Subskrybuj nas na Youtube
Polskie prawo nie przewiduje odpowiedzialności karnej za długi. W związku z tym np. za niespłacony kredyt nie można zostać skazanym na karę pozbawienia wolności, jednak za jego wyłudzenie albo za ukrywanie majątku przed komornikiem – już tak.
Czy grozi mi więzienie za alimenty
Była żona złożyła zawiadomienie na policję za to, że od ponad roku nie płacę alimentów na syna. W ostatnim czasie moja sytuacja finansowa stała się naprawdę trudna, bo straciłem pracę w związku z kłopotami ze zdrowiem. Czy zostanę skazany za długi alimentacyjne?
NIE
Powody niepłacenia alimentów zostaną z pewnością zweryfikowane przez śledczych. Sam fakt posiadania zadłużenia alimentacyjnego nie jest jednak równoznaczny z popełnieniem przestępstwa. Z odpowiedzialnością karną musi się liczyć natomiast osoba, która uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na niej obowiązku opieki nad swoim małoletnim dzieckiem przez niełożenie na jego utrzymanie. Obowiązek ten może wynikać z wyroku zasądzającego alimenty lub z przepisów prawa. Karalne niepłacenie alimentów musi być długotrwałe i nacechowane złą wolą. Jednocześnie zachowanie takie musi co najmniej narażać dziecko na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Białymstoku (wyrok z 23 kwietnia 2015 r., sygn. akt II AKa 62/15) uporczywym uchylaniem się od płacenia alimentów w rozumieniu art. 209 kodeksu karnego jest tylko taka sytuacja, gdy sprawca, mając ku temu realne i faktyczne możliwości, nie płaci ich i czyni to celowo. Oznacza to, że jeżeli czytelnik podejmuje działania mające na celu znalezienie pracy (np. zarejestrował się jako bezrobotny i nie ma dla niego ofert pracy), bądź jego stan zdrowia obiektywnie nie pozwala mu na podjęcie zatrudnienia, nie można mu zarzucić popełnienia występku z art. 209 par. 1 k.k.
Podstawa prawna
Art. 209 par. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.).
Czy zostanę skazana za niespłaconą pożyczkę
Rok temu wzięłam 10 tys. zł pożyczki w firmie oferującej tzw. chwilówki. Straciłam źródło dochodów i zaprzestałam spłaty kolejnych rat. Czy mogę zostać skazana za przestępstwo, jeśli sprawa trafi do komornika?
NIE
Nie zmienia tego nawet fakt, że sprawa niespłacanej pożyczki trafi do sądu cywilnego, a następnie do komornika, który podejmie działania mające na celu wyegzekwowanie zaległych rat wraz z odsetkami. W innej sytuacji jest jednak osoba, która wyłudziła pożyczkę. Jeżeli już w dacie podpisania umowy z wierzycielem działała w złej wierze i nie miała zamiaru spłacić całości lub części zobowiązania, może zostać oskarżona o oszustwo. Podobnie jest w sytuacji, gdy pożyczkobiorca wprowadził inną osobę w błąd odnośnie do swojej rzeczywistej wysokości dochodów, składników swojego majątku lub zataił posiadanie innych wymagalnych zobowiązań. Podanie takich nieprawdziwych informacji może doprowadzić pożyczkodawcę do niekorzystnego rozporządzenia swoimi pieniędzmi i przez to wypełniać znamiona przestępstwa z art. 286 par. 1 k.k. Za popełnienie oszustwa grozi od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Spowodowane nagłym pogorszeniem się sytuacji finansowej zaprzestanie spłacania czynszu, rachunków za energię elektryczną lub rat pożyczki w banku nie może stanowić przestępstwa.
Podstawa prawna
Art. 286 par. 1 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.).
Czy przekazanie darowizny jest zakazane
Bank skierował przeciwko mnie egzekucję komorniczą. W obawie, że zajmie cały mój majątek, darowałem córce mieszkanie i działkę budowlaną w Sulejówku. Komornik oświadczył mi, że jeżeli nie będę miał pieniędzy na spłatę długu, złoży zawiadomienie do prokuratury. Czy mogłem zrobić coś nielegalnego?
TAK
Sytuacja, w której dłużnik całkowicie wyzbywa się majątku, może prowadzić do bezskuteczności działań komornika i umorzenia prowadzonego przez niego postępowania. Bezprawne udaremnianie egzekucji nie pozostaje jednak bez konsekwencji. Za niespłacone długi można odpowiadać nie tylko na drodze cywilnej, ale też karnej. Kodeks karny przewiduje, że dłużnik, który w celu uniemożliwienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela, popełnia przestępstwo (art. 300 par. 2 k.k.). Przestępcze zachowanie może polegać na sprzedaży bądź darowaniu składników swojego majątku. Przykładem przestępstwa z art. 300 par. 2 k.k. może być sprzedaż samochodu lub gruntu. Karalne jest zarówno takie wyzbywanie się zajętego lub zagrożonego zajęciem komorniczym składników swojego majątku, które całkowicie udaremnia egzekucję (dłużnik nie ma żadnych przedmiotów, z których wierzyciel może się zaspokoić), jak i takie, które prowadzi tylko do częściowego niewyegzekwowania długu. Za całkowicie legalną musi zostać uznana darowizna, która nie ma realnego wpływu za zaspokojenie wierzyciela. Jest tak, gdy dłużnik mimo przeniesienia własności mieszkania lub gruntu posiada inne mienie, które można zlicytować, a otrzymane w ten sposób środki wystarczą na pokrycie długu.
Podstawa prawna
Art. 300 par. 2 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.).
Czy powinienem już zgłosić upadłość
W związku z kryzysem w branży transportowej moja spółka od kilku miesięcy przynosi same straty. Majątek firmy stopniał i nie mam pieniędzy na zapłatę bieżących faktur. Czy mając takie zadłużenie, powinienem ogłosić upadłość?
TAK
Członkowie zarządu spółki prawa handlowego muszą na bieżąco monitorować jej sytuację finansową. W razie grożącego firmie bankructwa jednym z ich podstawowych obowiązków jest złożenie do sądu wniosku o upadłość. Prezes spółki lub inna osoba zasiadająca w jej zarządzie, która tego nie uczyni pomimo powstania warunków przewidzianych w prawie upadłościowym, dopuszcza się występku z art. 586 kodeksu spółek handlowych. Za jego popełnienie grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Wniosek należy złożyć najpóźniej w terminie dwóch tygodni od wystąpienia podstawy ogłoszenia upadłości. Za taką podstawę jest uznawane stwierdzenie stanu niewypłacalności rozumianej jako niewykonywanie wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Spółki mogą zostać uznane za niewypłacalne także wtedy, gdy ich zobowiązania przekroczą wartość ich majątku, nawet jeśli na bieżąco regulują swoje zobowiązania.
Podstawa prawna
Art. 586 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.).
Czy można trafić do aresztu za mandat
Mój brat nie zapłacił kilku mandatów za przekroczenie prędkości. Co jakiś czas do domu przychodzi poborca i bezskutecznie stara się wyegzekwować pieniądze. Czy za niezapłacony mandat można trafić do więzienia?
TAK
Taką możliwość przewiduje prawo wykroczeń. Jeżeli egzekucja grzywny wymierzonej za wykroczenie okazała się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę na pracę społecznie użyteczną. Trwa ona najkrócej tydzień, najdłużej 2 miesiące. W razie gdy ukarany oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie zamiennej pracy społecznie użytecznej albo uchyla się od jej wykonania, sąd ma obowiązek zarządzić wykonanie zastępczej kary aresztu. Podobnie jest wtedy, gdy zamiana grzywny na pracę społecznie użyteczną jest niemożliwa lub niecelowa. Zarządzając wykonanie zastępczej kary aresztu, sąd przyjmuje, że jeden dzień takiej kary jest równoważny grzywnie od 20 do 150 zł. Kara zastępcza nie może przekroczyć 30 dni aresztu. Nie można jej wymierzyć, jeżeli warunki osobiste sprawcy uniemożliwiają jej odbycie (np. kalectwo, konieczność opieki nad chorym członkiem rodziny). Od zastępczej kary aresztu sprawca wykroczenia może być uwolniony w każdym czasie, o ile wpłaci kwotę pieniężną, która ppozostała jeszcze do uiszczenia.
Podstawa prawna
Art. 25 i 26 ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2015 r. poz. 1094 ze zm.).
Czy od razu poniosę konsekwencje
Otrzymałem wezwanie do zapłacenia grzywny orzeczonej za niszczenie słupków geodezyjnych sąsiada. Nie mam teraz pieniędzy na jej zapłacenie w terminie. Czy w razie spóźnienia się ze spłatą trafię od razu do więzienia?
NIE
Jeżeli skazany nie ma możliwości jednorazowego uiszczenia grzywny orzeczonej w związku z popełnieniem przestępstwa, może złożyć do sądu wniosek o jej rozłożenie na raty. Wniosek zostanie uwzględniony, gdy z materiału dowodowego i przedstawionych okoliczności wynika, że natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Kara może zostać rozłożona na na czas nieprzekraczający jednego roku. W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wtedy, gdy wysokość grzywny jest znaczna, można ją rozłożyć na raty nawet na okres do trzech lat. Postępowanie w tej sprawie jest wszczynane na wniosek skazanego, jego obrońcy, prokuratora lub z urzędu, a postanowienie w tym zakresie może zostać wydane w każdym czasie. Oznacza to, że jest to dopuszczalne również po tym, gdy do drzwi skazanego zapuka komornik, a nawet w trakcie odbywania zastępczej kary pozbawienia wolności.
Podstawa prawna
Art. 49 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 1997 r. nr 90, poz. 557 ze zm.).