Bezczynność OIRP polegająca na niepodejmowaniu uchwały w sprawie wpisu na listę radców podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

Prawniczka wniosła do wojewódzkiego sądu administracyjnego skargę na bezczynność Okręgowej Izby Radców Prawnych (OIRP). Chodziło o to, że korporacja nie wydała rozstrzygnięcia w sprawie jej wniosków z 2010 r. i 2013 r. o dokonanie wpisu na listę radców prawnych OIRP. Wcześniej kobieta została skreślona z listy radców. Orzeczenie w tej sprawie stało się prawomocne, więc prawniczka wniosła też o wznowienie postępowań.

U ministra nie chwyciło

Dziekan OIRP wyjaśnił, że po uprawomocnieniu się uchwały o skreśleniu z listy radców prawnych kobieta składała wnioski do ministra sprawiedliwości w celu wzruszenia uchwały, które zostały załatwione odmownie. Jednocześnie kierowała pisma do różnych organów i instytucji kwestionując skreślenie jej z listy radców. Ostatnim pismem w tej sprawie jest pismo ze stycznia 2014 r. o wznowienie postępowania, kierowane do Krajowej Izby Radców Prawnych (KIRP), przekazane OIRP do załatwienia w lutym 2014 r. i dotychczas nie rozpatrzone z uwagi na brak sprecyzowania czy wniosek powinien być rozpatrzony jako wniosek o wznowienie postępowania w sprawie skreślenia z listy radców prawnych czy też jako wniosek o wznowienie postępowania dyscyplinarnego. Wojewódzki sąd administracyjny odrzucił skargę. Wskazał na art. 31 ustawy o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 z późn. zm.), który stanowi, że uchwała rady okręgowej izby radców prawnych w sprawie wpisu na listę radców prawnych powinna być podjęta w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Od tej uchwały służy odwołanie do prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych (KRRP) w terminie 14 dni od daty doręczenia uchwały. Od uchwały prezydium odmawiającej wpisu na listę radców służy odwołanie do ministra sprawiedliwości, zgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego. Od ostatecznej decyzji ministra oraz prezydium KRRP służy skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. W wypadku niepodjęcia uchwały przez OIRP w terminie 30 dni od złożenia wniosku o wpis, lub niepodjęcia uchwały przez prezydium KRRP w terminie 30 dni od doręczenia odwołania, zainteresowanemu służy skarga do sądu administracyjnego.

Jakie przepisy stosować

Sąd wskazał na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 kwietnia 2007 r. (sygn. akt II GSK 367/06), który określa, że art. 31 ust. 3 ustawy o radcach prawnych jest szczególnym przepisem proceduralnym względem przepisów k.p.a., które to przepisy mają generalnie zastosowanie w sprawach o dokonanie wpisu na listę radców. Uchwały OIRP o wpisie na listę radców lub o odmowie dokonania tego wpisu stanowią akty administracyjne, tj. decyzje administracyjne podejmowane w trybie przepisów postępowania administracyjnego przez organ samorządu radcowskiego, który w tych sprawach pełni funkcję organu administracji publicznej. Tak więc bezczynność OIRP co do niepodejmowania uchwały w sprawie wpisu na listę radców prawnych podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego na podstawie art. 31 ust. 3 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 3 par. 2 pkt 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2002 nr 153 poz. 1270 z późn. zm.) Jak wynika z treści skargi, zarzucaną OIRP bezczynność prawniczka upatruje w braku wydania przez organ samorządu orzeczenia w przedmiocie jej wniosku o dokonanie wpisu na listę radców. Natomiast z pism zawierających te wnioski na które powołuje się w skardze wynika, że były to wnioski o dokonanie wpisu na listę radców, a także dotyczące weryfikacji prawomocnej uchwały OIRP o skreśleniu prawniczki z listy radców. Mając jednak na uwadze art. 31 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, sąd uznał, że użyte w tym przepisie określenie "w sprawie wpisu na listę radców prawnych" należy interpretować szeroko i przyjąć, że przepis ten określa termin podjęcia uchwały przez OIRP w każdym przypadku żądania wpisania na listę radców prawnych, a zatem również w drodze zainicjowania nadzwyczajnego trybu postępowania w przedmiocie weryfikacji ostatecznej uchwały tej rady. Dlatego sąd stwierdził, że co do zasady, wobec niepodjęcia uchwały przez OIRP w terminie 30 dni od złożenia przez prawniczkę wniosku z listopada 2010 r., służyło jej prawo wniesienia skargi do sądu. Określony w art. 31 ust. 3 ustawy o radcach prawnych termin 30 dni odnosi się do obowiązku podjęcia uchwały przez OIRP licząc od złożenia wniosku, a upływ powyższego terminu otwiera stronie możliwość zaskarżenia bezczynności organu do sądu.

Wezwanie przed wniesieniem skargi

Sam tryb zaskarżenia bezczynności nie został uregulowany w art. 31 ustawy o radcach prawnych, ani w żadnym przepisie tej ustawy. W szczególności przepis ten nie przewiduje żadnego środka zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym w tym przedmiocie. Na tym tle pojawia się zagadnienie czy i jaki środek zaskarżenia przysługuje w tym stanie prawnym skarżącemu przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego. Analiza orzecznictwa sądów administracyjnych w sprawach skarg na bezczynność, o której mowa w art. 31 ust. 3 ustawy o radcach prawnych, wskazuje, że przed wniesieniem skargi do sądu skarżący powinien wyczerpać tryb przewidziany w art. 52 par. 4 P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem, w przypadkach innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Należało więc zbadać, czy skarga na bezczynność OIRP została wniesiona po wezwaniu tego organu na piśmie do usunięcia naruszenia prawa oraz w terminie określonym w art. 53 par. 2 P.p.s.a., zgodnie z którym w przypadkach, o których mowa w art. 52 par. 3 i 4, skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.

A zatem z treści skargi, załączonych do niej kopii dokumentów, jak i z dokumentów przedłożonych przez organ wraz z odpowiedzią na skargę nie wynika aby prawniczka przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego wezwała korporację do usunięcia naruszenia prawa powołując się na art. 52 par. 4 P.p.s.a. Ponadto, skarga do sądu administracyjnego wniesiona została po upływie 30 dni przewidzianych w art. 53 par. 2 P.p.s.a.

Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 26 listopada 2015 r., sygn. akt II SAB/Sz 91/14