Wasiak informację o stanie prac nad Kodeksem budowlanym przedstawiła w poniedziałek posłom, na wieczornym posiedzeniu sejmowej komisji infrastruktury. Jak poinformowała, w poniedziałek rozpoczęły się konsultacje społeczne i międzyresortowe pierwszej, budowlanej księgi Kodeksu - co było także powodem spotkania szefowej MIR z sejmową komisją. W poniedziałek MIR opublikował też projekt Kodeksu w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji

Konsultacje nad tą częścią kompleksowych rozwiązań prawnych w budownictwie potrwają miesiąc. Komisja będzie jednak pracować znacznie dłużej, bo do 2016 r. co jest związane z już rozpoczętą pracą nad drugą, urbanistyczna księgą Kodeksu.

Oceniając całość nowych przepisów Wasiak przyznała, że kodeks budowlany będzie "bardziej skomplikowany i trudy" niż Kodeks drogowy. Posłowie komisji infrastruktury, którym podczas posiedzenia przedstawiono skrótową prezentację przedstawiającą wszystkie części księgi budowlanej wraz z wyjaśnieniami udzielonymi przez szefa Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (KKPB) prof. Marka Wierzbowskiego oraz wiceszefa MIR odpowiedzialnego za budownictwo Pawła Orłowskiego, poprosili resort o wyjaśnienia dot. nowych przepisów w formie tabeli, które pozwoliłyby im na porównanie obecnie obowiązującego prawa z projektowanym.

6 najważniejszych zmian w ustawie Prawo budowlane od 2015 roku
6 najważniejszych zmian w ustawie Prawo budowlane od 2015 roku

Zobacz również

Główne założenia Kodeksu Budowlanego komisja przedstawiła po przyjęciu projektu księgi budowlanej pod koniec lutego tego roku. Jak poinformował w poniedziałek PAP prof. Marek Wierzbowski od tego czasu zasadnicze założenia projektu nie uległy zmianie. Resort infrastruktury, który w ramach ustaleń resortowych w międzyczasie zgłosił szereg uwag - głównie o charakterze legislacyjnym - wycofał się z większości z nich po wysłuchaniu wyjaśnień KKPB.

Komisja Kodyfikacyjna przyjmując w lutym projekt kodeksu budowlanego zaproponowała nowe rozwiązania prawne. Najważniejsze z nich to m.in.: wprowadzenie pojęcia zgody budowlanej, zwiększenie katalogu obiektów budowanych na zgłoszenie i zapewnienie trwałości decyzji o pozwoleniu na budowę.

W projekcie kodeksu dokonano usystematyzowania przepisów prawa dotychczas zawartych w odrębnych ustawach: ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane wraz z nowelizacją z 20 lutego 2015 r. oraz ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych. Zdaniem KKPB nowe rozwiązania mają na celu przede wszystkim uelastycznienie procedur, w tym również procedur legalizacyjnych i naprawczych, ułatwienie realizacji inwestycji budowlanych, czy stabilizację wydanych pozwoleń na budowę.

Komisja wprowadziła pojęcie zgody budowlanej. Ma ono obejmować pozwolenie na budowę i tzw. "milczącą zgodę" organu - udzieloną w wyniku zgłoszenia i niewniesienia sprzeciwu przez organ. Wprowadzono też możliwość przeniesienia zgody budowlanej na nowego inwestora bez względu na to, czy przyjmie ona postać pozwolenia na budowę, czy zgłoszenia w wariancie z projektem urbanistyczno - architektonicznym. Będzie to możliwe także bez tego projektu. Inwestor będzie mógł również wystąpić z wnioskiem o uchylenie pozwolenia na budowę.

W projekcie kodeksu utrzymano zasadę zwiększenia katalogu obiektów budowlanych realizowanych na zgłoszenie. Uregulowane będą w nim podstawowe zasady sytuowania budynków od granicy działki. W związku z tym nie będzie możliwe uzyskanie odstępstwa od zastosowania normy dotyczącej odległości budynku od granicy działki. Przyjęto, że reguły kodeksowe będą miały zastosowanie wówczas, gdy odległości te nie będą w odmienny sposób określone w planie miejscowym. Ponadto wprowadzono nową instytucję - zgodę sąsiada na zbliżenie obiektu budowlanego do granicy działki, która będzie miała formę aktu notarialnego.

Wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego nie będzie wymagać zgody budowlanej. Stosowanie przyjętej w kodeksie zasady, zgodnie z którą budowa obiektu budowlanego wymaga zgody budowlanej, ograniczono jedynie do robót budowlanych polegających na budowie.

W zakresie zmian dotyczących projektu budowlanego zmieniono jego elementy. Dotychczas projekt budowlany składał się z projektu zagospodarowania działki lub terenu i projektu architektoniczno-budowlanego, a także oświadczeń gestorów mediów i zarządców dróg publicznych oraz dokumentów geodezyjnych. Zgodnie z kodeksem w przyszłości projekt budowlany będzie obejmował projekt urbanistyczno-architektoniczny (odpowiednik projektu zagospodarowania działki lub terenu, zawierający m.in. podstawowe parametry urbanistyczne) i projekt techniczny. Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę nie będzie konieczne załączenie projektu technicznego.

W projekcie kodeksu zawarto też zamkniętą listę uzgodnień projektu budowlanego i zmniejszono wymogi dotyczących egzemplarzy projektu budowlanego - do wniosku o pozwolenie na budowę trzeba będzie dołączyć tylko jeden egzemplarz projektu urbanistyczno - architektonicznego w formie papierowej, a dwa dodatkowe egzemplarze już w wersji elektronicznej.

Zapewnieniu trwałości decyzji o pozwoleniu na budowę ma służyć zaproponowana zasada, zgodnie z którą nie stwierdza się nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę (a także nie uchyla się decyzji o pozwoleniu na budowę w wyniku wznowienia postępowania), jeżeli na jej podstawie obiekt budowlany został wybudowany, a od uzyskania zgody na użytkowanie upłynął 1 rok.

Zaproponowano też skrócenie terminu rozpatrzenia zgłoszenia. Organ administracji architektoniczno - budowlanej ma mieć 21 dni na rozpatrzenie zgłoszenia robót budowlanych. W projekcie przewidziano rozwiązanie usprawniające postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę.

W projekcie kodeksu wprowadza się też instytucję etapowania, czyli obowiązek dokonania odbiorów cząstkowych określonych etapów robót. Ma to szczególnie znaczenie przy robotach ulegających zakryciu. Obecnie, jeśli odbiór odbywa się na zakończenie budowy - trudno zweryfikować poprawność robót budowlanych, które uległy zakryciu - zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa konstrukcji.

Projekt kodeksu tworzy również pojęcie zgody na użytkowanie obejmującej pozwolenie na użytkowanie oraz "milczącą zgodę" organu nadzoru budowlanego, czyli niewniesienie sprzeciwu w stosunku do zawiadomienia o zakończeniu budowy.

Pozwolenie na użytkowanie ma być wydawane jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Przede wszystkim w przypadkach obiektów budowlanych, które były przedmiotem postępowań legalizacyjnych lub naprawczych, a także w przypadku obiektów budowlanych, których budowa nie została zakończona, ale wybudowane obiekty lub części tych obiektów nadają się do użytkowania zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Pozwolenie na użytkowanie będzie również wymagane w przypadku wolno stojących kominów i masztów, w tym masztów elektrowni wiatrowych, a także obiektów budowlanych przeznaczonych na pobyt ludzi w liczbie jednorazowo przekraczającej 50 osób.

W projekcie uzależniono wysokość opłaty legalizacyjnej od wartości rynkowej dokonanej samowoli. Obecnie opłaty legalizacyjne przy legalizowaniu samowoli budowlanej ustala się według taryfikatora i kategorii obiektu budowlanego.

Projekt przyjęty przez KKPB ma dziesięć działów. Ma on kompleksowo regulować proces budowlany w Polsce: od zasad ogólnych przez m.in.: "Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego", "Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie", "Proces budowlany i procedury naprawcze", "Wyroby budowlane", "Odpowiedzialność zawodową w budownictwie", po przepisy karne, a także przepisy wprowadzające Kodeks w życie. Przyjęto, że przepisy księgi budowlanej powinny wejść w życie 1 stycznia 2017 r.