Konstrukcja idealnego zbiegu wykroczenia z przestępstwem (art. 10 kodeksu wykroczeń) prowadzi do ponoszenia przez tego samego sprawcę za ten sam czyn podwójnej odpowiedzialności – za przestępstwo i za wykroczenie. A to jest niezgodne z wywodzoną z art. 2 konstytucji zasadą nieprowadzenia postępowania o to samo (ne bis in idem). Tak uważa Sejm, który przedstawił stanowisko do sprawy zawisłej przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Art. 10 k.w. przewiduje, że jeżeli czyn jest jednocześnie wykroczeniem i przestępstwem, orzeka się karę za jedno i za drugie, natomiast wykonuje surowszą. W przypadku gdy wcześniej wykonano łagodniejszą – zalicza się ją na poczet tej bardziej rygorystycznej. W 2014 r. przepis ten zaskarżyła do TK rzecznik praw obywatelskich. Wskazywała, że jest on niezgodny nie tylko z konstytucją, lecz także z Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych.
Teraz jej wątpliwości podzielił Sejm. W stanowisku przypomniano, że w efekcie tego przepisu co do zasady wydawane są dwa wyroki, w których dochodzi do dwukrotnego skazania sprawcy za ten sam czyn oraz do dwukrotnego wymierzenia mu kar i środków karnych. Mamy więc do czynienia ze zbiegiem odpowiedzialności represyjnej. Obecnie prawo wykroczeń jest zaliczane do szeroko pojętego prawa karnego. Wynika to z tego, że w sprawie o wykroczenia orzeka się, opierając na kryterium winy i przy zastosowaniu analogicznych zasad jak w prawie karnym, zaś środkiem reakcji na popełnione wykroczenia są kary i środki karne. W związku z powyższym – zdaniem marszałka – nie może być wątpliwości, że kontestowany przepis narusza zasadę ne bis in idem.
Prezes SN podpisała się pod własnym wnioskiem do TK
Prezes SN podpisała się pod własnym wnioskiem do TK

Zobacz również
Sejm podkreśla, że choć w art. 10 par. 1 k.w. zawarto regulację, która ma niejako zneutralizować skutki podwójnego karania, to jednak nie można uznać, że jest to wystarczające w świetle standardu ne bis in idem. Chodzi o unormowanie, zgodnie z którym jeżeli za przestępstwo i wykroczenie orzeczono karę lub środek karny tego samego rodzaju, wykonuje się tylko surowszą sankcję, a w razie wcześniejszego wykonania łagodniejszej – zalicza się ją na poczet tej surowszej. Regulacja ta jednak nie stoi na przeszkodzie prowadzeniu dwóch odrębnych postępowań wobec tego samego sprawcy w przedmiocie tego samego czynu.
Ponadto przewidziane w art. 10 k.w. złagodzenie skutków podwójnego karania ma dla zachowania standardu ne bis in idem – zdaniem Sejmu – znaczenie jedynie uboczne. Jak bowiem podkreślono w stanowisku, naruszenie tego standardu ma miejsce nie tylko wówczas, gdy sprawca został skazany dwukrotnie za ten sam czyn, ale już wtedy, gdy drugie postępowanie o to samo, po uprzednim skazaniu, zostało wszczęte. ©?