Nowa procedura związana z uzyskaniem prawa ochronnego na znak towarowy w systemie sprzeciwowym w ogólnych założeniach ma być szybsza i sprawniejsza. Jednak wymagać będzie także większej czujności i aktywności od uprawnionych z wcześniejszych praw.
Prześledźmy, jak wygląda nowa procedura. Po wpłynięciu zgłoszenia znaku towarowego Urząd Patentowy nadaje mu kolejny numer, stwierdza datę wpływu oraz zawiadamia o tym zgłaszającego. W pierwszym etapie ma miejsce badanie formalne, potwierdzające spełnienie wszystkich ustawowych elementów zgłoszenia, w tym także poprawność wniesienia opłaty.
Jeżeli są braki – UP może wezwać zgłaszającego, pod rygorem umorzenia postępowania, do uzupełnienia zgłoszenia lub usunięcia, w wyznaczonym terminie, wskazanych braków i istotnych usterek.
Ujawnienie zgłoszenia
Nie później niż w terminie 2 miesięcy od daty zgłoszenia Urząd Patentowy ujawnia informacje o znaku towarowym, dacie pierwszeństwa, dacie i numerze zgłoszenia, wykazie towarów i usług, imieniu i nazwisku lub nazwie zgłaszającego, jego miejscu zamieszkania lub siedzibie oraz kodzie kraju. Ujawnienia tego dokonuje na stronach internetowych UP.
Badanie merytoryczne
Po ujawnieniu informacji o dokonaniu zgłoszenia UP przystępuje do badania merytorycznego, ale teraz bierze pod uwagę jedynie bezwzględne podstawy rejestracji, precyzyjnie określone w art. 129 p.w.p. Od tego też momentu wszystkie zainteresowane osoby trzecie mogą zgłaszać uwagi co do istnienia bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji. UP powinien wziąć pod uwagę te okoliczności, po uprzednim ich zweryfikowaniu, w zakresie dokonywania oceny zdolności rejestracyjnej zgłoszonego znaku towarowego. Mieć należy na uwadze, że nadal osoba składająca swoje uwagi w odniesieniu do zgłoszonego znaku towarowego nie uzyskuje statusu strony w postępowaniu rejestracyjnym i pozbawiona jest na tym etapie postępowania jakichkolwiek środków prawnych pozwalających na zablokowanie rejestracji znaku.
Ustawa nie precyzuje, jak długo może trwać okres tego badania, wskazuje jedynie, że niezwłocznie po jego zakończeniu, w odniesieniu do zgłoszenia, co do którego nie stwierdzono braku warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy z przyczyn, o których mowa w art. 129 p.w.p., UP dokonuje niezwłocznie ogłoszenia w „Biuletynie Urzędu Patentowego” (BUP) o zgłoszeniu znaku towarowego.
Równolegle UP sporządza zawiadomienie o potencjalnie kolizyjnych znakach towarowych i przekazuje je zgłaszającemu. Zawiadomienie to ma charakter wyłącznie informacyjny i nie jest wiążące.
Gdy stwierdzono istnienie przeszkód
Jeżeli UP stwierdzi brak warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy z przyczyn, o których mowa w art. 1291, wydaje decyzję o odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy. Odpowiednio: gdy taka przeszkoda ujawni się w stosunku do tylko niektórych towarów – UP wydaje decyzję o odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy dla tych towarów.
Po uprawomocnieniu się decyzji o odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy dla części towarów UP dokonuje ogłoszenia w BUP o zgłoszeniu znaku towarowego dla pozostałych towarów.
Ważne jest przy tym, że UP może wydać decyzję o odmowie udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy w przypadku powzięcia informacji o istnieniu bezwzględnych przeszkód rejestracji, także już po ogłoszeniu o zgłoszeniu znaku towarowego.
Możliwość sprzeciwu
W terminie 3 miesięcy od daty ogłoszenia o zgłoszeniu znaku towarowego w BUP uprawniony do wcześniejszego znaku towarowego lub uprawniony z wcześniejszego prawa osobistego lub majątkowego może wnieść sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego z przyczyn stanowiących względne podstawyodmowy rejestracji znaku towarowego. Termin ten liczony jest od daty publikacji w BUP i nie podlega przywróceniu.
Od sprzeciwu należy wnieść opłatę. Sprzeciw inicjuje kolejny etap postępowania.
Decyzja i opłaty
Po bezskutecznym upływie terminu na złożenie sprzeciwu UP wydaje decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy w BUP, chyba że powziął po ogłoszeniu o zgłoszeniu znaku towarowego informację o okolicznościach stanowiących bezwzględne podstawy odmowy rejestracji znaku towarowego. Wówczas odmawia udzielenia praw ochronnych.
Udzielenie prawa ochronnego następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochrony. Niespełnianie tego warunku powoduje, że organ stwierdza wygaśnięcie decyzji, a adresat decyzji nie uzyskuje prawa ochronnego.
Kiedy wpłynie sprzeciw
Sprzeciw powinien zawierać ustawowe elementy: oznaczenie stron, wskazanie podstawy faktycznej i prawnej wraz z uzasadnieniem i zakresem sprzeciwu oraz podpis wnoszącego sprzeciw. Materiały i dokumenty sporządzone w języku obcym wnosi się wraz z ich tłumaczeniami na język polski.
UP w drodze postanowienia pozostawia bez rozpoznania sprzeciw, który został wniesiony po upływie terminu, lub nie wskazuje zgłoszenia znaku towarowego, wobec którego jest wnoszony, lub nie wskazuje wcześniejszego prawa, które jest przeciwstawiane. Braki te mogą być usunięte tylko przed upływem 3-miesięcznego terminu wyznaczanego przez ustawę na złożenie sprzeciwu. Termin ten nie może być przywrócony.
Jeżeli sprzeciw nie spełnia wymogów formalnych, to UP wyznacza wnoszącemu sprzeciw termin do usunięcia braków pod rygorem umorzenia postępowania. Zarówno na postanowienie w przedmiocie pozostawienia sprzeciwu bez rozpoznania, jak i decyzję o umorzeniu postępowania przysługuje środek zaskarżenia w postaci wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Stronami postępowania w sprawie sprzeciwu rozpatrywanego przez eksperta UP są zgłaszający i wnoszący sprzeciw. Strony postępowania informowane są o możliwości ugodowego rozstrzygnięcia sporu w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia informacji. Termin ten może zostać przedłużony do 6 miesięcy na zgodny wniosek stron.
Po upływie terminu wyznaczonego do ugodowego załatwienia sprawy UP wzywa zgłaszającego do udzielenia odpowiedzi na sprzeciw w wyznaczonym terminie. W odpowiedzi na sprzeciw zgłaszający przedstawia zarzuty oraz przytacza wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich poparcie. W szczególności zgłaszający może podnieść zarzut nieużywania wcześniejszego znaku towarowego w sposób rzeczywisty w ciągu nieprzerwanego okresu 5 lat przed datą dokonania zgłoszenia znaku towarowego będącego przedmiotem sprzeciwu dla towarów objętych sprzeciwem, chyba że istnieją ważne powody tego nieużywania lub nie upłynął okres 5 lat od daty zarejestrowania wcześniejszego znaku. W przypadku uznania zarzutu za zasadny UP oddala sprzeciw.
UP przekazuje wnoszącemu sprzeciw odpowiedź na sprzeciw oraz wyznacza mu termin na zajęcie stanowiska i uzupełnienie dowodów. Ciężar dowodu w zakresie wykazania używania znaku towarowego lub istnienia ważnych powodów usprawiedliwiających nieużywanie znaku spoczywa na wnoszącym sprzeciw. Dalsza polemika jest dopuszczalna jedynie w terminach wyznaczonych przez UP.
Ustawa wprowadza swego rodzaju prekluzję dowodową, powodującą, że pomijane są twierdzenia i dowody niezgłoszone w wyznaczonym terminie, chyba że strona wykaże, iż ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. Także na dalszym etapie postępowania (to jest na etapie postępowania odwoławczego) znacznie utrudnione będzie wskazywanie nowych faktów i dowodów na ich potwierdzenie, będzie to bowiem dopuszczalne tylko wtedy, gdy ich powołanie wcześniej nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później.
Po rozpatrzeniu sprzeciwu UP wydaje decyzję o oddaleniu sprzeciwu lub uznaniu go za zasadny w całości lub części.
Możliwość odwołania
Od decyzji tej stronom służy środek zaskarżenia w postaci wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ktory jest rozstrzygany przez kolegia orzekające do spraw spornych. Wniosek wnoszony jest w terminie dwu miesięcy od daty doręczenia decyzji i wymaga uzasadnienia, a przed upływem terminu na jego wniesienie decyzja nie podlega wykonaniu. Nowe fakty i dowody mogą być powołane, tylko jeżeli wcześniej nie było to możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później.
Rozprawa nie jest w postępowaniu odwoławczym obligatoryjną formą rozpoznania sprawy. Kolegium ds. spornych UP przeprowadza rozprawę z urzędu lub na wniosek strony, jeżeli uzna to za zasadne. Kolegium ds. spornych UP rozstrzyga wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy poprzez wydanie decyzji administracyjnej, która może stanowić przedmiot skargi kierowanej do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Rozstrzygnięcie
Po prawomocnym zakończeniu wszystkich postępowań w sprawie sprzeciwu UP odmawia udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy w zakresie, w którym sprzeciwy zostały uznane za zasadne, a w pozostałym zakresie udziela prawa ochronnego na znak towarowy.
Jest to decyzja warunkowa, udzielenie prawa ochronnego następuje bowiem pod warunkiem uiszczenia opłaty za dziesięcioletni okres ochrony. Decyzja ta również podlega zaskarżeniu na zasadach ogólnych.
RAMKA 2
Będą niższe opłaty w UP RP
W Urzędzie Patentowym RP opracowywany jest także nowy cennik opłat, który ma dodatkowo zachęcić przedsiębiorców i spowodować wzrost liczby zgłoszeń w polskim urzędzie. Chodzi zwłaszcza o tych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność jedynie lokalną, niewykraczającą na inne terytoria rynku wspólnego UE.
!W sprzeciwie precyzyjnie musi zostać wskazana zarówno podstawa, jak i towarzyszące sprawie okoliczności faktyczne oraz żądanie sformułowane w stosunku do spornego zgłoszenia. Urząd Patentowy rozpatruje bowiem sprzeciw w jego granicach i jest związany podstawą prawną wskazaną przez wnoszącego sprzeciw.
RAMKA 3
Uwagi osób trzecich z ograniczeniami
Zasadą postępowań zgłoszeniowych przed Urzędem Patentowym jest przyznanie statusu strony wyłącznie zgłaszającemu. W postępowaniu w sprawie uznania na terytorium Polski ochrony międzynarodowego znaku towarowego obowiązuje analogiczne ograniczenie – stroną jest jedynie uprawniony z rejestracji międzynarodowego znaku. Dotychczasowe przepisy zapewniały jednak pewien dostęp osób trzecich do tego postępowania. Miały one prawo wnoszenia uwag co do istnienia przeszkód rejestracji. Ich zakres nie był ograniczony, a zatem uwagi mogły dotyczyć zarówno bezwzględnych, jak i względnych podstaw odmowy rejestracji. Miały charakter pewnego rodzaju obserwacji i tak też były określane przez praktyków. Przepisy prawa nie łączyły z nimi żadnych istotnych skutków prawnych, w szczególności wnoszący uwagi nie nabywał statusu strony w postępowaniu.
Nie budziło to większych zastrzeżeń, gdy dotyczyły one bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji znaku towarowego. Inaczej było w tych przypadkach, gdy przedmiotem uwag były względne przeszkody. Wówczas wnoszący je działał dla ochrony własnego interesu (np. wcześniejszego prawa do znaku towarowego) i często oczekiwał rozpatrzenia jego zarzutów w normalnym trybie procesowym, nie bacząc, że zarzuty te są jedynie „obserwacjami”. Wnoszący uwagi nie był więc informowany o ich losie w żadnej procesowej formie. Nie miał też żadnej możliwości wyegzekwowania wyjaśnień lub uzasadnienia, dlaczego jego uwag nie uwzględniono. Oczywiście brak statusu strony uniemożliwiał również składanie jakichkolwiek wniosków dowodowych. To wszystko wywoływało frustrację wnoszących uwagi przedsiębiorców.
Po wejściu w życie nowelizacji nie będzie do tego powodów. Nowe przepisy pozostawiają instytucję uwag osób trzecich, ale ograniczają ich zakres wyłącznie do przeszkód których bezwzględnych (art. 1461 ust. 4 p.w.p.). Interesy indywidualne, ochronie służą przeszkody względne, mogą być natomiast realizowane w formie sprzeciwów i w ramach postępowania sprzeciwowego, w którym status strony – ze wszystkimi tego doniosłymi procesowymi skutkami – ma nie tylko zgłaszający znak towarowy albo uprawniony z rejestracji międzynarodowy znaku, ale taki status przysługuje również wnoszącemu sprzeciw.