TK uznał, że obowiązek wskazania innego lekarza lub szpitala przy odmowie wykonania świadczenia zdrowotnego z powołaniem się na klauzulę sumienia jest niezgodny z konstytucją.
O uznanie niekonstytucyjności niektórych przepisów ustawy o zawodzie lekarza wniosła Naczelna Rada Lekarska.
Zakwestionowała m.in. art. 39 w związku z art. 30 tej ustawy, który ogranicza możliwość powołania się lekarzy na tzw. klauzulę sumienia nie tylko w przypadkach, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, lecz także „w innych przypadkach niecierpiących zwłoki”.
Trybunał stwierdził, że to sformułowanie jest zbyt ogólne. Nie pozwala bowiem na identyfikację wartości czy praw konstytucyjnych, wskazanych w art. 31 ust. 3 konstytucji, których realizacja może uzasadniać ograniczenie wolności sumienia.
Drugi zarzut sformułowany przez Naczelną Radę Lekarską dotyczył art. 39 zdanie pierwsze, w zakresie w jakim przepis ten nakłada na lekarza odmawiającego świadczenia zdrowotnego obowiązek wskazania „realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym”.
Trybunał stanął na stanowisku, że przymus ten stanowi ograniczenie wolności sumienia. Dodał, że to unormowanie jest narzędziem nieprzydatnym do zapewnienia pacjentowi jak najszybszego uzyskania świadczenia. Oceniana regulacja nie jest też konieczna dla zagwarantowania mu dostępu do informacji publicznej oraz zachowania porządku publicznego w demokratycznym państwie prawnym. Ustawodawca mógł i powinien zastosować inne, bardziej efektywne, sposoby informowania pacjenta o realnej możliwości uzyskania świadczenia zdrowotnego - wskazał TK w uzasadnieniu.
PS/źródło: TK