Zostałem oszukany przez wspólnika, podejrzewam go o malwersacje i działanie na moją szkodę. Zastanawiam się, czy wynająć detektywa, nie wiem jednak, na co mogę z jego strony liczyć. Czy wolno mu np. podsłuchać wskazaną osobę – pyta pan Sebastian.
ikona lupy />
Dr Wiesław Jan Modrakowski prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Licencjonowanych Detektywów / Dziennik Gazeta Prawna
Czynności detektywistyczne może wykonywać tylko ktoś, kto posiada licencję. Wtedy zgodnie z prawem wolno mu pozyskiwać i przechowywać informacje o osobach trzecich bez ich wiedzy, a potem przedstawiać te dane jako dowody przed swoim klientem oraz przed organem procesowym.
Usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą. Ale uwaga! Jest to możliwe tylko w formach i w zakresach, które nie są zastrzeżone dla organów i instytucji państwowych – detektyw nie dysponuje więc takim wachlarzem uprawnień jak np. policja. Ustawa nie przyznaje detektywom prawa do stosowania środków przymusu ani też do używania broni palnej. Detektyw może, jak każdy inny obywatel, wystąpić o pozwolenie na broń, ale nie ma szerszych uprawnień do jej stosowania w związku z wykonywanym zawodem. Detektywi nie mają także uprawnień do legitymowania osób, przeszukiwania pomieszczeń ani kontroli pojazdów, nie mogą stosować środków technicznych oraz metod i czynności operacyjno-rozpoznawczych, szantażu, prowokacji ani przekupstwa. Detektyw nie może zakładać podsłuchu ani śledzić kogokolwiek za pomocą lokalizatora GPS. Zgodę na podsłuch procesowy wydaje sąd na wniosek prokuratora. Natomiast podsłuch operacyjny mogą stosować m.in. takie instytucje jak ABW, CBA, Agencja Wywiadu i Policja.
Prywatnemu detektywowi, który zagalopuje się i przekroczy swoje uprawnienia, czyli wykona czynności ustawowo zastrzeżone dla organów i instytucji państwowych, grozi grzywna, kara ograniczenia albo pozbawienia wolności do lat 3.
Decydując się na zatrudnienie prywatnego detektywa, trzeba dołożyć staranności przy jego wyborze, koniecznie też należy sporządzić z nim umowę na piśmie. Detektyw może pomóc rozwiązać trudną sprawę po naszej myśli, dostarczyć niezbite dowody, ale także przez brak profesjonalizmu stracić nasz czas, pieniądze i – co więcej – zaprzepaścić możliwość zebrania ważnych informacji. Znane są także sytuacje, kiedy nielojalny detektyw, który wszedł w posiadanie istotnych danych, został zatrudniony przez drugą stronę sporu i zeznawał na niekorzyść pierwszego klienta. Często jest także przesłuchiwany w sądzie, składa zeznania, warto więc w umowie zawrzeć zapis o takim obowiązku. Detektyw jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy swoich informatorów, ale sąd może go z tego zwolnić. Po zakończeniu działań powinien zniszczyć wszelkie dane osobowe, które zebrał, a które nie zostały przekazane klientowi.
Detektywi: nie jesteśmy bandytami

Zobacz również
Uwaga
Zgodnie z literą prawa detektyw podczas wykonywania czynności obowiązany jest posiadać przy sobie licencję oraz okazywać ją na żądanie osoby, której czynności dotyczą, w taki sposób, aby zainteresowany miał możliwość odczytać oraz zanotować jego imię i nazwisko
Podstawa prawna
Art. 2, art. 4, art. 7 ustawy z 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 273).
PORADA EKSPERTA
Po uwolnieniu zawodu prywatnym detektywem można zostać już po kilkudziesięciogodzinnym kursie, bez konieczności zdawania egzaminu i bez żadnego doświadczenia. Radzę sprawdzić po pierwsze, czy detektyw, któremu chcemy zaufać, ma licencję, a po drugie czy należy do Stowarzyszenia Licencjonowanych Detektywów. Nasza organizacja stoi na straży profesjonalnych usług detektywistycznych, a jej członkowie to rekomendowani i rzetelni fachowcy, którzy stosują wewnętrzny kodeks etyki. Środowisko prywatnych detektywów zrzeszone w Polskim Stowarzyszeniu Licencjonowanych Detektywów zabiega o zmianę prawa i stworzenie bazy danych profesjonalistów, zwiększenie wymagań przy ubieganiu się o licencję, a także na przykład wprowadzenia obowiązku kilku lat pracy jako asystent detektywa i dopiero zdania egzaminu państwowego.
Z wybranym detektywem należy podpisać umowę, w której zobowiązuje się on do wykonania określonych czynności, w określonym czasie i za określoną opłatę. Po wykonaniu całego zakresu pracy detektyw składa sprawozdanie swojemu klientowi, załącza zrobione zdjęcia oraz nagrania lub inne zgromadzone dokumenty.