący oznaczeniem opisowym (np. słowo „frappe” dla kaw). Raczej kuriozalne było też wymaganie, aby w postępowaniu o unieważnienie kolidującego późniejszego prawa ochronnego na znak towarowy uprawniony z tytułu wcześniejszego prawa do znaku towarowego dowodził dodatkowo – poza tym, że posiada to prawo – także własnego interesu prawnego.
W nowych przepisach wnoszący o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy albo o unieważnienie uznania ochrony międzynarodowego znaku towarowego nie musi się legitymować interesem prawnym.
Nie każdy złoży
Nie jest jednak tak, że każdy może złożyć wniosek w takich sprawach bez względu na ich przedmiot i podstawę prawną. Według nowego brzmienia art. 164 p.w.p. legitymacja do jego wniesienia jest ograniczona, gdy powodem wnioskowanego unieważnienia są względne przeszkody rejestracji znaku (z art. 1321 ust. 1-3 p.w.p.).
Wówczas wniosek może złożyć wyłącznie uprawniony z tytułu wcześniejszego prawa, które zostało w tym wniosku przeciwstawione. Takie ujęcie stanowi prostą i racjonalną konsekwencję starannego rozróżnienia przez ustawodawcę bezwzględnych i względnych podstaw odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy oraz uznania ochrony międzynarodowego znaku towarowego.
W odniesieniu do bezwzględnych przeszkód rejestracji, które służą ochronie interesu publicznego, ustawodawca za adekwatne uznał szerokie ukształtowanie legitymacji do żądania unieważnienia ochrony znaku towarowego udzielonej lub uznanej wbrew istnieniu takiej przeszkody. Z kolei gdy chodzi o ochronę interesu indywidualnego w postaci wcześniejszego prawa, to ustawodawca omawianą legitymację przyznaje po prostu uprawnionym z tytułu tego prawa.
Wątpliwości
Zdarza się słyszeć opinie, że kwestia obowiązku wykazania interesu prawnego w przypadku wniosków o unieważnienie powołujących się na bezwzględne przeszkody rejestracji (art. 1291 p.w.p.) nie została ostateczne przesądzona. Źródłem takiego obowiązku miałyby być ogólne przepisy z zakresu postępowania administracyjnego, czyli art. 28 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) w zw. z art. 256 ust. 1 p.w.p. Taka wykładnia byłaby jednak trudna do zaakceptowania. Z ustawy nowelizującej jednoznacznie wynika wola prawodawcy rezygnacji z wymogu wykazania interesu prawnego. Artykuł 2 tej ustawy wprost wskazuje, że „nie jest wymagane wykazanie interesu prawnego” w omawianych postępowaniach, wszczętych po dniu wejścia w życie noweli. Ta intertemporalna zasada bezpośrednio dotyczy znaków towarowych zgłoszonych na podstawie dotychczasowych przepisów. Tym bardziej musi jednak ona mieć zastosowanie do znaków zgłoszonych pod rządem przepisów nowych.
Łatwiej wygasić
Na marginesie warto odnotować, że nowelizacja zmienia również konstrukcję legitymacji procesowej po stronie wnioskodawcy w sprawach spornych o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy (art. 255 ust. 1 pkt 3 p.w.p.). Dotyczy to również spraw o stwierdzenie wygaśnięcia ochrony międzynarodowego znaku (art. 255 ust. 1 pkt 31 p.w.p.). W dotychczasowych przepisach obowiązywała zasada, że postępowanie w takich sprawach wszczynał wniosek osoby legitymującej się interesem prawnym w stwierdzeniu wygaśnięcia. Nowe przepisy uprawniają do złożenia tego rodzaju wniosku „każdą osobę” (art. 169 ust. 2 i 15215 p.w.p.). Wykazanie interesu prawnego nie stanowi więc przesłanki dopuszczalności takiego wniosku.
W praktyce wnioski o stwierdzenie wygaśnięcia prawa na znak towarowy albo o stwierdzenie wygaśnięcia ochrony międzynarodowego znaku najczęściej są składane z powodu nieużywania znaku. W tym zakresie liberalizacja legitymacji do złożenia takiego wniosku ma ułatwić eliminację formalnej ochrony znaków, które nie pełnią od wielu lat właściwych funkcji gospodarczych, a jedynie generują kolizje i spory prawne oraz obciążają rejestry.
!Od 15 kwietnia 2016 r. wniosek o unieważnienie znaku towarowego będzie mógł złożyć każdy, kto będzie chciał dowieść, że nie zostały spełnione warunki wymagane do uzyskania tego prawa z przyczyn bezwzględnych.
WAŻNE
Wnioski o stwierdzenie wygaśnięcia prawa na znak towarowy albo o stwierdzenie wygaśnięcia ochrony międzynarodowego znaku najczęściej są składane z powodu nieużywania znaku.