Subskrybuj nas na Youtube
Darmowej pomocy prawnej w miastach i powiatach będą udzielać adwokaci i radcowie prawni, a w szczególnych sytuacjach także upoważnieni aplikanci adwokaccy i radcowscy - tak stanowi ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. 2015 poz. 1255), która wprowadza długo oczekiwany system bezpłatnych porad dla ubogich. Porady będą prowadzone na podstawie umów zawieranych przez prawników ze starostwami powiatowymi (urzędami miast). Połowę punktów takiego poradnictwa w powiecie będą mogły prowadzić organizacje pozarządowe, które będą mogły oferować jednocześnie porady podatkowe udzielane przez doradcę podatkowego. Organizacje pozarządowe w swoich punktach pomocy prawnej będą także mogły zatrudniać magistrów prawa bez aplikacji, którzy mają co najmniej 3-letnie doświadczenie w świadczeniu porad prawnych.
Dla kogo darmowa pomoc prawna?
Kto będzie mógł skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego bezpłatnie? Ustawa ściśle określiła krąg osób, którym takie wsparcie przysługuje. Są to:
- osoby niezamożne, którym w roku poprzedzającym zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej
- osoby młode do 26. roku życia
- seniorzy, którzy ukończyli 65. rok życia
- kombatanci i weterani
- posiadacze Karty Dużej Rodziny
- ofiary klęsk żywiołowych, katastrof naturalnych czy awarii technicznych
Zanim wybierzemy się do punktu po pomoc warto wziąć ze sobą dowód osobisty oraz dokument, który potwierdzi nasze uprawnienie do skorzystania z porady prawnika, np. decyzję o przyznaniu świadczenia z pomocy społecznej, zaświadczenie kombatanckie albo legitymację weterana. W szczególnych przypadkach (np. katastrofy naturalnej) osoba zagrożona lub poszkodowana otrzyma pomoc bez jakiegokolwiek dokumentu - na podstawie oświadczenia, że jest uprawniona do otrzymania pomocy.
Zakres darmowej pomocy prawnej
Osoba, która należy do którejś z powyższych grup może liczyć na spotkanie z zawodowym prawnikiem, który po zapoznaniu się ze sprawą udzieli informacji, jaki jest obecny stan prawny dotyczący danej kwestii oraz jakie uprawnienia, a także obowiązki ma dana osoba. Adwokat lub radca prawny wskaże też możliwe sposoby rozwiązania przedstawionego problemu prawnego. Darmowa pomoc obejmuje także sporządzenie projektu pisma w zakresie niezbędnym do udzielenia pomocy (z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym). Osoba korzystająca z punktu bezpłatnego poradnictwa prawnego może także liczyć na sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowo-administracyjnym.
Bezpłatna pomoc prawna obejmuje konsultacje tylko na etapie przedsądowym, ale nie we wszystkich sprawach. Ustawodawca wskazał szereg dziedzin, w których możliwość uzyskania nieodpłatnej porady jest niemożliwe. Są to sprawy dotyczące:
- prawa podatkowego związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej
- prawa celnego
- prawa dewizowego
- prawa handlowego
- prowadzenia działalności gospodarczej, z wyjątkiem przygotowania do rozpoczęcia tej działalności
Dobrą informacją dla osób zainteresowanych takim wsparciem jest to, że darmowa pomoc prawna nie jest przychodem opodatkowanym, czyli nie trzeba jej wykazywać w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT).
Gdzie szukać punktów darmowej porady prawnej?
Gdzie konkretnie będą działały punkty takiej pomocy? Tablic z logo Ministerstwa Sprawiedliwości i napisem "Punkt nieodpłatnej pomocy prawnej" trzeba szukać w takich miejscach, jak: ośrodki pomocy społecznej, szkoły, urzędy miast i gmin, lokalne ośrodki kultury, itp. Na stronie darmowapomocprawna.ms.gov.pl będzie można poszukać takiego miejsca w okolicy na mapie, która na razie jeszcze nie działa. Na tej stronie opublikowano już szczegółowe adresy i godziny dyżurów takich punktów dla 9 województw (zakładka "Aktualności"Harmonogramy prac punktów nieodpłatnej pomocy prawnej"). Punkty pomocy mają być otwarte przeciętnie 5 dni w tygodniu przez co najmniej 4 godziny dziennie.
Punkty poradnictwa prawnego dla niezamożnych to nie koniec tego typu wsparcia. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada także kampanie edukacji prawnej dla obywateli. W resorcie trwają już prace nad stworzeniem strony internetowej i aplikacji mobilnej mających na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa w kwestiach prawnych.