Subskrybuj nas na Youtube
Zaginięcie paszportu, prawa jazdy czy kart płatniczych należy niezwłocznie zgłaszać do urzędów lub banków, które je wydały. Dowody osobiste nie mogą być brane pod zastaw w wypożyczalniach sprzętu wodnego i hotelach.
Czy będę mógł łatwo wrócić do kraju
Pierwszy raz wylatuję na urlop poza granice Unii Europejskiej. Zastanawiam się, co stałoby się, gdybym straciła paszport. Czy w takiej sytuacji będę mogła wrócić bez większych kłopotów do kraju?
TAK
Turysta, który utracił paszport, ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym zdarzeniu organu paszportowego, który dokument wydał (np. wojewody) lub organu paszportowego właściwego ze względu na miejsce pobytu tej osoby. Organem paszportowym właściwym dla obywateli polskich przebywających za granicą jest konsul. Konsul jest też uprawniony do wydania paszportu tymczasowego, który pozwala na opuszczenie terytorium obcego państwa i powrót do Polski. Paszport tymczasowy jest wydawany w urzędzie, do którego zgłosił się interesant w celu złożenia wniosku o jego wydanie. Jeśli obywatel przebywa w kraju, w którym nie ma polskiego urzędu konsularnego, może zwrócić się o wydanie tymczasowego dokumentu podróży (Emergency Travel Document) do konsula przedstawicielstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mającego siedzibę w tym kraju. Należy też pamiętać, że posiadanie paszportu nie jest konieczne do poruszania się w granicach Unii Europejskiej. Wystarczy do tego dowód osobisty.
Podstawa prawna
Art. 23 ust. 1, art. 36 ust. 1 ustawy z 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 268 ze zm.).
Czy mogę przesłać dowód osobisty pocztą
Na dworcu kolejowym znalazłem cudzy dowód osobisty. Czy mogę odesłać go pocztą na podany w nim adres zameldowania?
TAK
Osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, powinna bez zbędnej zwłoki przekazać ten dokument właścicielowi. Za przekazanie może zostać teoretycznie uznane także przesłanie dokumentu pocztą. W wielu przypadkach może się to okazać jednak ryzykowne, gdyż podany w dokumencie adres zameldowania może nie być aktualnym adresem zamieszkania osoby, która utraciła dokument. Dlatego też, w razie znalezienia cudzego dowodu i braku możliwości nawiązania bezpośredniego kontaktu z jego właścicielem, najlepiej od razu przekazać dokument organowi dowolnej gminy, policji, innemu organowi administracji publicznej lub polskiej placówce konsularnej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu jego unieważnienia.
Z kolei osoba, która znalazła paszport innej osoby, musi przekazać go do najbliższego urzędu wojewódzkiego, policji lub do innej instytucji administracji publicznej. Organy te przekazują dokument urzędowi, który go wydał. Odnaleziony paszport nie podlega jednak zwrotowi jego posiadaczowi, bo traci ważność z dniem zawiadomienia o jego znalezieniu.
Podstawa prawna
Art. 49 ust. 1–2 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).
Art. 36 ust. 3 ustawy z 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 268 ze zm.).
Czy powinienem się bać, że stanę się ofiarą oszusta
W czasie wycieczki zgubiłem portfel z kartą kredytową. Od razu zgłosiłem to do banku. Czy mogę być obciążony płatnościami, gdyby ktoś posłużył się moją kartą już po jej zastrzeżeniu?
NIE
Użytkownik karty wydanej przez bank ma obowiązek zgłosić mu niezwłocznie jej utratę, kradzież czy nieuprawnione użycie przez inną osobę. Jeżeli złodziej dokona operacji przywłaszczoną kartą, to jej prawowity posiadacz może odpowiedzieć za transakcje dokonane tylko do czasu jej zastrzeżenia. Przepisy ograniczają taką odpowiedzialność do kwoty stanowiącej równowartość 150 euro (bank może zgodzić się w umowie na obniżenie tej kwoty lub przyjąć na siebie całą odpowiedzialność). Osoby posługujące się plastikowym pieniądzem muszą pamiętać, że będą odpowiadać za wszystkie straty powstałe w wyniku nieuprawnionych operacji, gdyby do kradzieży lub utraty karty doszło w wyniku ich świadomego i celowego działania lub zaniedbania. Będą one odpowiadały także za straty powstałe w wyniku nieprzestrzegania procedur bezpieczeństwa (m.in. związanych z obowiązkiem niezwłocznego zastrzeżenia karty po jej utracie, zakazem trzymania karty i PIN-u w portfelu czy zgłoszeniem bankowi nieprawidłowości w przesłanym zestawieniu transakcji).
Podstawa prawna
Art. 42 i 46 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. z 2014 r. poz. 873 ze zm.).
Czy uda się zgłosić stratę dokumentu przez telefon
Zgubiłem dowód osobisty. Nie chcę chodzić po urzędach. Czy mogę przekazać informację o jego utracie telefonicznie?
NIE
Zgłoszenia zagubienia dowodu osobistego nie można dokonać telefonicznie. Wymaga to najczęściej osobistego stawiennictwa osoby, która go utraciła. Jeżeli natomiast nie chce ona stawiać się w urzędzie, może zgłosić utratę dowodu drogą elektroniczną w organie gminy, który wydał dowód osobisty. Jeżeli dowód należał do niepełnoletniego dziecka, w urzędzie gminy lub u konsula powinien zjawić się jego rodzic lub opiekun. Utratę dowodu osobistego zgłasza się na specjalnym formularzu utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego. Należy wpisać w nim: nazwisko i imię (imiona), nazwisko rodowe, imię ojca, imię i nazwisko rodowe matki oraz datę i miejsce urodzenia. Pod pismem należy złożyć własnoręczny czytelny podpis zgłaszającego, a w przypadku formularza złożonego w formie dokumentu elektronicznego – podpis uwierzytelniony.
Podstawa prawna
Art. 47 ust. 2–4, 48 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).
Czy dostanę zaświadczenie o utracie dowodu
Zgubiłem dokumenty na plaży. Boję się, że osoba, która je znalazła, może wykorzystać mój dowód osobisty do wyłudzenia pożyczek. Czy zgłaszając jego utratę, dostanę jakieś zaświadczenie, które będę mógł ewentualnie przedstawić w banku lub na policji?
TAK
Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał osobistego zgłoszenia w organie gminy utraty takiego dokumentu, urzędnicy powinni wydać stosowne zaświadczenie. W razie zgłoszenia utraty dowodu osobistego drogą elektroniczną zaświadczenie jest wydawane na żądanie zainteresowanego. Zaświadczenie o utracie jest ważne do czasu wydania nowego dowodu osobistego, nie dłużej jednak niż przez 2 miesiące. Za wydanie zaświadczenia nie trzeba płacić. Taki dokument zawiera dane identyfikacyjne podane przez zawiadamiającego oraz wzmiankę o sposobie, przy którego użyciu ustalono jego tożsamość (np. innego dokumentu ze zdjęciem). Co ważne, zaginiony dowód musi zostać formalnie unieważniony już z dniem złożenia zawiadomienia.
Podstawa prawna
Art. 47 ust. 5–6, 50 ust. 1–3, art. 48 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).
Czy wolno brać dowód osobisty w zastaw
Chciałem wypożyczyć kajak nad jeziorem. Pracownik wypożyczalni zażądał ode mnie w zastaw dowodu osobistego. Wolałem zrezygnować, niż narazić się na to, że jego kopia zostanie wykorzystana do nielegalnych celów. Czy na zatrzymanie dowodu w takich sytuacjach pozwala prawo?
NIE
Zatrzymanie dowodu osobistego w takiej sytuacji jest nie tylko zabronione, ale i karalne. Każdy, kto zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy dowód osobisty, popełnia wykroczenie, za które grozi kara ograniczenia wolności albo kara grzywny. Nie ma przy tym znaczenia, że możliwość zatrzymywania dowodu osobistego przewiduje regulamin wypożyczalni sprzętu wodnego. Dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach. Przykładowo dokument mogą zatrzymać legitymujący obywateli policjanci, jeśli podejrzewają podrobienie lub przerobienie dowodu. Osoby, które oddają swój dowód osobisty pod zastaw, powinny wiedzieć, że na podstawie zawartych w nim danych czy jego kopii można dzisiaj w wielu miejscach zaciągać pożyczki i inne zobowiązania finansowe. Pozostawienie dokumentu nieznanej osobie, która często jest zatrudniona dorywczo przez sezonowego przedsiębiorcę, wiąże się z ryzykiem wykorzystania go do popełnienia oszustwa.
Podstawa prawna
Art. 79 pkt 2 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).
Czy muszę jechać do rodzinnego miasta
Skradziono mi torbę podróżną z dokumentami w czasie podróży pociągiem nad morze. Czasowo mieszkam w Warszawie, jednak jestem zameldowany w Kielcach. Czy muszę jechać do rodzinnego miasta, żeby zgłosić utratę dowodu?
NIE
Posiadacz dowodu osobistego, który utracił dokument, ma po prostu obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu w urzędzie gminy. Może być to organ dowolnej gminy, a więc niekoniecznie tej, która wydała dokument. Właściciel utraconego dokumentu, który przebywa poza miejscem swojego stałego zamieszkania, może zgłosić utratę dokumentu nawet w miejscowości, w której aktualnie przebywa na urlopie. Jeżeli znajduje się natomiast poza granicami Polski, powinien zgłosić zagubienie dowodu w dowolnej polskiej placówce konsularnej. Za utratę dowodu osobistego jest uznawana każda sytuacja, w której jego posiadacz utracił fizyczną kontrolę nad dokumentem w wyniku przestępstwa (np. kradzieży, oszustwa), zagubienia lub innego zdarzenia losowego.
Z kolei o utracie prawa jazdy należy zawiadomić starostę, który wydał dokument. Trzeba zrobić to w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 pkt 4, 47 ust. 1 ustawy z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. z 2010 r. nr 167, poz. 1131 ze zm.).
Art. 18 ust. 1 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2015 r. poz. 155 ze zm.).