Mam troje dzieci – roczne bliźniaki i czteroletnią córkę – opowiada pani Monika. – Do tej pory wyjeżdżając gdziekolwiek samochodem, radziliśmy sobie jakoś, bo niemowlęce foteliki mieściły się obok większego fotelika starszej córki. Kiedy chłopcy podrośli, trzeba było zmienić ich siedziska. Teraz jednak wszystkie trzy się nie mieszczą obok siebie na tylnej ławce. Słyszałam, że obecnie w takiej sytuacji najstarsze dziecko może podróżować bez fotelika, zapięte jedynie pasami bezpieczeństwa. Czy to prawda? Zdawałoby się, że zaostrzane są przepisy w podobnych kwestiach. Skąd takie złagodzenie – zastanawia się mama trzyosobowej gromadki
Rzeczywiście, w połowie maja zmodyfikowano nieco przepisy dotyczące przewożenia dzieci samochodami osobowymi. Najbardziej kontrowersyjną ze zmian i jedyną łagodzącą paragrafy jest przyzwolenie na przewożenie dziecka, które ukończyło przynajmniej trzy lata, w pasach bezpieczeństwa – ale bez fotelika – na tylnym siedzeniu. Pod warunkiem wszakże, że na tym samym siedzeniu znajduje się już dwoje dzieci w fotelikach, a trzeciego zamontować się nie da. To sytuacja dokładnie taka, jak opisana przez panią Monikę. Ta zmiana jest wynikiem dostosowania naszych regulacji do rozwiązań przewidzianych przez unijne dyrektywy. I niejako usankcjonowaniem praktyki stosowanej przez rodziców w podobnej sytuacji.
Z zasady jednak wszystkie dzieci o wzroście niższym niż 150 cm, podróżujące samochodem, muszą siedzieć w odpowiednim foteliku lub na podstawce podwyższającej. W tej sprawie również zaszła zmiana: zrezygnowano z dodatkowego ograniczenia, które mówiło, że w fotelikach muszą jeździć dzieci, które nie ukończyły 12 lat. Teraz ten obowiązek dotyczy wyłącznie wzrostu dziecka, jego wiek nie ma znaczenia.
Dozwolone jest jednakże przewożenie dziecka bez fotelika na tylnym siedzeniu, pod warunkiem że ma ono co najmniej 135 cm wzrostu i jest zapięte pasem bezpieczeństwa, a nie jest możliwe zapewnienie mu odpowiedniego urządzenia zabezpieczającego. W praktyce dotyczy to dzieci, które choć nie osiągnęły jeszcze 150 cm wzrostu, ważą już ponad 36 kg. Bo to maksymalny ciężar pasażera fotelika; większych się nie produkuje. Foteliki muszą być dostosowane do wzrostu i wagi dziecka, być zamontowane zgodnie z instrukcją obsługi i posiadać niezbędne unijne atesty (normy UE lub UN-ECE).
Zakazane jest natomiast sadzanie dzieci, które nie mają 150 cm wzrostu, na przednim siedzeniu bez fotelika. Jeżeli w samochodzie działa poduszka powietrzna dla pasażera, dziecko (w foteliku) musi podróżować przodem do kierunku jazdy. W autach, w których nie ma poduszki powietrznej albo jest ona wyłączona, dzieci mogą podróżować w foteliku tyłem do kierunku jazdy.
Od połowy maja obowiązuje też zakaz przewożenia dzieci młodszych niż trzy lata samochodami osobowymi (także zabytkowymi) niewyposażonymi w pasy bezpieczeństwa. Za to wykroczenie, za brak fotelika albo za przewożenie dzieci niezgodnie z opisanymi zasadami odpowiada kierowca, bo to na nim spoczywa piecza za bezpieczeństwo pasażerów. Jeśli tego nie dopilnuje, może zostać ukarany mandatem w wysokości 150 zł oraz 6 punktami karnymi.
Dziecko (niższe niż 150 cm) może być przewożone bez fotelika:
● taksówką,
● autobusem,
● karetką pogotowia ratunkowego,
● pojazdem policji, straży granicznej, straży gminnej lub miejskiej.
Z obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa zwolnione są m.in.:
● osoby mające zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do używania pasów bezpieczeństwa;
kobiety w widocznej ciąży;
● osoby chore lub niepełnosprawne przewożone na noszach lub w wózku inwalidzkim;
● dzieci młodsze niż trzy lata podróżujące autobusem lub mikrobusem;
● dzieci do lat 4, jeśli podróżują autobusem lub mikrobusem na kolanach u rodziców.
Podróż w autobusie
● Kierowca autobusu lub mikrobusu ma obowiązek poinformować pasażerów o konieczności zapięcia pasów, jeśli są one zainstalowane w pojeździe. Natomiast ciągle jeszcze jeżdżą u nas autobusy (nie rejestruje się ich już od 2007 roku), w których pasów bezpieczeństwa nie ma.
● Nie ma obowiązku przewożenia dzieci w fotelikach autobusem. Niektórzy przewoźnicy jednak oczekują, że rodzice zapewnią dziecku fotelik, inne oferują foteliki na żądanie.
● Współczesny fotelik można stosować bezpiecznie w autobusach, które są wyposażone w trzypunktowe pasy bezpieczeństwa; montowanie ich za pomocą dwupunktowych pasów jest niebezpieczne.
Podstawa prawna
Ustawa z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. poz. 591). Dyrektywa Rady z 16 grudnia 1991 r. odnosząca się do obowiązkowego stosowania pasów bezpieczeństwa i urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojazdach (91/671/EWG) Art. 39. ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.).