Notariusz musi przedłożyć sporządzony przez siebie akt notarialny, jeżeli wezwie go do tego sąd. Inaczej grozi mu grzywna za nieuzasadnioną odmowę wydania dokumentu – uchwalił Sąd Najwyższy.

W toczącej się przed sądem rejonowym w R. sprawie cywilnej pomiędzy dwiema spółkami sąd nakazał notariuszowi przedłożyć sądowi dokument – akt notarialny, który rejent sporządził w kwietniu 2014 r. Sąd, wydając takie polecenie, działał na podstawie art. 248 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne. Paragraf 2 tego przepisu przewiduje z kolei wyjątkowo możliwość uchylenia się od tego obowiązku, ale tylko w przypadku, gdy posiadacz dokumentu mógłby jako świadek odmówić zeznań albo gdy ma dokument jedynie w imieniu osoby trzeciej, która mogłaby z takich samych przyczyn sprzeciwić się przedstawieniu dokumentu.
Jednak notariusz odmówił wydania żądanego aktu, powołując się z kolei na art. 110 par. 2 prawa o notariacie (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 164). Przewiduje możliwość wydania innym osobom aktu notarialnego tylko za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu okręgowego, w którego okręgu znajduje się kancelaria notariusza. W tym wypadku postanowienia sądu okręgowego nie było, a notariusz stwierdził, że w tej sytuacji nie może wydać sądowi I instancji dokumentu. Zgodnie z art. 110 prawa o notariacie wypisy aktu notarialnego wydaje się zasadniczo tylko stronom aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w nim prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym.
Kiedy można unieważnić akt notarialny
Kiedy można unieważnić akt notarialny

Zobacz również
Sąd uznał to za niesubordynację osoby dysponującej dokumentem i na podstawie art. 251 k.p.c. skazał notariusza na grzywnę w kwocie 5000 zł. Ukarany odwołał się od tego postanowienia. Rozpoznający zażalenie sąd okręgowy w R. uznał zaś, że w sprawie istnieje zasadnicza wątpliwość – czy każdym, wskazanym w art. 248 par. 1 k.p.c. zobowiązanym do przedstawienia dokumentu jako dowodu przed sądem może być również notariusz. Wątpliwości sądu pogłębiło dość nieprecyzyjne sformułowanie przepisów k.p.c., ale także art. 111 par. 2 prawa o notariacie, zgodnie z którym rejent w przypadkach prawem przewidzianych przesyła sądom i innym organom państwowym informacje pisemne o sporządzonych dokumentach i wypisy tych dokumentów. Dlatego sąd okręgowy zdecydował się skierować do Sądu Najwyższego pytanie prawne dotyczące tych kwestii.
SN, obradując w składzie trzech sędziów, udzielił odpowiedzi w uchwale, stwierdzając, że obowiązek przedstawienia dokumentu przewidziany w art. 248 par. 1 k.p.c. dotyczy także notariusza i obejmuje sporządzone przez niego akty notarialne.
To oznacza, że notariusz musi, w razie przeprowadzenia przez sąd dowodu z dokumentów, na wezwanie sądu przedłożyć dokument, jaki został przez niego sporządzony, także jeżeli jest to akt notarialny, chyba że znajdują się w nim informacje niejawne.
ORZECZNICTWO
Uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 2015 r., sygn. III CZP 69/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia